درد یا سوزش دستگاه تناسلی در هنگام ادرار، ممکن است در نواحی مجاری ادرار، یا (به ندرت) در بالای مثانه (لگن و زیر شکم) احساس شود. سوزش ادرار یک مشکل شایع بین زنان است، اما ممکن است گاهی اوقات برای مردان هم اتفاق بیفتد. این مشکل مربوط به گروه سنی خاصی نیست و می تواند در هر سنی ایجاد شود.
علل درد و سوزش ادرار
درد یا سوزش ادرار معمولاً به علت التهاب مجاری ادراری یا مثانه رخ می دهد. در زنان، وجود التهاب در واژن یا نواحی اطراف دهانه واژن (که ولوو واژینیت نامیده می شود) می تواند باعث ادرار دردناک شود. التهابی که باعث سوزش ادرار می شود معمولاً به علت عفونت است.
در برخی موارد، این التهاب می تواند به علت شرایطی غیر از عفونت ایجاد شود. برخی از غذاهای اسیدی (مثل مرکبات) و نوشیدنی های خاص (مثل الکل و کافئین) به عنوان محرکی برای سوزش ادرار شناخته می شوند.
به طور کلی، رایج ترین علت سوزش ادرار عبارتند از:
✔️ عفونت مثانه (التهاب مثانه)
✔️ عفونت مجاری ادراری (اورتریت) به دلیل بیماری های مقاربتی (STD)
علائم هشدار دهنده برای سوزش ادرار
در افرادی که سوزش ادرار دارند، این علائم باید جدی گرفته شود:
- تب
- احساس درد در پشت یا پهلو (پهلو درد)
- حالت تهوع و استفراغ
- اگر اخیراً سابقه ی استفاده از سوند یا ابزار دیگر پزشکی را داشته اید.
- اختلالات سیستم ایمنی بدن
- سابقه ی بیماری های مکرر (مانند عفونت های مکرر در دوران کودکی)
- ناهنجاری های تشخیص داده شده در سیستم ادراری
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
افراد مبتلا به اختلالات سیستم ایمنی و زنان باردار، در صورت وجود علائم هشدار دهنده ی ذکر شده باید سریعاً به پزشک مراجعه کنند. زیرا عوارض عفونت مجاری ادراری در چنین افرادی ممکن است بسیار جدی باشد. سایر افرادی که علائم ذکر شده را دارند باید در عرض یک یا دو روز به پزشک مراجعه کنند. افرادی که این علائم را ندارند و علائمشان خفیف است، باید حداکثر بعد از 2 تا 3 روز ویزیت شوند.
زنانی که به طور مکرر به عفونت مثانه مبتلا می شوند، بهتر است با پزشک مشورت کنند. زیرا ممکن است این مشکل هشداری برای یک بیماری دیگر باشد. پزشک ابتدا سؤالاتی در مورد علائم و سابقه ی پزشکی بیمار می پرسد و سپس معاینه ی فیزیکی انجام می دهد. چیزی که دکتر می خواهد متوجه شود، علت درد یا سوزش دستگاه تناسلی شما و آزمایشاتی است که باید برایتان تجویز کند.
سؤالاتی که پزشک ممکن است از شما بپرسد شامل موارد زیر است:
- آیا در گذشته علائم مشابه این بیماری را داشته اید؟! پزشک در مورد علل و علائمی که می تواند باعث درد و سوزش دستگاه تناسلی شود از شما سؤال می پرسد.
- آیا ادرار شما خونی، کدر یا بدبو است؟
- ترشح خاصی دارید؟
- اخیراً هر گونه رابطه ی جنسی محافظت نشده داشته اید؟
- اندام تناسلی شما به هر دلیلی تحریک شده است؟
- اخیراً سابقه ی استفاده از سوند یا روش های دیگر مرتبط با سیستم ادراری را داشته اید؟
- همچنین، از زنان سؤال می شود که آیا باردار هستند یا خیر؟
این معاینات به علت بررسی احتمال بیماری های مقاربتی صورت می گیرد. در مردان، آلت تناسلی به منظور وجود هر گونه ترشحی معاینه می شود. پزشک معمولاً برای بررسی مشکل پروستات، معاینه ی دیجیتال مقعدی را انجام می دهد.
پزشک گاهی اوقات می تواند بر اساس شدیدترین علائم شما، علت مشکل را تشخیص دهد. به عنوان مثال، اگر شدیدترین علامت شما دقیقاً در بالای استخوان ناحیه تناسلی است، ممکن است علت سوزش ادرار شما عفونت مثانه باشد. یا اگر شدیدترین درد شما دقیقاً در ناحیه ی باز شدن مجرای ادرار است، ممکن است علت آن اورتریت باشد. در مردانی که از آلت تناسلی آنها ترشحاتی خارج می شود، بیشترین احتمال سوزش ادرار بیماری اورتریت است.
اگر سوزش شما بیشتر ناحیه ی واژن را تحت تأثیر قرار داده و ترشحات شما زیاد شده است، علت آن می توان واژینیت (التهاب واژن) باشد. ترشحات دهانه ی رحم می تواند نشان دهنده ی سرویسیت (التهاب دهانه ی رحم) باشد. پزشک همچنین ممکن است سؤالاتی در مورد رژیم غذایی شما بپرسد، تا غذا یا نوشیدنی هایی که می توانند باعث به وجود آوردن این علائم شوند را بررسی کنند.
آزمایشات
پزشکان معمولاً برای زنانی که علائم مشخص عفونت مثانه را دارند، آزمایش تجویز نمی کنند. برخی از پزشکان آزمایش ادرار انجام می دهند، در حالی که برخی دیگر بدون انجام آزمایش، مراحل درمان را آغاز می کنند. همه ی پزشکان در مواردی که علت دقیق بیماری مشخص نیست، آزمایشاتی را انجام می دهند.
اولین آزمایش معمولاً آزمایش تجزیه و تحلیل ادرار است. در بسیاری از موارد، پزشک برای تشخیص ارگانیسم های عامل عفونت و تجویز آنتی بیوتیک مؤثر، کشت ادرار را انجام می دهند. برای زنانی در سنین بارداری که از بارداری خود مطمئن نیستند، تست بارداری تجویز می شود. از مردان دارای ترشحات آلت تناسلی و زنان دارای ترشحات مشکوک واژن، تست STD گرفته می شود.
ممکن است برای بررسی ناهنجاری های آناتومیکی یا سایر مشکلات، نیاز به سیستوسکوپی و عکس برداری از مجاری ادراری باشد. به ویژه اگر آنتی بیوتیک ها مؤثر نبوده باشند. مردان، افراد مسن، یا زنان باردار ممکن است نیاز به بررسی و معاینه ی دقیق تری داشته باشند.
درمان درد و سوزش ادرار
درمان این مشکل با درمان علت آن انجام می شود. در اغلب اوقات، علت سوزش ادرار عفونت است و تنها با مصرف آنتی بیوتیک -به مدت یک یا دو روز- علائم آن به میزان قابل توجهی رفع می شود. اگر درد شما شدید باشد، پزشک ممکن است داروی فنازوپیریدین را برای تسکین درد و ناراحتی تجویز کند. مصرف این دارو به مدت یک یا دو روز قبل از شروع مصرف آنتی بیوتیک توصیه می شود. فنازوپیریدین موجب نارنجی شدن ادرار، و در برخی موارد باعث لک شدن لباس زیر شما می شود.
دکتر حسین کرمی
مجید
جمعه ۵ خرداد ۲( 1 سال پیش)
تعداد بازدید: 150
مشاهده پرسش
