بیماری های کلیه و ترس از نارسا و کم کار شدن کلیه ها نگرانی عمده بیمارانی است که در مطب و بیمارستان به اینجانب مراجعه می کنند. یکی از بیماری های کلیه که ممکن است باعث تخریب کلیه ها و از بین رفتن آنها شود عفونت کلیه یا پیلونفریت می باشد. با کمی تأمل به این نگرانی در می یابیم که این دلواپسی کاملاً به جاست چرا که وقتی گرفتاری های بیمارانی که به علت بیماری های مختلف، کلیه ها یشان را از دست داده اند را در بیمارستان ها و مطب می بینیم به اهمیت بیشتر این نگرانی و لزوم اطلاع رسانی و پیشگیری از بیماری های کلیه و حفظ این قسمت از اعضای بدن که نقش کلیدی در بدن دارند را پی می بریم.

یکی از بیماری های کلیه که ممکن است باعث تخریب کلیه ها و از بین رفتن آنها شود عفونت کلیه یا پیلونفریت می باشد. به علت احتمال بالای آسیب به کلیه ها درمان عفونت ادراری جزء اورژانس های ارولوژی می باشد. با توجه به اهمیت این موضوع به شرح تفضیلی عفونت کلیه می پردازیم.

عفونت کلیه چگونه ایجاد می شود؟

علت عفونت کلیه، تهاجم باکتری وارد شده به بدن چه از طریق خون و چه از طریق ادرار می باشد که باکتری با حمله به سلول های کلیه باعث التهاب کلیه ها و تخریب عملکرد آن می گردد.

راه های حمله باکتری به کلیه ها عبارتند از:

• از راه خون
• از راه انتشار به ارگان های آلوده از قبیل آبسه و عفونت های دور کلیه
• از راه ادراری که باکتری از سوراخ مجرای ادرار وارد مجرا و مثانه و سپس به کلیه ها می رسد که این راه شایعترین مسیر درگیری کلیه ها و عفونت است.

خطر عفونت کلیه در این افراد

افرادی که بیشتر در خطر عفونت کلیه از طریق سوراخ مجرای ادراری هستند عبارتند از:

• خانم ها به علت کوتاه بودن مجرای ادراری و ساختار بدن و نزدیکی سوراخ ادراری به سوراخ واژن و مقعد که هر دو منشاء آلودگی می شود.
• بچه های دارای برگشت ادراری که در این افراد به علت برگشت ادراری از مثانه به کلیه ها ادرار عفونی باکتری را به کلیه ها رسانده و باعث عفونت کلیه و آسیب به آن می گردد که امروزه شایعترین علت از کارافتادن کلیه و آسیب کلیه های اطفال، برگشت ادرار از مثانه به کلیه یا ریفلاکس و عفونت کلیه ثانویه به این این برگشت ادراری می باشد.
• افرادی که مبتلا به عفونت های مقاربتی از قبیل سوزاک ، سیفلیس و ایدز و … می باشند که در این جا به علت آلوده شدن مجرا باکتری آرام آرام به طرف کلیه ها حرکت و با عفونت کلیه آن را درگیر و تخریب می کند.

علائم و نشانه های عفونت کلیه ها چیست؟

عفونت کلیه به دو نوع حاد و ناگهانی و مزمن تقسیم می شود.

علائم و نشانه های عفونت حاد کلیه ها عبارتند از:

• تب بالای ˚39
• لرز شدید
• درد پهلو سه علامت عفونت کلیه می باشند

علائم دیگر شامل تغییر رنگ ادرار و کدر شدن آن، بدبوشدن ادرار، تکرر ادراری، سوزش ادرار و خون در ادرار می باشد. در بچه ها و نوزادان علاوه بر علائم فوق بی حالی و عدم شیرخوردن و عدم مکیدن پستان مادر می تواند علائم عفونت کلیه باشد. در سنین پائین و در بچه ها کاهش وزن و عدم رشد بچه ها می تواند نشانه عفونت کلیه باشد.

آیا عوامل زمینه ای و مستعد کننده عفونت ادراری وجود دارد؟

بله وجود دارد. عوامل به شرح زیر است:

• کاهش قدرت ایمنی بدن در سرطان ها، ایدز و بیماری های مزمن
• برگشت ادراری از مثانه به کلیه ها مخصوصاً در اطفال
• وجود انسداد در مسیر خروجی ادرار از کلیه ها به عنوان مثانه در بزرگی پروستات، تنگی مجرای ادرار ، تنگی لوله حالب در محل اتصال آن به کلیه و مثانه
• مثانه عصبی که ادرار فرد کامل خارج نمی شود و به صورت ادرار باقیمانده در مثانه می ماند
• حاملگی در خانم ها از عوامل مستعد کننده عفونت کلیه ها می باشد.

در صورت عفونت کلیه ها چکار باید بکنیم؟

در صورت مشاهده تب و لرز، درد پهلو، سوزش و تکرر ادرار، بدبو شدن و تغییر رنگ ادرار بلافاصله به پزشک کلیه و مجاری ادرار مراجعه نمائید تا با درمان به موقع از آسیب به کلیه هایتان جلوگیری نمائید.

درمان عفونت کلیه

دکتر معالجتان در مراجعه بلافاصله آزمایش و کشت ادرار و خون را درخواست خواهد کرد. مطمئن ترین و بهترین روش درمانی بستری شدن در بیمارستان و تجویز آنتی بیوتیک های تزریقی تا زمان قطع تب و بهبودی علائم می باشد. مصرف مایعات زیاد و تجویز سرم و مسکن و تب بر و استراحت از اقدامات بعدی درمانی است.

توصیه پایانی

• رعایت بهداشت فردی و جنسی از عوامل بسیار مهم در جلوگیری از عفونت کلیه ها است.
• در صورت وجود برگشت ادراری از مثانه به کلیه ها در اطفال حتماً با مراجعه به جراح کلیه و مجاری ادراری و به صورت منظم تحت نظر دکتر خودتان باشید.
• عوامل زمینه ای از قبیل سنگ های انسدادی کلیه و تنگی های مادرزادی و اکتسابی کلیه را به موقع درمان کنید.
• چکاب منظم هر 6 ماه کلیه ها و مجاری ادراری را فراموش نکنید.
• در صورت مشاهده علائم ذکر شده عفونت کلیه سریعاً به پزشک مراجعه نمائید.
• مصرف مایعات و مخصوصاً هر 2 ساعت یک لیوان آب جهت جلوگیری از عفونت کلیه بسیار کمک کننده است.
• در صورت عدم تخلیه مثانه و ادرار باقیمانده بالا حتماً زیر نظر پزشک متخصص کلیه آن را درمان کنید.

در پایان هر سوالی داشتید در قسمت پرسش و پاسخ مطرح فرمائید تا بلافاصله جواب را تقدیم نمایم.