معمولا تفاوت اندازه ها چیز نگران کننده ای نیست، گر چه که ممکن است نشان دهنده ی یک مشکل باشد. اگر بیضه دردناک بود یا شکل آن تغییر کرد، فرد باید بلافاصله به متخصص ارولوژی مراجعه کند.
اندازه طبیعی بیضه چند میلیمتر است؟
اندازه طبیعی بیضه در سنین مختلف و در دوره های مختلف زندگی، متفاوت است. می توان گفت بطور تقریبی اندازه بیضه کودکان در سنین مختلف به صورت زیر است:
- کودکان دو الی 4 سال: قطر بیضه 0.4 به علاوه و یا منهای 1.2 سانت
- کودکان 4 الی 6 سال: قطربیضه 0.6 به علاوه و منهای 1.5 سانت
- کودکان 6 الی 8 سال: قطر بیضه: 0.3 به علاوه و منهای 1.8 سانت
- کودکان 8 الی 10 سال: قطر بیضه 0.5 به اضافه و منهای 2 سانت
اندازه نرمال بیضه در نوجوانان بطور تقریبی به شرح زیر است:
- نوجوان ۱۴ الی ۱۶ سال: قطر بیضه ۱ به علاوه و منهای ۴.۱ سانت
- نوجوانان ۱۶ الی ۱۸سال: قطر بیضه ۰.۵ به علاوه و یا منهای ۵ سانت
- نوجوانان ۱۸ الی ۲۰ سال: قطر بیضه ۰.۳ به علاوه و یا منهای ۵ سانت
علت تفاوت اندازه ی بیضه ها
علت های مختلفی برای بزرگتر بودن یک بیضه از بیضه دیگر و هم اندازه نبودن بیضه ها وجود دارد، از جمله:
1- اپیدیدیمیت
اپیدیدیم یک مجرا است که در پشت بیضه قرار دارد. اپیدیدیمیت بیضه زمانی اتفاق می افتد که این مجرا دچار التهاب شود. این بیماری معمولا در اثر عفونت است. این مشکل می تواند یکی از علائم بیماری مقاربتی کلامیدیا باشد. اگر دچار علائم زیر شدید به پزشک مراجعه کنید:
- درد در هنگام ادرار کردن (سوزش ادرار)
- وجود ترشحاتی از آلت تناسلی
- التهاب در بیضه
2- اورکیت
اورکیت زمانی اتفاق می افتد که یک عفونت باعث التهاب در بیضه می شود. ممکن است بعد از ابتلای یک شخص به اوریون این اتفاق بیافتد. اگر شخصی دچار درد در بیضه ی خود شود و شک کند که ممکن است علت آن اورکیت باشد، باید به پزشک مراجعه کند. این بیماری می تواند به بیضه آسیب بزند.
بیشتر بخوانید: علت درد بیضه در مردان چیست؟
3- کیست اپیدیدیمال
کیست یک کیسه است که با مایع پر شده است. کیست اپیدیدیمال ممکن است زمانی ایجاد شود که مایع اضافی در مجرا تجمع یابد. همچنین ممکن است این اتفاق در اثر رشد اپیدیدیم بروز یابد.
این کیست ها بدون خطر و معمولا بدون درد هستند. درمانی برای آن ها لازم نیست و اغلب خود به خود برطرف می شوند. اگر کیست بیضه اپیدیدیمال باعث مشکلاتی شود، می توان آن را با جراحی خارج کرد.
4- هیدروسل
هیدروسل به حالتی گفته می شود که کیسه ای که اطراف بیضه ها ایجاد شده، با مایع پر شود. درحالی که این حالت معمولا نیازی به درمان ندارد، هیدروسل می تواند نشان دهنده ی یک التهاب باشد. در این صورت فرد باید به پزشک مراجعه کند.
5- واریکوسل
زمانی که وریدهای درون کیسه ی بیضه بزرگ شوند، واریکوسل ایجاد می شود. اگر این مشکل علائم دیگری به همراه خود نداشته باشد، معمولا نیازی به درمان آن نیست، اما واریکوسل می تواند باعث کاهش تعداد اسپرم ها شود.
بیشتر بخوانید: آیا واریکوسل درمان دارویی دارد؟ برای آشنایی برروی لینک زیر کلیک کنید.
6- تورشن بیضه ای
تورشن بیضه ای زمانی اتفاق می افتد که بیضه میچرخد و طناب اسپرماتیک پیچ میخورد. این موضوع می تواند باعث درد بیضه شود، دردی که شدید و پایدار است. اگر این درد بعد از یک آسیب (صدمه) ایجاد شود، ممکن است آرام شود و دوباره به صورت ناگهانی بازگردد.
تورشن بیضه ای خطرناک است و باید اورژانسی درمان شود. پیچ خوردن طناب اسپرماتیک می تواند جریان خون بیضه را کاهش دهد یا مسدود کند، و اگر درمان نشود، ممکن است بیضه را خارج کنند.
7- سرطان بیضه
سلول های سرطانی می توانند در بیضه ها ایجاد شوند و تکثیر یابند. پزشک باید سریعا به دنبال برآمدگی یا یک توده در ناحیه بگردد. سرطان بیضه شایع نیست و از هر 250 مرد در 1 نفر بروز می یابد. این سرطان در مردان جوان و میانسال شیوع بیشتری دارد و معمولا با موفقیت درمان می شود.
چه زمانی باید نگران تفاوت اندازه ی بیضه ها شد؟
علائم و نشانه های مختلفی هستند که میتوانند نشان دهنده ی یک مشکل در سلامت بیضه باشند.
اگر یکی از علائم زیر به همراه بزرگی بیضه رخ داد، در صورت امکان زود به پزشک مراجعه کنید:
⛔ یک درد تیز یا درد در اطراف یا خود بیضه
⛔ تورم در بیضه ها
⛔ قرمزی
⛔ وجود ترشحاتی از آلت تناسلی
⛔ مشکل در دفع ادرار
⛔ درد در کمر یا زیر شکم
⛔ تورم یا تحریک پذیری (تندرنس) در بافت سینه
پزشک برای کمک به یافتن علت زمینه ای یک معاینه از بیضه و کیسه ی بیضه برای پیدا کردن هرگونه اختلال یا توده انجام می دهد. اگر پزشک به سرطان بیضه شک کند، از شما یک آزمایش خون می گیرد و درمورد سابقه ی خانوادگی شما میپرسد.
آزمایشات دیگری که ممکن است پزشک برای شما درخواست کند:
- آزمایش ادرار برای بررسی عفونت و مشکلات کلیوی
- سونوگرافی برای یافتن توده و ارزیابی گردش خون
- سی تی اسکن برای یافتن اختلالات بیضه ای
اگر یک مشکل زمینه ای تشخیص داده شود، ممکن است پزشک دارو یا درمان های دیگری برای شما تجویز کند.
درمان تفاوت اندازه ی بیضه ها چیست؟
درمان تفاوت در اندازه ی بیضه ها به علت ایجاد آن بستگی دارد. در زیر به علت های شایع زمینه ای و درمان آن ها اشاره می کنیم:
درمان اندازه ی بیضه ها ناشی از اپیدیدیمیت
اگر کلامیدیا عامل ایجاد اپیدیدیمیت باشد، معمولا پزشک یک دوره آنتی بیوتیک برای درمان عفونت تجویز خواهد کرد و ممکن است توصیه کند برای درمان اندازه بیضه ها و کاهش تورم، کیسه ی بیضه را بالاتر نگه دارید.
درمان اندازه ی بیضه ها ناشی از اورکیت
اگر یک بیمای مقاربتی باعث ایجاد اورکیت شده باشد، معمولا پزشک برای مبارزه با عفونت داروهایی تجویز خواهد کرد. داروهای متداول شامل سفتریاکسون (روسفین) یا آزیترومایسین (زیتروماکس) می باشند. مسکن ها و استفاده از یخ نیز ممکن است ناراحتی را کاهش دهد.
درمان اندازه ی بیضه ها ناشی از تورشن بیضه ای
تورشن بیضه نیازمند درمان خیلی سریع می باشد. ممکن است پزشک بتواند طی فرآیندی پیچ خوردگی را باز کند که به آن فرآیند باز کردن دستی تورشن می گویند؛ اما اغلب برای جلوگیری از بروز دوباره ی این مشکل نیاز است که فرد جراحی شود. تاخیر در درمان این مشکل، شانس این که نیاز شود بیضه ی پیچ خورده از بدن خارج شود را افزایش می دهد.
درمان اندازه ی بیضه ها ناشی از سرطان بیضه
ممکن است پزشک توصیه کند قسمتی از بیضه که سرطان در آن بروز یافته، خارج شود. رادیوتراپی، شیمی درمانی، یا ترکیبی از آن ها ممکن است باعث کاهش یا تخریب سلول های سرطانی استفاده شوند. اگر سرطان به جاهای دیگر گسترش یابد، یا سرچشمه ی آن در دیگر اندام های بدن باشد، ممکن است درمان های اضافه تر و جراحی لازم باشد.
علت پایین بودن بیضه چپ
علت دقیق بیضه نزول یافته مشخص نیست. ترکیبی از ژنتیک ، سلامت مادر و سایر عوامل محیطی ممکن است هورمون ها، تغییرات بدنی و فعالیت عصبی را که بر رشد بیضه ها تأثیر می گذارد، مختل کند.
کدام بیضه مهمتر است ؟
نمی توان گفت که مثلا یکی از بیضه ها از دیگر مهم تر است و به آن برتری دارد اما در حالت کلی می توان گفت هر دو بیضه دارای رگهایی هستند که در مکانهای مختلف متصل می شوند. ورید بیضه سمت راست به ورید اجوف تحتانی متصل می شود. ورید چپ به داخل ورید کلیوی چپ تخلیه می شود.
بیضه چپ بزرگتر از راست است. بنابراین، رگ چپ طولانی تر از راست است. از آنجا که رگ چپ طولانی تر است ، هنگام تخلیه بیشتر در معرض مشکلات است. تخلیه ضعیف می تواند منجر به شرایط پاتولوژیک مانند تورم و درد بیضه شود.
همچنین عواقب بالینی مربوط به ورید چپ بیضه و اتصال آن به ورید کلیوی چپ وجود دارد. عفونت کلیه و حتی سرطان کلیه می تواند به ورید بیضه چپ گسترش یابد. این باعث جمع شدن خون می شود و منجر به گشاد شدن رگهای کیسه بیضه می شود.
بیضه بزرگ بهتره یا کوچک
داشتن بیضه های بزرگ با تولید اسپرم بیشتر و سطح بالاتر تستوسترون و همچنین میزان پرخاشگری بیشتر همراه است. تحقیقات دیگر نشان می دهد بیضه های کوچکتر منبع مورد اعتماد تری برای تولید اسپرم هستند. محققان همچنین دریافتند که مردان با بیضه کوچکتر تمایل بیشتری به پدر شدن دارند و به طور متوسط، سطح تستوسترون کمتری نیز دارند.
چگونه بیضه های خود را معاینه کنیم؟
یک بیضه سالم، صاف و اطراف آن خیلی شبیه به شکل یک تخم مرغ است. هرگونه برآمدگی یا بیرون زدگی باید به محض امکان توسط یک دکتر ارولوژی بررسی شود.
برای انجام بررسی اندازه ی بیضه ها اقدامات زیر را انجام دهید:
- قبل از شروع، مطمئن شوید که کیسه ی بیضه شل و نرم است.
- به آرامی و با دقت بیضه را بین انگشتان و شست خود حرکت دهید.
- به طور کامل سطح هر دو بیضه را بررسی کنید، به دنبال برآمدگی، تحریک پذیری (تندر) یا زخم، بیرون زدگی، تورم یا تغییر اندازه بگردید.
- تا انتهای بیضه را احساس کنید، به اپیدیدیم برسید، چیزی که باید شبیه به چند گروه از لوله ها باشد.
- هر دو بیضه را حداقل یک بار در ماه ارزیابی کنید.
این که اندازه ی بیضه ها متفاوت باشد، شایع است. اگر یک بیضه به صورت قابل توجه بزرگ شد، بیشتر علت های زمینه ای آن به راحتی درمان می شوند. هر چه فرد سریع تر به پزشک مراجعه کند، مشکل او دورنمای بهتری خواهد داشت.
دکتر حسین کرمی متخصص جراحی کلیه، مجاری ادراری تناسلی و فوق تخصص درمان آندوسکوپی و لاپاراسکوپی
احمد
شنبه ۲۸ دی ۹۸( 4 سال پیش)
تعداد بازدید: 210
مشاهده پرسش
