جستجو
این کادر جستجو را ببندید.

رنج نرمال free psa و مقدار psa در سرطان پروستات

دکترحسین کرمی

دکترحسین کرمی

در این مقاله مطالعه می‌کنید:
سرطان پروستات دومین سرطان شایع منجر به مرگ در مردان بعد از سرطان ریه می باشد. مقدار psa در واقع چراغ هشدار دهنده ی سرطان پروستات است. در این مقاله به شما می گوییم نسبت free psa به total psa چقدر باید باشد. 

زمانی که سرطان پروستات خود را با کم خونی، درد منتشر استخوان ها، شکستگی خودبخود استخوان ها و یا سوراخ های حالب و از کار افتادن کلیه ها نشان می دهد که کار از کار گذشته و دیگر هیچ کاری نمی توان کرد و لذا با توجه به اهمیت سرطان پروستات و تشخیص به موقع آن، سوال و جواب های رایج درباره PSA که نقش چشمک زن در شروع سرطان پروستات مردان را برعهده دارد، با هم مرور می کنیم.

سرطان پروستات مردان

psa چیست؟

PSA یک ماده پروتئینی است که از سلول های پروستات مردان ترشح و اغلب وارد مایع منی شده و در جهت سیال بودن مایع منی و نطفه های مرد و بالغ شدن نطفه ها عمل می کند و در حالت طبیعی مقدار کمی از آن وارد جریان خون می شود.

علت بالا بودن psa در آزمایش خون چیست؟

  • سرطان پروستات که شایع ترین علت بالا بودن psa است. مشخصه سرطان پروستات افزایش بالارونده ی PSA است یعنی به صورت مداوم در هر اندازه گیری، سطح آن بالا می رود.
  • بزرگی خوش خیم پروستات و التهاب پروستات نیز از عوامل بالارونده PSA می باشند ولی وقتی علت بالارونده PSA سرطان پروستات نباشد افزایش PSA در این موارد خیلی زیاد نیست و حالت صعودی با گذر زمان ندارد.

بزرگ شدن پروستات چه تاثیری بر روی ادرار کردن، توانایی جنسی و نعوظ مردان می گذارد؟ برای یافتن پاسخ برروی لینک زیر کلیک کنید.

بزرگ شدن پروستات

در چه سنی باید PSA خون را اندازه گرفت؟

اصولاً سرطان پروستات بیماری مردان بالای 50 سال است و لذا بهترین زمان شروع به چکاپ سرطان پروستات، بالای 50 سال می باشد. در مردانی که عمو، برادر و پدرشان به سرطان پروستات مبتلا شده اند بهتر است، سطح PSA خون در آنها بالای 40 سال اندازه گیری شود.

مقدار نرمال پی اس ای چقدر است؟

منظور از رنج نرمال آزمایش psa چیست؟ مقدار psa در سرطان پروستات چقدر است؟ باید گفت که اندازه PSA در خون با توجه به حجم، مقدار بزرگی پروستات و سن بیمار تفسیر می شود. مثلاً برای پروستاتی حجیم که اندازه آن 100 گرم است، PSA 4-6 اغلب طبیعی است و همین مقدار 6-4 اگر حجم پروستات 30 گرم و سن بیمار پایین باشد، می تواند نشان دنده سرطان پروستات در فرد مذکور باشد.

بطور تقریبی مقدار طبیعی PSA در هر سن به صورت زیر است. گرچه بطور كلی، مقدار طبیعی PSA را كمتر از ٤ نانو گرم بر میلی لیتر در نظر می گیرند.

  • مردان تا سن ٥٠ سال کمتر از 3ng/ml
  • مردان تا سن ٦٠سال کمتر از 4ng/ml
  • مردان تا سن ٧٠ سال و بیشترکمتر از 5ng/ml
سرطان آلت

نکته مهم در اندازه گیری PSA و تشخیص سرطان پروستات برحسب آن، سطح بالارونده مداوم PSA در خون است، یعنی اگر در آزمایش های سریالی و در پیگیری های هر سه ماه سطح PSA خون منحنی بالارونده تدریجی داشته باشد تحت عنوان PSA Rizing و با شک قوی به سرطان پروستات، بیمار حتماً باید تحت بررسی بیشتر قرار گیرد.

رنج نرمال free psa چقدر است؟

psa پروتئینی است که از غده پروستات ترشح می شود. psa در خون به صورت آزاد و کل وجود دارد. free psa چیست؟ free psa یعنی به صورت آزاد و بدون ترکیب با پروتئین وجود دارد.

در مواقعی که به سرطان پروستات مشکوک باشیم، علاوه بر psa total، مقدار free psa را نیز اندازه گیری می کنیم. مقدار نرمال آزمایش free psa چقدر است؟ رنج نرمال free psa حدود 0.25 است. هر چقدر این عدد کمتر شود، شانس ابتلا به سرطان پروستات بیشتر است.

تفاوت free psa با total psa چیست؟

PSA ترشح شده از پروستات به دو شکل آزاد و ترکیب با پروتئین در خون جریان دارد. هر چه مقدار PSA کل (TOTAL PSA) بالاتر و سطح PSA آزاد (Free PSA) کمتر باشد، شانس ابتلا به سرطان پروستات بالا می رود.

اگر پی اس ای خون بالاتر از طبیعی و یا حالت صعودی داشته باشد تکلیف بیمار چیست؟

شما باید به دکتر کلیه و مجاری ادراری مراجعه نمایید. دومین قدم معاینه انگشتی پروستات شما توسط پزشک جراح کلیه و مجاری ادرار می باشد که اگر در معاینه انگشتی قوام پروستات سفت و سخت باشد شک به سرطان پروستات را بالا می برد ولی روش قطعی تشخیص سرطان پروستات نیست و حالت کمک کننده دارد.

قطعی ترین روش تشخیص سرطان پروستات چیست؟

در هر بیماری که سطح پی اس ای خون آن بالا باشد یا حالت افزاینده دائم داشته باشد و یا در معاینه مقعدی پروستات سفت شده باشد باید نمونه برداری پروستات انجام شود.

نمونه برداری پروستات به کمک سونوگرافی و از راه مقعد قطعی ترین و دقیق ترین روش تشخیص سرطان پروستات می باشد که در آن به کمک سونوگرافی پروستات را از مقعد مشخص کرده و تعداد 12 قطعه از نقاط مختلف و مشکوک پروستات نمونه برداری جهت فرستادن به آزمایشگاه پاتولوژی گرفته می شود و پس از اعلام جواب آزمایشگاه که حدود یک هفته طول می کشد تکلیف بیمار و پزشک در رابطه با سرطانی بودن و یا نبودن پروستات مشخص می گردد.

در فیلم زیر چگونگی انجام بیوپسی پروستات را با توضیحات دکتر کرمی مشاهده می فرمایید.

در صورت نیاز، جهت اخذ نوبت با شماره تلفن 22642744 تماس بگیرید.

 دکتر حسین کرمی متخصص جراحی کلیه، مجاری ادراری تناسلی و فوق تخصص درمان آندوسکوپی و لاپاراسکوپی

3.7/5 - (120 امتیاز)

مشاوره پزشکی

در پایان هر مقاله برای راحتی شما عزیزان، نرم افزار پرسش و پاسخ قرار داده شده است تا به راحتی سوالات خود را با ما در میان بگذارید. از طریق این نرم افزار می توانید پرسش ها و مدارک پزشکی خود را ارسال کنید تا در اسرع وقت به آنها پاسخ داده شود.

سیستم پرسش و پاسخ

ثبت سوال جدید

پاسخ های ارایه شده اعم از تشخیصی و درمانی توصیه های کلی بوده شما را از مراجعه به پزشک معالجتان بی نیاز نمی کنند.با توجه به تعداد زیاد سوالات پاسخ شما تا 4 روز کاری به صورت پیامک اطلاع رسانی خواهد شد  

پیگیری سوال قبل

برای پیگیری پاسخ سوال خودتون و نمایش آن کد رهگیری خود را در این قسمت وارد کنید.
تصاویر پیوست امکان انتخاب تا ۵ تصویر وجود دارد. جهت انتخاب چندگانه کلید Ctrl را نگه دارید. (فرمت های مجاز شامل png, gif و jpg می باشد و حداکثر حجم هر تصویر ۸ مگابایت است.)
© همیارسیستم
  • تصویر کاربر علی دوشنبه ۲۳ مرداد ۲( 7 ماه پیش) تعداد بازدید: 61 مشاهده پرسش
    سلام من ۴۶ سالمه سونوی پروستات دادم حجم پروستات ۸۹ سی سی psa : 4/ 3 و free : /81 درحال حاضر با نظر پزشک کپسول تامسولوسین ۴/ و آنتی بیوتیک مصرف میکنم تا یکماه دیگه نگرانی دارم از بابت احتمال cancer لطفا نظرتون رو بفرمایید ضمنا مشکل ادراری ندارم
    1. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی دوشنبه ۲۳ مرداد ۲( 7 ماه پیش)
      سلام psa را یک ماه بعد مجدد تکرار کنید ببینید با مصرف دارو چقدر کاهش پیدا کرده
  • تصویر کاربر سعید دوشنبه ۲۳ مرداد ۲( 7 ماه پیش) تعداد بازدید: 63 مشاهده پرسش
    سلام . دکتر بنده ۲۹ سال سن دارم و حین سکس احساس شدید ادرار بهم دست میده و تخلیه میکنم ادراری شفاف و کف داره و حس میکنم مثانه کامل خالی نمیشه خیلی استرس دارم دکتر رفتم چکاب کامل دادم
    free psa 0.3
    PSA 1.13
    Fpsa / tpsa 0.27
    میشه کمکم کنید
    جواب آزمایش چطوره ؟
    1. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی دوشنبه ۲۳ مرداد ۲( 7 ماه پیش)
      متاهل یا مجرد هستید ؟
    2. تصویر کاربر سعید یکشنبه ۲۲ مرداد ۲( 7 ماه پیش)
      مجردم دکتر جان
    3. تصویر کاربر سعید یکشنبه ۲۲ مرداد ۲( 7 ماه پیش)
      مجرد هستم دکتر جان
    4. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی دوشنبه ۲۳ مرداد ۲( 7 ماه پیش)
      اینها بخاطر استرس است
    5. نمایش سایر 3 پاسخ
  • تصویر کاربر حسنی پنجشنبه ۲۵ خرداد ۲( 9 ماه پیش) تعداد بازدید: 73 مشاهده پرسش
    سلام اقای دکتر من ۵۵سالمه از حدود ۱۵سال قبل اندازه پروستات من بزرگ بوده و پی اس ا هم بین ۴تا اخرین مورد ۸.۷که براتون فرستادم ،فری پی اس آ هم ۱.۴بود که فرستادم.در ناحیه لگن جلو و پایین شکم یه درد خفیف دارم ،دفع ادرار هم ضعیف هست.لطفا راهنمایی بفرمایید
    1. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی پنجشنبه ۲۵ خرداد ۲( 9 ماه پیش)
      سلام مشکلی در ادرار کردن دارید ؟ با توجه به psa باید mpMRI انجام بشه جهت بررسی پروستات
  • تصویر کاربر ع چهارشنبه ۲۴ خرداد ۲( 9 ماه پیش) تعداد بازدید: 109 مشاهده پرسش
    سلام جناب دکتر، 50 سال دارم و در آزمایش خون امسال، نسبت psa آزاد به psa کلی به 24 درصد رسیده (تصاویر 3 و 4 پیوست). این در حالی است که سال گذشته این نسبت حدود 60 درصد بوده. آیا جای نگرانی دارد و باید کار خاصی انجام دهم؟ ضمنا، پدر اینجانب در 67 سالگی به سرطان پروستات مبتلا شده بود. ممنون می شوم راهنمایی بفرمایید
    1. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی چهارشنبه ۲۴ خرداد ۲( 9 ماه پیش)
      Psa total چند است ؟
  • تصویر کاربر رشید دوشنبه ۲۲ خرداد ۲( 9 ماه پیش) تعداد بازدید: 110 مشاهده پرسش
    سلام‌دکتر عزیز و‌خسته نباشید .
    دکتر من حدود 1 سال پیش دچار درد شدم در مثانه ام و از آلت‌تناسلی ام نشتی داشتم (بعد از برقراری رابطه جنسی ) .و بعد از مصرف چند دوره آنتی بایوتیک نشتی و درد خوب شد ولی بعد از یک‌ مدتی باز درد برگشت ولی نشتی خیر .چند ماهی است که در قسمت الت تناسلی و بیضه و مقعد درد عجیبی احساس میکنم و احساس سنگینی در اطراف بیضه و مقعد دارم و جدیدا درد به سمت‌کلیه سمت‌چپم احساس میکنم و درد کمر هم دارم به شدت ( بیرون‌زدگی دیسک 4 و 5 هم دارم و تنگی نخاع هم دارم ) .جناب دکتر تکرار ادرار زیاد دارم و چند دوره انتی بایوتیک مصرف کردم در حد یک‌ماه نهایتا ولی هنوز جواب نگرفتم .و سونوگرافی کلیه دادم که فقط سه عدد سنگ ریزه مشاهده شده و آزمایش ادرار و خون و‌مدفوع دادم که چیزی مشاهده نشده ولی این وضعیت خیلی ادرد آور و از نظر روحی‌ واقعا لطمه‌وارد کرده و من متاسفانه چون‌ایران زندگی نمیکنم و اینجا نوبت متخصص دادن طول میکشه نمیدونم چه‌کاری باید انجام بدم .لطفا راهنمایی بفرمائید و بفرمائید که‌من‌باید نگران‌باشم برای این‌موضوع ؟ ممنون از شما
    1. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی دوشنبه ۲۲ خرداد ۲( 9 ماه پیش)
      سلام عمده درد منشا کمری دارد . اون را در ابتدا درمان کنید . برای تکرر ادرار هم وزیکر ۵ روزانه یک عدد مصرف کنید قابل کنترل است
  • تصویر کاربر fb سه شنبه ۱۶ خرداد ۲( 9 ماه پیش) تعداد بازدید: 114 مشاهده پرسش
    سلام اقای دکتر لطفا جوابمو بدین خیلی کلافه شدم از این درد الت حدود دوماه پیش پس از رابطه دچار درد الت و سوزش ادرار شدم که پس از مراجعه به متخصص برام تاوانکس و پرازوسین تجویز کردن که سوزش ادرار خوب شد ولی درد الت (قسمتی که عکس فرستادم)همچنان باقیه پیش متخصص دیگه رفتم چند روز پیش برام سیپروفلووکساسین ۵۰۰ و پروستاباریج و سکلوکسیب برام تجویز کرد و گفت التهاب پروستات داری ،تشخیص شما چیه دکتر؟
    سونو و ازمایش کشت ادرار مربوط به ۴۰روز پیش براتون فرستادم
    1. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی دوشنبه ۱۵ خرداد ۲( 9 ماه پیش)
      سلام التهاب پروستات است . شبی نیم ساعت در لگن اب گرم بنشینید . شب ها یک عدد گاباپنتین ۱۰۰ قبل خواب بخورید
    2. تصویر کاربر fb دوشنبه ۱۵ خرداد ۲( 9 ماه پیش)
      مزمن هستش دکتر یا خیر؟
      نشستن درلگن اب گرم ضرری برای واریکوسل که دارم نداره؟
      فقط همین گاباپنتین رو مصرف کنم دارو های دیگه رو قطع کنم؟
      لطفا جواب سوالامو بدید ممنون
    3. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی دوشنبه ۱۵ خرداد ۲( 9 ماه پیش)
      خیر سلکوکسیب و پروستا باریج ادامه یابد . مزمن هست حداقل ۳ ماه بخورید . ضرری برای واریکوسل ندارد
    4. تصویر کاربر fb دوشنبه ۱۵ خرداد ۲( 9 ماه پیش)
      علت این التهاب چی میتونه باشه اقای دکتر؟
      بنده ۲۱ سالمه ،این درد و التهاب تا چند روز درمان خواهد شد؟
      ممنون بابت پاسخگویی سریع
    5. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی سه شنبه ۱۶ خرداد ۲( 9 ماه پیش)
      روند مزمن است و نمیشه زمان دقیقی گفت
    6. نمایش سایر 4 پاسخ
  • تصویر کاربر احمدی پنجشنبه ۱۱ خرداد ۲( 9 ماه پیش) تعداد بازدید: 81 مشاهده پرسش
    سلام دکترعزیزده دکترمتخصص اورولوژ مراجعه کردم چون پروستاتم 112ccوبزرگ است وpsaام36است ،می گویندبایدعمل بازشوم ولی چون psaفعلا بالا است ،عمل نمی کنیم .تا psaپایین بیایدوطبیعی 4شود.اگرالآن عمل کنیم یاعفونی است واردخونت می شودیا سرطانی است ،پخش می شود.ییک ماه است(ده روزتاوانکس وبیست روزپیروفلوکساسین )مصرف کردم که عوارض گرفتگی وکشیدگی عضلات وپاره شدن تاندومهایم است)دوروزاست قرص پیروفلوکساسین راقطع کردم ،خلاصه آقای دکترچکارکنم psa ام پایین بیایدتادکترهای اورولوژ راضی به عملم شوند)دکترها می گویندمابرای پایین آوردنpsaکاری نمی توانیم ،بکنیم ؛خدا بایدخوبت کندوpsaرا پایین بیاورد.من تاچه وقت بایدسوند بهم وصل باشد وچه وقت وچگونهpsaپایین می آید)یک ماه است سوندوصل است ،بدون سوندادرارم نمی آیدوحبس است چون پروستاتم 5برابراست(برای پایین آمدن psaام دکترها گفته اندگوشت بخصوص قرمزوپنیروشیروکره وادویه جات(مصرف نکنم ونمی کنم(خلاصه psa چگونه پایین می آید،درصورتیکه سوندوصل است وپروستاتم بزرگ است تاآخرعمربایدسوندی باشم خطر سرطان وجودندارد چه کنم خسته وکلافه شده ام؟
    1. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی پنجشنبه ۱۱ خرداد ۲( 9 ماه پیش)
      سلام چند سالتون هست ؟ اصلا لازم نیست صبر کنید شما باید یک نمونه برداری پروستات شوید اگر سرطان مطرح شود که عمل جداگانه داره اگر خوش خیم باشد عمل جداگانه . پس قدم اول نمونه برداری است
  • تصویر کاربر محمدنوروزی چهارشنبه ۱۰ خرداد ۲( 9 ماه پیش) تعداد بازدید: 77 مشاهده پرسش
    سلام وقت بخیر
    من 21 سال سن دارم .یه مدتی بعد از ادرار چند قطره خون میومد و خوب شد اما بعد از اون ترشح های زرد رنگی در طول روز به صورت مکرر خارج میشه.نه در زمان قبل و بعد ادرار .سوزش ادرار هم ندارم
    خواستم بدونم این مشکل می‌تونه از چی باشه ؟و این که سونوگرافی پروستات هم لازمه انجام بدم ؟
    1. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی سه شنبه ۹ خرداد ۲( 9 ماه پیش)
      سلام بعد رابطه جنسی بوده ؟
    2. تصویر کاربر محمدنوروزی سه شنبه ۹ خرداد ۲( 9 ماه پیش)
      خیر
    3. تصویر کاربر محمدنوروزی سه شنبه ۹ خرداد ۲( 9 ماه پیش)
      خیر .نداشتم اصلا
    4. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی چهارشنبه ۱۰ خرداد ۲( 9 ماه پیش)
      یک ازمایش ادرار و کشت ادرار دهید به همراه سونوگرافی کلیه ها و مجاری ادراری
    5. نمایش سایر 3 پاسخ
  • تصویر کاربر رضایی جمعه ۵ خرداد ۲( 10 ماه پیش) تعداد بازدید: 72 مشاهده پرسش
    سلام جناب دکتر psa بنده ۳/۸ و مقدار free psa بنده 0/1 است مدتی است دچار کاهش فشار ادرار و باریکی ادرار شدم آیا بنده به سرطان مبتلا هستم؟سن بنده ۳۵ سال
    1. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی جمعه ۵ خرداد ۲( 10 ماه پیش)
      سلام خیر . اگر کاهش فشار ادرار دارید ابتدا سونوگرافی کلیه ها و مجاری و سپس سیستوسکوپی جهت بررسی مجرا
  • تصویر کاربر مهدی جمعه ۲۲ اردیبهشت ۲( 10 ماه پیش) تعداد بازدید: 98 مشاهده پرسش
    سلام،آقای دکتر من به دلیل تحریکات و جلوگیری از خروج منی دچار درد در ناحیه پروستات و تکرر ادرار شدم و ادرارم بصورت آهسته و کم فشار و باریک میاد و آن جهش و فشار سابق رو ندارم فکر میکردم برطرف میشود اما نشد و قدیم ادرار قطور و پرفشار داشتم و بعد از احساس میکردم که مثانه تخلیه شده اما از وقتی دچار این علائم شدم هیچگاه احساس خالی شدن کامل مثانه را ندارم،مدتی دارو مصرف کردم تاثییری نداشت،البته از بین دارو من به سیپروفلوکساسین حساسیت شدیدی داشتم،دیگر دارو مصرف نکردم و تنها دارویی که اکنون مصرف میکنم پروستاباریج میباشد،بشدت نگرانم و روی روحیه و خوابیدنم تاثییر گذاشته علائم نظیر(تکرر ادرار و احساس تخلیه نشدن و باریک و آهسته بودن ادرار) و احساس میکنم آن چیزی که باید آزاد بشود تا ادرار پرفشار بیاید نمیشود

    آیا امکان بازگشت جهش و فشار ادرار به حالت سابق وجود دارد ؟ و سوال دومی که داشتم آیا این کارم باعث تنگی مجرا میشود ؟‌ من مشکلی نداشتم و فشار ادرار قوی داشتم اما بعد از این اشتباهم که متاسفانه زیاد آنرا انجام دادم دچار این مشکلات شدم.
    1. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی جمعه ۲۲ اردیبهشت ۲( 10 ماه پیش)
      سلام باید بررسی شوید چند سالتون هست ؟ ازمایش ادرار و کشت ادرار دهید بفرستید
    2. تصویر کاربر مهدی جمعه ۲۲ اردیبهشت ۲( 10 ماه پیش)
      سن 25
      چندین بار سعی کردم تصویر آزمایش رو ارسال کنم اما به مشکل میخوردم متن آنرا مینویسم

      Color : yellow
      Appearance : clear
      Specific gravity :1023
      Ph : 5
      Protein : negative
      Glucose : negative
      Ketone : negative
      Bilirubin : negative
      Blood/hgb : Trace
      Hemoglobin : negative
      Yeasts : negative
      Nitrite : negative
      W.B.C 3-4
      R.BC 2-3
      Epithelial cell 3-4
      Bacteria Negative
      Mucus Moderate
      Casts negative
      Crystala ca-oxalate : few

      Bacteriology
      Test
      Culture no growth after 24 hrs
    3. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی جمعه ۲۲ اردیبهشت ۲( 10 ماه پیش)
      باید از نظر تنگی مجرا و بررسی مثانه سیستوسکوپی شوید
    4. تصویر کاربر مهدی جمعه ۲۲ اردیبهشت ۲( 10 ماه پیش)
      آیا امکان دارد با جلوگیری از انزال دچار تنگی مجرا شد ؟
      ضمنا من پروستاتیت هم دارم
    5. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی جمعه ۲۲ اردیبهشت ۲( 10 ماه پیش)
      خیر ربطی نداره
    6. نمایش سایر 4 پاسخ
درحال دریافت اطلاعات

مطالب بیشتری بخوانید

واریکوسل یکی از بیماری های بیضه است که مردان را درگیر میکند، واریکوسل در واقع به معنای…
چرا باید یورودینامیک یا نوار مثانه انجام بدهیم؟ تست یورودینامیک میزان ذخیره و ترشح ادرار را در…
وازکتومی یا همان عمل بستن لوله مردان و عقیم شدن مردان، یک عمل سرپایی است که، برای…

روزای هفته

ساعت مطب

شنبه (مطب نیکان)

14:00 - 19:00

دوشنبه

تعطیل است

سه شنبه (مطب نیکان)

13:00 - 19:00

پنج شنبه (مطب نیکان)

09:00 - 14:00

جستجو

حالب

+54 مطلب

پرسش از دکتر