واریکوسل، گشاد شدن وریدهای بیضه، اغلب بدون علامت است و به طور اتفاقی کشف میشود. در بسیاری از موارد، به خصوص واریکوسلهای درجه پایین (خفیف)، ممکن است نیاز فوری به مداخله جراحی یا روشهای کمتهاجم نباشد. سوال رایج بسیاری از بیماران این است که آیا “درمان واریکوسل خفیف با دارو” امکانپذیر است؟
واریس سیاهرگ های بیضه را واریکوسل می گویند. واریکوسل خفیف در معاینه خیلی مشخص نیست ولی در سونوگرافی رنگی به صورت گشادی خفیف رگ های بیضه خودش را نشان می دهد. به واریکوسل خفیف در اصطلاح واریکوسل گرید 1 نیز می گویند.
معجزه درمان واریکوسل با کمترین عود
لاپاراسکوپی روشی کمتهاجمی است که با ایجاد چند برش کوچک روی شکم و وارد کردن دوربین و ابزار جراحی انجام میشود. در واریکوسل، جراح رگهای معیوب بیضه را میبندد تا جریان خون به حالت طبیعی برگردد. این روش درد کمتر، جای زخم کوچکتر و بهبودی سریعتری نسبت به جراحی باز دارد.
درمان واریکوسل خفیف با دارو
از هر 10 نفر آقا، 4 نفر به واریکوسل خفیف دچار هستند. گاهی واریکوسل خفیف نیازی به درمان دارویی هم ندارد. اگر زوجی بعد از 12 ماه نزدیکی البته در صورت سلامت زن، باز هم بچه دار نشوند، در این صورت درمان واریکوسل با دارو اولویت پیدا می کند.
هر چقدر واریکوسل خفیف تر باشد، نیاز به جراحی کمتر است. از آنجا که در واریکوسل خفیف ما با رگ های باریک مواجه هستیم، عمل واریکوسل می تواند عوارضی چون: کوچک شدن بیضه و یا آب آوردن بیضه را همراه داشته باشد.
درصد موفقیت واریکوسل خفیف با جراحی بسیار پایین است. لذا درمان دارویی واریکوسل خفیف در اولویت است. برای جلویگری از واریکوسل نوع درمان دارویی واریکوسل کاملا بستگی به شکل اسپرم، تعداد و نوع حرکت آنها دارد. خوشبختانه امروزه داروهای زیادی در دسترس است که برای درمان واریکوسل خفیف استفاده می شوند. برای درمان واریکوسل خفیف از داروهایی استفاده می شود که تولید اسپرم را بالا برده و فعالیت آنها را افزایش دهد.
۱. داروهای مسکن برای درد:
کاربرد: اگر واریکوسل خفیف همراه با درد مبهم یا احساس سنگینی باشد، میتوان از داروهای مسکن بدون نسخه مانند ایبوپروفن (Ibuprofen) یا استامینوفن (Acetaminophen) برای تسکین موقت درد استفاده کرد. این داروها فقط علائم را کنترل میکنند و مشکل اصلی (واریکوسل) را حل نمیکنند.
الف) داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs):
-ایبوپروفن (Ibuprofen): (مانند ادویل، ژلوفن)
-ناپروکسن (Naproxen): (مانند ناپروکسن، آلو)
ب) استامینوفن (Acetaminophen):
۲. مکملهای غذایی و آنتیاکسیدانها:
برخی مطالعات نشان دادهاند که استرس اکسیداتیو ناشی از واریکوسل میتواند به اسپرم آسیب برساند. در برخی موارد، پزشک ممکن است مکملهایی مانند ویتامین E، ویتامین C، کوآنزیم Q10، ال-کارنیتین (L-Carnitine) و سایر آنتیاکسیدانها را برای کمک به بهبود جزئی کیفیت اسپرم (به ویژه در مردان نابارور با واریکوسل خفیف تا متوسط) تجویز کند.
الف) ال-کارنیتین (L-Carnitine) و استیل-ال-کارنیتین (Acetyl-L-Carnitine):
-L-Carnitine (اغلب به صورت مکمل خوراکی)
-Acetyl-L-Carnitine (اغلب به صورت مکمل خوراکی)
ب) کوآنزیم Q10 (CoQ10)
ج) ویتامین E و ویتامین C
د) روی (Zinc) و سلنیوم (Selenium)
ه) آنتیاکسیدانهای دیگر مانند گلوتاتیون (Glutathione) و لیکوپن (Lycopene)
۳. داروهای هورمونی (نادر)
در موارد بسیار خاص و نادر که واریکوسل منجر به اختلالات هورمونی (مانند کاهش تستوسترون) شده باشد و جراحی گزینه مناسبی نباشد، ممکن است پزشک به صورت موقت و برای مدیریت علائم، درمانهای هورمونی را در نظر بگیرد. این رویکرد بسیار غیرمعمول و موردی است.
الف) گنادوتروپینها (Gonadotropins) یا آگونیستهای GnRH:
در برخی موارد نادر که محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-بیضه دچار اختلال شده و سطح تستوسترون به شدت پایین باشد.
-مکانیسم عمل: این داروها میتوانند تولید هورمونها (مانند تستوسترون) و اسپرم را تحریک کنند.
ب) تستوسترون درمانی (Testosterone Replacement Therapy – TRT):
در مردانی که به دلیل واریکوسل یا سایر دلایل، سطح تستوسترون بسیار پایینی دارند و علائم هیپوگنادیسم را تجربه میکنند.
-مکانیسم عمل: جایگزینی تستوسترون از دست رفته. تستوسترون درمانی میتواند تولید اسپرم را سرکوب کند و در مردانی که هدفشان باروری است، معمولاً توصیه نمیشود. این درمان فقط برای بهبود علائم کمبود تستوسترون و زمانی که باروری اولویت اصلی نیست، مورد استفاده قرار میگیرد.
درمان واریکوسل گرید 2 با دارو
نکته مهم این است که داروها قادر به درمان قطعی واریکوسل نیستند؛ چون واریکوسل در اصل ناشی از گشاد شدن غیرطبیعی وریدهای بیضه است و این مشکل ساختاری با قرص یا آمپول برطرف نمیشود.
نقش داروها در واریکوسل
داروها بیشتر برای کاهش علائم (مثل درد یا احساس سنگینی بیضه) استفاده میشوند.
برخی مکملها و داروهای تقویتی ممکن است کیفیت اسپرم را تا حدی بهبود دهند، اما رگهای گشاد شده را برطرف نمیکنند.
مواردی که دارو تجویز میشود:
مسکنها (مثل ایبوپروفن یا ناپروکسن) → برای کاهش درد
آنتیاکسیدانها و مکملها (مثل ویتامین C، ویتامین E، کوآنزیم Q10، ال-کارنیتین، روی و اسید فولیک) → برای بهبود عملکرد اسپرم
داروهای بهبود گردش خون در برخی موارد به صورت حمایتی استفاده میشون
قرص واریکوسل
1- قرص ونوویتال برای واریکوسل
عصاره بذر شاه بلوط از طریق تقویت مویرگ ها و رگ های خونی نه تنها از بیماری هایی مانند واریس و بواسیر جلوگیری می کند، بلکه می تواند در ترمیم آسیب های عروقی و التهابی رگ نیز موثر باشد. قرص ونوویتال یک داروی گیاهی شامل عصاره شاه بلوط است که دارای خاصیت ضد انعقادی می باشد.
این قرص با بهبود جریان برگشتی وریدی، مانع از رسوب پروتئین ها در دیواره ی دریچه های لانه کبوتری می شود. با این حال قرص ونوویتال به تازگی مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته و استفاده از آن به عنوان درمان قطعی واریکوسل تایید نهایی نشده است. بنابراین درمان واریکوسل با قرص ونوویتال هنوز از نظر علمی قطعی نیست.
2- کلومنیس سیترات
این دارو با دوز 50 میلی گرم شروع می شود. مکانیسم اثر آن افزایش تحریک ترشح هورمون FSH از هیپوفیز می باشد که جهت تحریک اسپرم سازی در مردان و از طرفی جهت تحریک تخمک گذاری در زنانی که عادت ماهانه شان مختل و نامنظم می باشد استفاده می گردد. عوارض آن تهوع، استفراغ، حساسیت پستان ها و اختلال در خلق و خو و همچنین تحریک کیست تخمدان در خانم ها است.
3- آمپول HCG
که شامل هورمون LH و FSH بوده و لذا تزیق آنها باعث تحریک سلول های نطفه ساز جهت تولید اسپرم و تحریک تولید تستوسترون توسط هورمون LH می شود.
4- قرص بروموکریپتین
در بعضی از افراد نابارور سطح هورمون پرولاکتین بالا است که می تواند به علت ترشح بیش از حد هورمون پرولاکتین توسط مغز باشد که باعث ناباروری می شود. قرص بروموکریپتین باعث کاهش هورمون پرولاکتین شده و به بارور شدن فرد کمک می کند. عوارض آن تهوع، استفراغ، سرگیجه و کاهش فشار خون می باشد.
5- آمپول GNRH
در کسانی که در مغز و قسمت هیپوفیز تالاموس هورمون های تحریک کننده GNRH ترشح نمی شود و کمبود دارند از این آمپول به عنوان جایگزین تزریق و لذا باعث تحریک نطفه سازی در مرد و تخمک گذاری در زن می شود.
6- انواع ویتامین ها
ویتامین E، مولتی ویتامین و آسپرین نیز جهت درمان باروری استفاده می گردد.
چرا واریکوسل میگیریم؟
در مورد رگ های پا علت آن مشخص است زیاد سرپا ایستادن های بی حرکت شایعترین علت ایجاد واریس در پاها می باشد. ولی در مورد بیضه علت ایجاد واریس بیضه یا واریکوسل، کاملاً مشخص نمی باشد و به نظر علت های مختلفی از قبیل: ضعف مادرزادی در دریچه های لانه کبوتری وریدی، زور زدن های زیاد و سرپا ایستادن های زیاد از علل احتمالی هستند.
از کجا بدانیم واریکوسل داریم یا نه؟
90 درصد واریکوسل در طرف چپ بیضه ایجاد می شود. ممکن است کاملاً بی علامت باشد. درد بیضه از علامت های شایع این بیماری می باشد که مخصوصاً در کسانی که زیاد سرپا می ایستند به صورت ورم و درد ممکن است خود را نشان دهد.
☑️ بهترین راه تشخیص واریکوسل معاینه توسط خود فرد است در درجه اول
امروزه بهترین توصیه پزشکان به جوانان معاینه بیضه ها توسط خود فرد در هنگام استحمام می باشد. چرا که هر گونه بزرگ شدن بیضه، آب آوردن بیضه، برجستگی های بیضه و از جمله واریکوسل که به صورت یک کیسه کرم مانند در بالای بیضه که با زور زدن بیشتر می شود و بهترین علامت وجود این بیماری است در همان معاینه توسط خود فرد می تواند مشخص شود.
درمان گیاهی واریکوسل
آیا درمان گیاهی قطعی واریکوسل امکان پذیر است؟ واریکوسل به علت خرابی رگ های لانه کبوتری است. وقتی دریچه ی رگ خراب شود، یعنی گردش خون به خوبی در رگ انجام نمی شود و خون در آنجا ثابت می ماند. عدم حرکت خون سبب ایجاد لخته و در نهایت تورم و درد می شود. متاسفانه در جامعه ی ما مثل خیلی از بیماری ها، باورهایی در رابطه با واریکوسل وجود دارد که در میان مردم شایع هستند.
یکی از آنها نقش رژیم غذایی در واریکوسل است مثلا توصیه میکنند از عسل، ادویه جات، غذاهای تقویت کننده، حبوبات، گردو یا بادام برای تقویت بیضه ها استفاده کنند. این باور غلط هست؛ چرا که ما در بیماری واریکوسل باید رگ بسته و خراب را ببندیم. بنابراین رژیم غذایی برخلاف باور عمومی در درمان واریکوسل و ناباروری هیچ جایگاهی ندارد و کمک کننده نیست.
-درمان واریکوسل با خاکشیر
درمان واریکوسل با خرنوب یا خاکشیر، استفاده از زالو و یا درمان واریکوسل با ورزش نمی تواند نتیجه ی مطلوبی به دنبال داشته باشد؛ چرا که در واریکوسل خفیف رگ های بیضه آسیب دیده اند و چنین درمان های سنتی قادر به حل مشکل پزشکی شما نیستند.
-درمان واریکوسل با یخ
حرارت بالای ایجاد شده به علت واریکوسل می تواند عامل خرابی بیضه ها باشد. به همین علت توصیه می کنند که از سونا و یا آب خیلی گرم پرهیز کنید. این قضیه ارتباطی با استفاده از یخ ندارد و درمان واریکوسل با یخ کاملا ساختگی است.
-درمان واریکوسل با گانودرما
یکی از مواردی که در رابطه با آن تبلیغات وسیعی انجام میشود، قارچ گانودرما است. این قارچ به عنوان قهرمانی در درمان زگیل تناسلی، تومور های سرطان بیضه، سرطان روده، سرطان پستان و واریکوسل از طرف افراد غیر متخصص تبلیغ میشود. استفاده از گانودرما در زمینه ی درمان ناباروری و واریکوسل هیچ جایگاهی در گاید لاین های پزشکی دنیا ندارد و نباید گول چنین تبلیغاتی را خورد.
-درمان واریکوسل بیضه با زالو
در قدیم بر این باور بودند که زالو به علت مکش خون وریدی می تواند در درمان واریکوسل موثر باشد به همین دلیل به نوبت در 3-4 جلسه با انداختن زالو روی بیضه، خون وریدی توسط زالو مکیده می شد.
-درمان واریکوسل با نخ
از دیگر باورهای غلط در زمینه درمان واریکوسل، بستن بیضه با نخ می باشد که یکی از خطرناک ترین کارها برای بیضه است چرا که به طور کل، خون رسانی قطع شده و بیضه ها کوچک می شوند و در گذر زمان از بین می روند.
درمان خانگی واریکوسل تنها در کنار درمان دارویی آن، با هدف کنترل این بیماری توصیه می شود. اما توصیه های اینجانب:
- زیاد سرپا نمانید.
- ورزش های بدنسازی سنگین انجام ندهید.
- بیضه ها را گرم نگه دارند، چون گرمای زیاد، سبب مختل شدن تولد اسپرم می شود. بنابراین سونا و جکوزی گرم توصیه نمی شوند.
توجه: درد خفیف بیضه همراه با واریکوسل خفیف نیازی به عمل جراحی ندارد. خیلی از افراد برای درمان درد بیضه اقدام به عمل واریکوسل می کنند که این کار جز تشدید درد بیضه، نتیجه ی دیگری به همراه ندارد.
جمع بندی:
- واریکوسل خفیف در اکثر مردان وجود دارد.
- در همه ی مردان نیازی به درمان واریکوسل خفیف ندارد.
- اگر واریکوسل با درد بیضه همراه باشد، اغلب به خاطر واریکوسل خفیف نیست.
- اولویت درمان واریکوسل خفیف با ناباروری است.
واریکوسل و درد زیر شکم
یکی از علامت های نشان دهنده ی واریکوسل، درد است اما این درد در کیسه ی بیضه ظهور کرده و تقریبا در همان قسمت می ماند. پس از کجا متوجه شویم که درد ما مربوط به واریکوسل است یا خیر؟ درد زیر شکم می تواند ناشی از: حرکت سنگ در لوله حالب، عفونت مثانه، عفونت پروستات، سرطان و یا در خانم ها مواردی همچون: کیست تخمدان و آندومتریوز باشد که برای تشخیص دقیق آن باید به متخصص مراجعه کرد.
علت درد بیضه سمت چپ بعد از عمل واریکوسل
در عمل واریکوسل، رگ هایی که دریچه هایشان خراب شده (گشاد شده) را به روش لاپاراسکپی و میکروسرجری میبندیم، یعنی رگ ها را کور می کنیم. وقتی که بالای رگ های بیضه بسته می شود، این رگ ها از پایین، شروع به گشاد شدن و نشتی خون می کنند. نتیچه چنین جریانی می تواند تورم کیسه بیضه بعد از عمل واریکوسل باشد. تورم بیضه بعد از عمل واریکوسل می تواند سبب ایجاد درد بیضه شود که موقتی است و به مرور زمان درمان می شود. هر چقدر این تورم و نشت مایع کمتر باشد، درد بیضه نیز کمتر است و همچنین درصد آب آوردن بیضه نیز بسیار پایین خواهد بود.
و لذا جمع بندی میکنیم درد بیضه بعد از عمل جراحی واریکوسل به علت بسته شدن یا کور کردن رگ ها، تورم موقتی رگ و نشت مایع از رگ به بیرون، ایجاد تورم در بیضه و یا ایجاد فشار می باشد که طبیعی است. لذا توصیه میکنیم بعد از عمل برای اینکه دردی نداشته باشید حتما:
- 24 الی 48 ساعت در حالت خوابیده باشید.
- بهتر است زیر بیضه یک حوله سرد قرار دهید، تا بالاتر قرار بگیرد.
- هفته اول بعد از عمل واریکوسل از انجام فعالیت های سنگین اجتناب کنید تا مایع به سیستم عروقی برگردد و تورم و درد از بین برود و این درد دیگر مزمن نخواهد بود.
کیفیت اسپرم بعد از عمل واریکوسل
پزشکان، انجام فرایند ترمیمی واریکوسل را برای درمان ناباروری مردان توصیه می کنند. جراحی اصلاح واریکوسل در بازگردانی و احیای باروری مردان از اهمیت فراوانی برخوردار است. این جراحی در بیشتر بیماران موثر واقع می شود. در بیمارانی که معیار های اسپرمی آن ها غیر طبیعی بوده و یا کاهش حجم بیضه در آن ها بروز داده است، همواره باید انجام عمل واریکوسلکتومی توصیه شود.
پس از عمل جراحی واریکوسل، بهبودی کلی در کیفیت اسپرم ها مشاهده خواهد شد. موارد زیر پس از این عمل اتفاق خواهد افتاد:
- افزایش غلظت اسپرم
- افزایش میزان تحرک اسپرم
- طبیعی شدن ظاهر اسپرم
در هر نوع درمان ناباروری مردان، صرف نظر از بیماری و تعداد اسپرم ها، مهم ترین عامل ایجاد اختلال علاوه بر مدت ناباروری، سن و ذخیره تخمدانی همسر فرد مبتلا می باشد. نتایج تحقیقات پزشکان نشان می دهد میزان بارداری در همسران افرادی که تحت جراحی قرار گرفته و نگرفته اند، یکسان می باشد. لازم به ذکر است که شیوع واریکوسل در مردان جوان بالا بوده و سبب اختلال در باروری تمامی افراد نمی شود.
عود واریکوسل بعد از عمل
امروزه واریکوسل با عمل باز انجام می شود. در حین عمل با عینک های میکروسکوپی و بزرگنمایی 50 تا 60 برابری با میکروسرجری و لاپاراسکوپی فقط رگ های خراب را جدا و می بندیم که به این روش عمل میکروسکوپی واریکوسل می گویند. این رگ ها بعد از عمل گشاد می شوند. زمانی که فرد برای ویزیت و معاینه به متخصص مراجعه می کند، به اشتباه به بیمار می گویند که واریکوسل عود کرده است. انجام عمل مجدد واریکوسل عوارض مختلفی دارد که در همین مقاله توضیح داده شد. لذا یکی از عوارض عمل جراحی مجدد، آب آوردن بیضه، درد و کوچک شده بیضه است.
انجام سونوگرافی و گزارش گشاد شدن رگ ها بعد از عمل دلیل بر عود مجدد واریکوسل نمی باشد؛ چون پزشک سونوگرافی نمی داند که بالای این رگ ها بسته شده و دلیل گشاد بودن رگ های بیضه همین است. انجام عمل های سنتی یا زمانی که رگ خراب شده، به خوبی بسته نشود، می تواند سبب عود واریکوسل بعد از عمل باشد. تشخیص قطعی عود واریکوسل، تشخیص خرابی دریچه ها با معاینه و سونوگرافی رنگی است.
در این سونوگرافی، باز و بسته بودن رگ، قطر رگ و برگشت خون به عقب با دقت بررسی می شود. اغلب گشاد شدن رگ ها در معاینه و سونوگرافی ساده دلیل عود واریکوسل بعد از عمل نیست. به شدت توصیه می کنم بدون بررسی دقیق، عمل دوم واریکوسل را انجام ندهند.
- واریکوسل، به علت خرابی دریچه های لانه کبوتری سیاهرگ های بیضه ایجاد می شود.
- واریکوسل قطعاً درمان دارویی ندارد چرا که داروها قادر به ترمیم رگ های خراب شده نیستند
- قطعی ترین روش درمان واریکوسل جراحی است.
- بهترین روش درمان واریکوسل، عمل جراحی واریکوسل است.
- از مصرف داروها به صورت خودسرانه جهت درمان واریکوسل اجتناب نمایید.
- داروهایی رایج که عبارتند از: ویتامین E، ویتامین C، آپوبنتوکسی فیلین، کلومیفن، آمپول های HCG، داروهای گیاهی و سلنیوم فقط با نظر پزشک و بهتر است بعد از انجام عمل جراحی استفاده شوند.
روح
دوشنبه ۱۴ مهر ۹۳( 1 دهه پیش)
تعداد بازدید: 454
مشاهده پرسش
همیارسیستم