درمان دارویی و خانگی برگشت ادرار در کودکان

تصویر دکترحسین کرمی

دکترحسین کرمی

در این مقاله مطالعه می‌کنید:

حدود نیمی از موارد برگشت ادرار در کودکان بدون نیاز به جراحی و فقط با درمان دارویی و غیرجراحی و با انتظار، درمان می شوند (به ویژه در کودکان کم سنی که علت برگشت ادرار در آنها، ضعف خفیف عضلات مثانه در محل اتصال سوراخ های حالب بوده است.

برگشت ادرار از مثانه به حالب (ریفلاکس ادراری)

در شرایط طبیعی به دلیل شکل و وضعیت حمایتی عضلات مثانه در محل اتصال حالب ها به مثانه، برگشت ادرار از مثانه به حالب ها رخ نداده و حالب ها و کلیه ها از فشار بالای داخل مثانه و از ادرار احتمالاً عفونی داخل مثانه مصون هستند. بنا به دلایلی از جمله اشکال در شکل طبیعی محل اتصال حالب به مثانه یا ضعف عضلانی این قسمت از مثانه یا افزایش بیش از حد فشار داخل مثانه به دلیل مثانه عصبی یا انسداد خروجی مثانه یا … ممکن است ادرار از مثانه به درون حالب ها (و در موارد شدیدتر حتی تا کلیه ها) برگشت نماید.

برگشت ادراری

علایم برگشت ادرار در کودکان

-عفونت ادراری

در نیمی از کودکان مبتلا به عفونت ادراری و به ویژه دختر ها (پس از 6 ماهگی) برگشت ادرار دیده می شود. (در سن کمتر از شش ماهگی در صورت برگشت ادرار عفونی، شواهد عفونت منتشر در بدن و آسیب به عملکرد کلیه ها شایع تر است و این وضعیت به ویژه در پسر بچه های با دریچه مجرای خلفی ادراری بیشتر دیده می شود) عفونت ادراری ممکن است با یا بدون تب و شاید در همراهی با تهوع واستفراغ، اسهال یا یبوست و درد مبهم شکمی باشد.

-اختلال در ادرار کردن

که به صورت زور زدن حین ادرار کردن، قطع و وصل شدن جریان ادرار، قیچی کردن پاها، بیقراری حین ادرار کردن، شب ادراری (پس از آموزش کنترل ادرار) و … می باشد.

تشخیص برگشت ادرار 

در تشخیص علت برگشت ادرار در کودکان و یا مسیر و عوارض بیماری یاد شده ممکن است از روش های تشخیصی متنوعی بر اساس شرح حال اخذ شده و معاینه بالینی در هر مورد و روش های تصویربرداری یا آزمایشگاهی قبلی آن مورد، کمک گرفته شود. برخی از این روش ها عبارتند از: آزمایش کشت و کامل ادرار، عکس رنگی مثانه، عکس رنگی کلیه ها، سونوگرافی، اسکن هسته ای مثانه، اسکن هسته ای کلیه ها، بررسی داخل مثانه و مجرا با دوربین، نوار مثانه و ….

درمان برگشت ادرار در کودکان

حدود نیمی از موارد برگشت ادرار کودکان بدون نیاز به جراحی و فقط با درمان دارویی و غیرجراحی و با انتظار، درمان می شوند (به ویژه در کودکان کم سنی که علت برگشت ادراری در آنها، ضعف خفیف عضلات مثانه در محل اتصال سوراخ های حالب بوده و کلیه های آنها در اثر برگشت ادراری آسیب ندیده باشند).

در پسر بچه هایی که برگشت ادراری آنها به دلیل دریچه خلفی مجرا باشد، با انجام جراحی برای از بین بردن دریچه، مشکل آنها برطرف می شود. در مواردی که شدت برگشت ادرار در کودکان بالاست یا با گذشت زمان بیشتر می شود و نیز در مواردی که آسیب کلیه ها در اثر برگشت ادراری بیشتر می شود یا در مواردی که استریل نگه داشتن ادرار مقدور نیست و علی رغم مصرف آنتی بیوتیک، عفونت ادراری عود می کند و به ویژه در دختر هایی که بعد از سن پنج سالگی برگشت ادراری آنها باقیست، درمان جراحی پیشنهاد می شود.

درمان برگشت ادرار در کودکان

آشنایی با علت و دوره ی بی اختیاری ادراری، به کاهش تأثیرات روانی منفی حوادث ادراری کمک می کند. پزشکان از والدین سؤال می پرسند که کودک تا چه حد تحت تأثیر بی اختیاری ادراری قرار گرفته است، زیرا این موضوع می تواند بر تصمیم گیری در مورد درمان تأثیر بگذارد. درمان بی اختیاری ادراری بستگی به علت آن دارد. برای مثال، عفونت معمولاً با آنتی بیوتیک درمان می شود.

کودکانی با مشکلات مادرزادی یا ناهنجاری های جسمی، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند. برای درمان مشکل بی اختیاری ادراری، بسته به این که در شب اتفاق می افتد یا در روز، اقدامات خاصی می توان انجام داد.

بی اختیاری اداری شبانه (شب ادراری)

مؤترین راهکار طولانی مدت، استفاده از هشدار خیس شدن رختخواب یا آلارم شب ادراری است. با وجود اینکه این روش زمان بر است، اما وقتی که کودکان برای پایان دادن به شب ادراری تشویق شوند و خانواده ها با جدیت برنامه را دنبال کنند، میزان موفقیت آن 70% خواهد بود. برطرف شدن کامل علائم، پس از 4 ماه استفاده ی شبانه از این آلارم اتفاق می افتد. تنبیه کودکان برای خیس کردن رختخواب واقعاً کارساز نیست. این روش فقط عزت نفس کودک را پایین می آورد. قرص های خوراکی مانند دسموپرسین  و ایمی پر امین می توانند تعداد دفعات خیس کردن رختخواب را کاهش دهند.

گرچه با قطع دارو ها در اکثر کودکان، دوباره خیس کردن رختخواب اتفاق می افتد. والدین و کودکان باید از این احتمال آگاه باشند و اگر دوباره شب ادراری شروع شد، کودکان را تخریب شخصیتی نکنند. در حال حاضر، داروی ایمی پر امین به ندرت تجویز می شود، زیرا در موارد بسیار اندک می تواند موجب مرگ ناگهانی شود.

بی اختیاری ادرار در روز

اقدامات کلی ممکن است شامل تمرینات مهار ادرار فوری (تقویت اسفنکتر مجرای ادرار) باشد.

✔️ به تدریج طولانی کردن فاصله زمانی های رفتن به دستشویی (اگر فکر می کنید که کودک عضله مثانه ی ضعیفی دارد یا تخلیه ناکارآمد دارد)

✔️ تغییر رفتار (برای مثال، به تأخیر انداختن ادرار) از طریق تقویت مثبت رفتار و برنامه ریزی برای ادرار کردن

✔️ یادآوری زمان ادرار کردن به کودکان با ساعت زنگ دار یا آلارم تلفن همراه

✔️ انجام روش هایی که مانع از نگه داشتن ادرار در واژن می شوند (برای مثال، نشستن رو به عقب در توالت یا با زانو های با فاصله)

✔️ به کودکان نحوه تمرینات کنترل عضلات کف لگن (پیشابراه، واژن، مثانه و مقعد) و عضلات شکم را برای هماهنگی عضلات دستگاه ادراری آموزش دهید.

بی اختیاری ادرار در روز

برای آموزش تمرینات مهار ادرار فوری، به کودکان بگویید به محض اینکه احساس نیاز فوری به ادرار کردن پیدا می کنند، به دستشویی بروند و زمانی که در دستشویی هستند، از آنها بخواهید که تا جایی که می توانند ادرار خود را نگه دارند. وقتی که دیگر قادر به نگه داشتن ادرار خود نباشند، آنها باید شروع به ادرار کردن کنند اما هر چند ثانیه یک بار ادرار کردن را متوقف کنند و سپس دوباره آن را شروع کنند. این تمرین، عضله اسفنکتر مجرای  ادراری را تقویت می کند و به کودکان این اعتماد به نفس را می دهد که پیش از بروز حادثه ادراری ناخواسته، به دستشویی بروند.

این تمرین پس از معاینه کودک توسط پزشک، باید به او آموزش داده شود. دختربچه هایی که به چسبندگی لابیا دچار هستند، باید از کرم های حاوی استروژن استفاده کنند. اگر مشکل مربوط به اسپاسم مثانه باشد، دارو هایی مانند اُکسی بوتینین و تولترودین می توانند به درمان کمک کنند.

دکتر حسین کرمی متخصص جراحی کلیه ، مجاری ادراری تناسلی و فلوشیپ فوق تخصصی درمان آندوسکوپی و لاپاراسکوپی  

عضو هیئت علمی و دانشیار دانشگاه شهید بهشتی تهران ، عضو انجمن ارولوژی اروپا ، امریکا و آسیا

3.7/5 - (14 امتیاز)

مشاوره پزشکی

در پایان هر مقاله برای راحتی شما عزیزان، نرم افزار پرسش و پاسخ قرار داده شده است تا به راحتی سوالات خود را با ما در میان بگذارید. از طریق این نرم افزار می توانید پرسش ها و مدارک پزشکی خود را ارسال کنید تا در اسرع وقت به آنها پاسخ داده شود.

سیستم پرسش و پاسخ

ثبت سوال جدید

پاسخ های ارایه شده اعم از تشخیصی و درمانی توصیه های کلی بوده شما را از مراجعه به پزشک معالجتان بی نیاز نمی کنند.با توجه به تعداد زیاد سوالات پاسخ شما تا 4 روز کاری به صورت پیامک اطلاع رسانی خواهد شد  

پیگیری سوال قبل

برای پیگیری پاسخ سوال خودتون و نمایش آن کد رهگیری خود را در این قسمت وارد کنید.
تصاویر پیوست امکان انتخاب تا ۵ تصویر وجود دارد. جهت انتخاب چندگانه کلید Ctrl را نگه دارید. (فرمت های مجاز شامل png, gif و jpg می باشد و حداکثر حجم هر تصویر ۸ مگابایت است.)
© همیارسیستم
  • تصویر کاربر حمیدگلرنگ شنبه ۲۴ شهریور ۹۷( 6 سال پیش) تعداد بازدید: 237 مشاهده پرسش
    سلام پسرم بادردپهلو به دکتر مراجعه کرده و دکترازمایشهای خون و ادرار چندمرتبه گرفته که ه مخمه سالم بوده سونوهم سالم بوده سی تی گرفتن که جوابش اینه لطفا راهنمایی کنید
    1. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی شنبه ۲۴ شهریور ۹۷( 6 سال پیش)
  • تصویر کاربر فاطمه سه شنبه ۲۰ شهریور ۹۷( 6 سال پیش) تعداد بازدید: 219 مشاهده پرسش
    با سلام . من ۲۲سالمه یک ماه پیش در ادرارم خون به همراه سوزش و درد شدید داشتم الان یک ماه است میگذرد و دیگر هیچ خونی مشاهده نکردم اما سوزش در ادرار و درد در کلیه ها دارم ایا امکان داردعلت سوزشم چیست و ایا این ها نشانه دفع سنگ میباشد ممنون .
    1. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی سه شنبه ۲۰ شهریور ۹۷( 6 سال پیش)
      ازمایش دهید
  • تصویر کاربر امیر جمعه ۹ شهریور ۹۷( 6 سال پیش) تعداد بازدید: 240 مشاهده پرسش
    باسلام و خسته نباشید
    جناب پرفسور کرمی
    پدر اینجانب سه ماه پیش عمل کلیه ( توده کلیه بد خیم)انجام دادن پیش شما ، برای چک کردن سه ماهه که خدمتتون رسیدیم در سونوگرافیشون کیست وجود داشته، که عکس سونوگرافی رو براتون ارسال کردم،
    و شما فرمودید که سه ماه دیگه مجدد بیاییم ، من میخاستم ببینم چون همون سمت عمل هست جای نگرانی ندارد و اینکه الان نیازی به سی تی اسکن نیست؟ همون سه ماه دیگه باید انجام بشه؟
    با تشکر
    1. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی جمعه ۹ شهریور ۹۷( 6 سال پیش)
  • تصویر کاربر محمدرضا شنبه ۲۷ مرداد ۹۷( 6 سال پیش) تعداد بازدید: 223 مشاهده پرسش
    سلام اقای دکتر عزیزخرید دستگاه هشداردهنده شب ادراری کودک اقای دکتر عزیز اگر این بخرم جلوی خروج مایع منی میشود موقع خواب منو بیدار کنه اقای دکتر عزیز اگر کمکم کنید خیلی خیلی ممنون می شوم از لطف محبت شما توروبه خداکمکم کنید
    1. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی شنبه ۲۷ مرداد ۹۷( 6 سال پیش)
      نه ان براي شب ادراري مفيد است
  • تصویر کاربر محمدعلی دوشنبه ۱۵ مرداد ۹۷( 6 سال پیش) تعداد بازدید: 379 مشاهده پرسش
    باسلام، بیمار مورد نظر دارای تومر در جداره داخلی مثانه است که چندین مرحله تراش داده و از پرتو درمانی هم استفاده کرده است، هم اکنون دفع ادرار از طریق لوله های نفرستومی در دو کلیه انجام می شود، آیا با وجود استفاده از پرتو درمانی ، امکان جراحی برداشتن مثانه و جایگزین کردن مثانه مصنوعی وجود دارد و امکان موفقیت این جراحی چقدر خواهد بود، با تشکر کدام نوع مثانه جایگزین اعم از مصنوعی و یا نوع جایگزین شده توسط روده مناسب تر است
    1. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی دوشنبه ۱۵ مرداد ۹۷( 6 سال پیش)
      نه كاري نميتوان كرد
  • تصویر کاربر ارزو دوشنبه ۱۵ مرداد ۹۷( 6 سال پیش) تعداد بازدید: 242 مشاهده پرسش
    سلام... دیشب برادرم دل درد شدید داشتن که مشکوک به آپاندیس بود اما تو آزمایش و سونوگرافی چیزی نشون داده نشد حتی صفرا و کبد هم سونو کردن... اما متاسفانه در سونوگرافی مشخص شد که یکی از کلیه ها به صورت مادر زادی کوچیکتر و پایینتر از جای اصلی میباشد... این موضوع خیلی نگرانمون کرده ممنون میشم توضیحات لازم رو ارائه بدین. با تشکر
    1. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی شنبه ۱۳ مرداد ۹۷( 6 سال پیش)
      اينها از نظر ارولوژي مسكل ندارد
    2. تصویر کاربر ارزو شنبه ۱۳ مرداد ۹۷( 6 سال پیش)
      علت درد‌از‌کلیه نیست؟؟؟
      سیتی اسکن گفتن انجام‌بده چون هیچی نشون داده‌نشده حتی تو آزمایشات
    3. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی دوشنبه ۱۵ مرداد ۹۷( 6 سال پیش)
      اسپاسم عضلاني است
    4. نمایش سایر 2 پاسخ
  • تصویر کاربر علی شنبه ۱۳ مرداد ۹۷( 6 سال پیش) تعداد بازدید: 245 مشاهده پرسش
    یک سنگ شاخ گوزنی 32میلی دارم تو کلیه چپ هزینه عملpcnlچقدره و کی میتونم مراجعه کنم البته با دفترجه تامین اجتماعی
    1. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی شنبه ۱۳ مرداد ۹۷( 6 سال پیش)
  • تصویر کاربر حمید جمعه ۱۲ مرداد ۹۷( 6 سال پیش) تعداد بازدید: 257 مشاهده پرسش
    سلام آقای دکتر-همسرم با انجان سی تی اسکن مشخص شده سه سنگ به ابعاد 12-7/5-3- در سیستم جمع کننده کلیه راست وجود دارد -خواهش میکنم راهنماییم کنید خیلی نگران حال همسرم هستم چیکار باید بکنم بدون عمل جراحی میشه دفع بشه یا باید جراحی بشه -چه جراحی باید انجام بشه ممنون میشم جواب بدید
    1. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی جمعه ۱۲ مرداد ۹۷( 6 سال پیش)
      بايد سنگ شكني كنند
  • تصویر کاربر سعید جمعه ۱۲ مرداد ۹۷( 6 سال پیش) تعداد بازدید: 181 مشاهده پرسش
    باسلام
    یه چیز شبیه رگ سفید و سفت زیر تنه ابتدایه کلاهک دارم ک همیشه به شکل یه لوله سفت هست شبیه لوله چرکی ظاهرا سر و تهش ب جایی وصل نیست
    راهنمایی میکنید
    1. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی جمعه ۱۲ مرداد ۹۷( 6 سال پیش)
      دكتر پوست برويد
  • تصویر کاربر بهراد دوشنبه ۸ مرداد ۹۷( 6 سال پیش) تعداد بازدید: 259 مشاهده پرسش
    با سلام خدمت دکتر کرمی گرامی. من پسری 27 ساله هستم که چندین ساله درگیر بی اختیاری ادراری هستم و در هنگام دستشویی کردن کلی زور هم میزنم باز هم ادرارم به طور کامل تخلیه نمیشه و اینو حس میکنم ولی وقتی از جام بلند میشم یا به کارهای دیگه مشغول میشم این ادرار از من خارج میشه و من حس میکنم خروج ادرار رو. به نظرتون این مشکل قابل درمان 100 درصد هست چون واقعا اعتماد به نفسم رو کاهش داده و از طرفی توانایی ادای نماز رو از من گرفته که بابتش واقعا ناراحتم. ممنون میشم اگه سوالم رو بی جواب نگذارید. با سپاس از پزشک گرانقدر و مومن ایران عزیزم، دکتر کرمی
    1. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی دوشنبه ۸ مرداد ۹۷( 6 سال پیش)
      بايد اول نوار مثانه بگيريد٠٢١٢٢٦٤٢٧٤٤
درحال دریافت اطلاعات

مطالب بیشتری بخوانید

روزای هفته

ساعت مطب

شنبه (مطب نیکان)

14:00 - 19:00

دوشنبه

تعطیل است

سه شنبه (مطب نیکان)

13:00 - 19:00

پنج شنبه (مطب نیکان)

09:00 - 14:00

جستجو

حالب

+54 مطلب

پرسش از دکتر