درمان بی اختیاری ادراری نوع استرسی با عمل جراحی SLING

بی اختیاری ادراری یکی از مشکلات بهداشتی بسیار شایع در زنان، بخصوص در سنین بالا می باشد. تقریباً 51-26 درصد از زنان در سنین 17 تا 59 سال حداقل یکبار بی اختیاری ادراری را تجربه کرده اند.

بی اختیاری استرسی ادرار چیست؟

بی اختیاری استرسی ادرار هنگامی اتفاق می افتد که فعالیتی مانند سرفه یا عطسه سبب خروج مقدار بسیار کمی ادرار از میزراه شود. میزراه مجرایی است که ادرار از درون آن عبور می کند. بی اختیاری استرسی ادرار یا (SI) شایع ترین نوع بی اختیاری ادراری است که زنان، مخصوصا زنان مسن از آن رنج می برند. علاوه بر این، احتمال وجود بی اختیاری استرسی ادرار در زنانی بیشتر است که زایمان داشته اند.

چه چیزی سبب بی اختیاری استرسی ادرار می شود؟

در بی اختیاری استرسی ادرار، حرکات و فعالیت هایی مانند سرفه، عطسه یا بلند کردن یک جسم، فشاری اضافی از طرف شکم به مثانه وارد می کنند و همین باعث بیرون ریختن ادرار می شود. در موارد بی اختیاری استرسی ادرار عضلات درون لگن می توانند ضعیف شوند. این وضعیت سبب پایین آمدن مثانه تا به حدی می شود که میزراه را از بسته شدن به طور کامل باز می دارد. نتیجه این شرایط بیرون ریختن ادرار می شود.

عواملی می توانند با بی اختیاری استرسی ادرار در ارتباط باشند. برای مثال، این عارضه می تواند در اثر ضعیف بودن عضلات قاعده لگن یا اسفنکتر موجود در گردن مثانه به وجود آید. وجود یک مشکل در مسیر باز یا بسته شدن عضله اسفنکتر نیز می تواند به بی اختیاری استرسی ادرار منجر شود. سرفه کردن، سیگار کشیدن و چاقی در صورتی که مزمن باشند نیز می توانند به بی اختیاری استرسی ادرار ختم شوند.

بی اختیاری استرسی ادرار مخصوصا در زنان اغلب به وسیله تغییرات فیزیکی در بدن به وجود می آید. عواملی که می توانند این تغییرات را به وجود آورند شامل موارد زیر می شوند:

• بارداری و زایمان
• قاعدگی
• یائسگی
• جراحی لگن
• مشکلات عضلات مثانه و میزراه
• ضعیف شدن عضلات اطراف مثانه

مراقبت های قبل از عمل درمان بی اختیاری ادراری چگونه است ؟

بیمار قبل از عمل توسط متخصصین بیهوشی ویزیت شده و توصیه های لازم داده می شود.

مصرف آسپرین یا داروهایی که برای پا درد و درد مفاصل استفاده می شود، باید از 10 روز قبل از عمل متوقف شود.

معمولاً از بی حسی نخاعی و گاهی از بیهوشی عمومی استفاده می شود. در بی حسی نخاعی، یک سوزن باریک از مابین دومهره از ستون فقرات کمری وارد نخاع شده و ماده بی حس کننده تزریق می شود که از قسمت کمر به پایین را کاملاً بی حس می نماید.

مراقبت های بعد از عمل درمان بی اختیاری ادراری چگونه است ؟

24 ساعت بعد  از عمل، گازهای داخل مهبل خارج شده و بیمار رژیم غذایی معمولی خود را به آهستگی شروع می کند و می تواند از بستر خارج شده و با کمک راه برود. سوند داخل مثانه بسته به نظر جراح 5-3 روز باقی می ماند. در این مدت بیمار باید اجابت مزاج داشته و خود قادر به راه رفتن باشد. داروهای تزریقی به خوراکی تبدیل می شود. بعد از خارج کردن سوند و ادرار کردن بیمار مرخص می گردد. بعد از خروج سوند، بیمار ممکن است احساس سوزش ادرار، فوریت دفع ادرار یا ریزش چند قطره ادرار داشته باشد که این مشکلات معمولاً پس از چند هفته برطرف می گردد و جای نگرانی ندارد.

راه های درمان بی اختیاری ادراری بدون جراحی

کمک ها و روش های خودیاری می توانند برای درمان بی اختیاری استرسی ادرار استفاده شوند که خفیف می باشد. علاوه بر این، چندین روش برای درمان بی اختیاری استرسی ادرار وجود دارد:

1- تمرینات کگل

تمرینات کگل که به تمرینات قاعده لگن نیز معروف هستند و به درمان بی اختیاری ادراری به وسیله ی تقویت عضلات حمایت کننده مثانه، رحم و روده ها کمک می کنند. با تقویت این عضلات فرد می تواند مشکلات بیرون ریختن ادرار را کاهش داده و یا از آن ها جلوگیری کند. برای انجام تمرینات کگل فرد باید تظاهر کند که می خواهد جریان ادرار را متوقف کرده و یا از بیرون رفتن باد معده جلوگیری کند.

هنگامی که فرد این کار را انجام می دهد، عضلات قاعده لگن منقبض می شوند. در حین انجام این تمرینات فرد باید سعی کند از حرکت کردن پا، باسن و یا عضلات شکمی خود جلوگیری کند. در واقع، باید این تمرینات به گونه ای انجام شوند که کسی نتواند متوجه انجام شدن آن ها شود.

تمرینات کگل باید به صورت روزانه و هر روز 5 بار انجام شوند. در هر بار، فرد عضلات قاعده لگن خود را منقبض کرده، 5 ثانیه به همان حالت نگه داشته، سپس رها می کند. در هر بار تمرین این عمل باید 10 بار انجام شود.

2- تمرین مثانه

در تمرین مثانه، فرد زمان بین دفعات ادرار کردن را با کمی تحمل بیشتر، افزایش می دهد. مثلا برای شروع، او می تواند به گونه ای برنامه ریزی کند که هر یک ساعت به دستشویی رفته و ادرار کند. او برای مدتی از این الگو پیروی می کند سپس برنامه ریزی خود را به هر 90 دقیقه (1 ساعت و نیم) تغییر می دهد.

در نهایت فرد می تواند این زمان را به 2 ساعت تغییر داده و به افزایش آن تا رسیدن به 3 یا 4 ساعت ادامه دهد. روش دیگر سعی در به تعویق انداختن نیاز ادرار کردن به مدت 15 دقیقه برای اولین بار می باشد. فرد این تمرین را به مدت دو هفته انجام می دهد. سپس این مقدار زمان را تا به 30 دقیقه افزایش داده و به همین ترتیب به بیشتر کردن این مدت زمان ادامه می دهد.

3- دستگاه

پزشک می تواند دستگاهی را به نام pessary جهت توقف بی اختیاری استرسی ادرار به واژن فرد وارد کند. pessary یک حلقه است که پس از جایگذاری جهت نگه داشتن میزراه در محل خود، بر روی آن فشار وارد می کند. انجام این کار می تواند سبب کاهش بیرون ریختن ادرار شود. عوارض جانبی احتمالی در اثر استفاده از pessary  شامل ترشح واژن و عفونت می شوند.

4- تزریقات

عوامل حجم دهنده موادی هستند که به درون پوشش میزراه تزریق می شوند. این مواد حجم بافت پوشاننده میزراه را افزایش می دهند. افزایش حجم این پوشش سبب ایجاد مقاومت در برابر جریان ادرار می شود. کلاژن یکی از عوامل حجم دهنده است که به طور معمول مورد استفاده قرار می گیرد. در صورت موفق بودن این روش، ممکن است به تزریقات دوره ای نیاز باشد.

5- کاهش وزن

بی اختیاری استرسی ادرار با چاقی ارتباط دارد. زمان بندی برای دفع ادرار: فرد باید زمان های دفع ادرار و بیرون ریختن ادرار (نشت آن) را یادداشت کند. انجام دادن این کار الگو های بیرون ریختن ادرار را برای فرد بیان کرده و او می تواند در آینده با رفتن به دستشویی در آن زمان ها از وقوع ریزش ادرار پیشگیری کند.

6- جراحی

هنگامی که دیگر روش های درمان بی اختیاری استرسی ادرار موثر نباشند، جراحی می تواند یک گزینه درمانی باشد. هم اکنون، جراحی در اغلب موارد با کمترین سطح تهاجم و بدون بستری انجام می شود. 3 نوع جراحی برای کمک به نگه داشتن مثانه در جای خود و همچنین درمان بی اختیاری استرسی ادرار وجود دارند:

7- تعلیق رتروپوبیک

در این فرایند، جراح برشی بر روی ناحیه شکم ایجاد کرده و سپس به وسیله بخیه، گردن مثانه را به استخوان پوبیک یا عانه وصل می کند.

8- فرایند آویز

در این روش، جراح با استفاده از بافت طبیعی (انسانی) یا مواد مصنوعی یک آویز یا مهار می سازد. این آویز به دور گردن مثانه یا میزراه رفته و به استخوان پوبیک وصل می شود.

9- اسفنکتر های مصنوعی

با اینکه این موارد در درمان بی اختیاری ادراری بیشتر برای مردان استفاده می شوند اما می توانند برای زنان نیز مناسب باشند. یک بند یا حلقه که از مایع پر شده است به گونه ای میزراه را احاطه می کند که امکان باز و بسته شدن آن توسط بیمار وجود داشته باشد. این بند به عنوان یک دریچه عمل کرده و محتویاتی از مثانه را در پشت خود جای می دهد که ممکن است بدون وجود آن دریچه به بیرون بریزند. این جراحی ها می توانند اکثریت غالب موارد بی اختیاری استرسی ادرار را درمان کنند. عوارض جانبی جراحی شامل ادامه یافتن بی اختیاری یا تشدید آن و عدم توانایی دفع ادرار می شوند.

پیگیری

۱- پس از مراجعت به منزل بایستی از فعالیت های سنگین یا برداشتن اشیاء سنگین (بیش از 5 کیلوگرم) یا مسافرت بمدت 6 هفته خودداری کنید.

۲- مایعات فراوان مصرف نموده و داروهای تجویز شده از طرف پزشک معالج را مرتب مصرف نمایید.

۳- تا 2 ماه پس از عمل جراحی از مقاربت خودداری کنید.

۴- اولین ویزیت شما 10-7 روز بعد از عمل جراحی می باشد که جهت خارج کردن بخیه های شکم و احتمالاً قطع داروهای تجویز شده می باشد.  ( بخیه های مهبل خود به خود جذب می شود و نیازی به دستکاری نمی باشد)

۵- دومین ویزیت شما یکماه پس از عمل جراحی، جهت بررسی وضعیت کنترل ادراری است. توصیه ما به شما این است که تا 2 ماه بعد از عمل از مصرف مواد غذایی محرک مانند: فلفل، ادویه، پیاز خام، سیر، ترشی، سوسیس، کالباس، تره و پیازچه خودداری نمایید.

بروزرسانی شده با مطالب webmd

دکتر حسین کرمی متخصص جراحی کلیه ، مجاری ادراری تناسلی و فوق تخصص درمان آندوسکوپی و لاپاراسکوپی