آیا پروستات اندازه خاصی دارد؟ اندازه نرمال پروستات چقدر است؟ پروستات به اندازه یک گردو کوچک و به وزن حدود 20 الی 30 گرم و در قسمت گردنه خروجی مثانه قرار گرفته است. به دلیل آنکه قسمتی از مجرای خروجی مثانه از داخل آن می گذرد، ارتباط مستقیمی با تخلیه و تحریک مثانه دارد.
نقش عمده پروستات، در بارور شدن اسپرم مردان می باشد و مایع ترشحی آن در مایع منی باعث رشد و نمو اسپرم های مرد جهت باروری می گردد.
اندازه پروستات برای عمل جراحی
اندازه طبیعی پروستات در مردان بزرگسال معمولاً حدود ۲۰ تا ۳۰ گرم (یا معادل ۲۰ تا 30 سی‌سی حجم) است. با بالا رفتن سن، ممکنه پروستات به‌طور طبیعی بزرگتر بشه، اما در برخی موارد، بزرگی پروستات به حدی می‌رسه که باعث بروز علائمی مثل:
- دشواری در ادرار کردن
- جریان ضعیف ادرار
- تکرر یا فوریت ادرار
- احساس تخلیه ناقص مثانه
در چنین شرایطی، اگر درمان‌های دارویی مؤثر نباشند، ممکنه جراحی به‌عنوان گزینه درمانی در نظر گرفته شود.
اندازه نرمال پروستات در سنین مختلف
غده پروستات در سراسر دوران کودکی کاملاً کوچک باقی می ماند و وقتی بلوغ شروع می شود، با ترشح تستوسترون شروع به رشد کردن می کند. این غده در سن 20 سالگی به یک اندازه ثابت رشد کرده و متوقف می شود که در این سن حدود 15 الی 20 سی سی حجم دارد.
با گذر زمان و پا به سن گذاشتن مردها، غده پروستات نیز شروع به رشد کردن کرده و در فاصله بین 40 الی 50 سالگی اندازه آن حدود 30 سی سی می ماند. لازم به ذکر است اندازه پروستات مثل شکل و قیافه و وزن افراد، از فردی به فرد دیگر کاملاً متفاوت می باشد و در افراد تا 50 سالگی اغلب بین 20 الی 50 گرم می باشد ولی همچنانکه ذکر کردم، در بعضی مردها رشد آن سریع بوده و حتی به بالای 100 گرم نیز می رسد.
پروستات پروتئین مخصوصی به نام آنتی ژن اختصاصی پروستات یا PSA تولید می کند که نقش اصلی آن حفظ حالت مایع منی و جلوگیری از لخته شدن آن می باشد. با جلوگیری از لخته شدن مایع منی، اسپرم ها می توانند آزادانه حرکت و با تخمک های زن ترکیب و باعث باروری شوند.
یکی از اهمیت های دیگر PSA، استفاده از آن به عنوان مارکر یا شناساننده سرطان پروستات در مردان می باشد. در سرطان پروستات، PSA روند صعودی پیدا کرده و به عنوان یک وسیله هشدار دهنده جهت تشخیص و درمان زودرس سرطان پروستات می باشد.
اندازه خطرناک پروستات
پروستات در حالت طبیعی دارای وزنی حدود ۲۰ تا ۳۰ گرم و حجمی معادل ۲۰ تا ۳۰ سی‌سی است. بزرگ شدن پروستات، که اغلب به دلیل هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH) رخ می‌دهد، به خودی خود خطرناک نمی‌باشد. با این حال، در صورتی که حجم پروستات از حد معمول فراتر رفته و علائم آزاردهنده‌ای ایجاد کند، ممکن است وضعیت بیمار را به خطر بیندازد.
در شرایطی که حجم پروستات از ۵۰ تا ۸۰ سی‌سی بیشتر شود و بیمار دچار علائم شدید ادراری گردد، نگرانی‌هایی ایجاد می‌شود. همچنین، اگر حجم پروستات بیش از ۱۰۰ سی‌سی باشد، به‌ویژه در صورتی که این وضعیت با احتباس ادراری، عفونت‌های مکرر یا آسیب به مثانه و کلیه‌ها همراه باشد، خطرات جدی‌تری به دنبال دارد.
وجود سطوح بالای PSA (آنتی‌ژن اختصاصی پروستات)، که می‌تواند نشانه‌ای از سرطان پروستات یا التهاب پروستات باشد، نیز باید مورد توجه ویژه قرار گیرد. علاوه بر این، در صورتی که ادرار به‌طور کامل تخلیه نشود و مقدار زیادی ادرار باقیمانده در مثانه (Residual urine) وجود داشته باشد، این امر می‌تواند نشان‌دهنده اختلالات جدی در عملکرد پروستات و سیستم ادراری باشد.
ایجاد سنگ‌های مثانه یا گشاد شدن حالب‌ها و آسیب به کلیه‌ها از دیگر نشانه‌های وضعیت بحرانی در این زمینه است که نیازمند توجه فوری و مداخله پزشکی است.
محاسبه حجم پروستات
دو روش برای تعیین حجم پروستات وجود دارد:
✔️یکی از روش ها معاینه سنتی و مقعدی با انگشت و تعیین حدود نسبی اندازه پروستات می باشد.
✔️ دومین وسیله تعیین حجم پروستات، با استفاده از سونوگرافی می باشد. سونوگرافی به دو روش شکمی و مقعدی انجام می گردد. امروزه تعیین دقیق حجم و اندازه پروستات با سونوگرافی انجام می شود که ارتفاع و عرض و طول پروستات را مشخص کرده و در 523/0 ضرب می شود.
در مقایسه با سونوگرافی شکمی، انجام سونوگرافی مقعدی اطلاعات بسیار گرانقدری را در رابطه با اندازه پروستات و حجم آن و مناطق مشکوک به سرطان و کیست پروستات و موارد دیگر در اختیار پزشک ارولوژی جهت تصمیم گیری دقیق ارائه می کند.
شدت بزرگی و حجم پروستات
بر اساس شدت بزرگی و حجم پروستات ما آنها را به سه گروه تقسیم می کنیم:
- پروستات های کوچک که حجم بین 30 الی 40 سی سی دارند
- پروستات های متوسط بین 40 الی 80 میلی متر
- پروستات های بزرگ بالای 80 گرم
اهمیت تعیین حجم پروستات در تصمیم گیری و انتخاب نوع تکنیک های جراحی بسیار کمک کننده هستند. به عنوان مثال بهترین درمان پروستات های کوچک، تراش از طریق مجرا یا TURP و پروستات های بزرگ بالای 80 گرم، عمل جراحی باز می باشد. در درمان پروستات های متوسط بسته به مهارت جراح و نظر بیمار، می توان هم TURP و هم جراحی باز را انتخاب نمود.
دکتر حسین کرمی متخصص جراحی کلیه ، مجاری ادراری تناسلی و فوق تخصص درمان آندوسکوپی و لاپاراسکوپی
علی
دوشنبه ۱۰ دی ۳( 6 ماه پیش)
تعداد بازدید: 114
مشاهده پرسش
