اگر شما مبتلا به انواع بی اختیاری ادراری هستید و بدون اختیار خودتان را خیس می کنید حتماً مطلب زیر را بخوانید تا با انواع آن و روشهای درمانی جدید آشنا شوید چرا که امروزه بسیاری از آنها بدون جراحی و با سادگی با مصرف دارو قابل درمان هستند.

تعریف بی اختیاری ادراری

از نظر پزشکی به هر گونه دفع غیرارادی ادراری که بسته به شدت آن می تواند با یک سرفه و عطسه و یا به صورت حمله ناگهانی که حتی فرد بدون انیکه خود را به دستشوئی برساند لباس خود را خیس می کند، اتفاق می افتد.

دکتر کرمی در فیلم زیر به طور مختصر بی اختیاری ادراری را توضیح می دهند.

علائم و نشانه های بی اختیاری ادراری

بسته به شدت بی اختیاری و نوع آن علائم و نشانه های فرق می کنند که به شرح تک تک آنها می پردازیم.

1- بی اختیاری استرسی

این نوع بی اختیاری اغلب در خانم های میانسال با زایمان های متعدد دیده می شود. علت اصلی آن افتادگی کف لگن و شل شدن دریچه نگه دارنده ادرار در مثانه است که باعث می شود با سرفه و عطسه، با صدای بالا و حرکات ورزشی ، دفع غیرخودی ادراری اتفاق می افتد. اگر شما مبتلا به درجاتی از بی اختیاری استرسی هستید حتماً به دکتر ارولوژی مراجعه نمائید. دکتر معالج شما بسته به شدت بی اختیاری دستورات زیر زا به شما توصیه خواهد کرد.

الف: تمرین تقویت عضلات: در این حالت به شما گفته می شود که عضلات باسن خود را منقبض کرده و چند ثانیه نگه دارید و ول کنید و این کار را در طور روز چندین بار تکرار نمائید.

ب: توصیه های داروئی: شامل داروهایی که باعث قوی شدن عضله دریچه مثانه می شود.  هر دو روش داروئی و ورزشی با تقویت و سفت کردن دریچه مثانه به کنترل ادرار شما کمک خواهد کرد.

ث: توصیه های مهم دیگر: کاهش وزن ومخصوصاً حدف چربی های شکمی و همچنین درمان سرفه های مزمن نیز با مکانیسم کاهش فشار شکمی به کنترل ادرار شما کمک خواهد کرد.

2- بی اختیاری اورژانسی

در حالت بی اختیاری اورژانسی شما به صورت ناگهانی دفع ادرار پیدا خواهید کرد که ممکن است با سوزش نیز همراه باشد و متعاقب آن بدون اینکه خود را به دستشوئی برسانید لباس زیر خود را خیس خواهید کرد. عللی که باعث بی اختیاری ادراری اورژانسی می شوند عبارتند از: سکته های مغزی، بیماری M.S، پارکینسون و عفونت های حاد ادراری و در زمانی که هیچ کدام از علل فوق عامل بی اختیاری اورژانسی نباشد به آن مثانه بیش فعال گفته می شود.

3- بی اختیاری لبریزی

دو  عامل باعث بی اختیاری لبریزی می شوند:

◾ آسیب اعصاب به موتور مثانه: که اغلب در دیابت کنترل نشده، آسیب نخاعی بعد از جراحی های وسیع لگن مثل سرطان روده بزرگ اتفاق می افتد که مثانه قادر به احساس پرشدگی و پمپاژ ادرار نمی باشد و لذا ادرار در داخل مثانه جمع شده و به صورت لبریز سرازیر می شود و بی اختیاری ایجاد می کند.

◾ دومین علت بی اختیاری لبریزی تنگی های مزمن مجرا و بزرگی پروستات درمان نشده می باشد که باعث می شوند خروجی مثانه بسته می شود و ادرار در داخل مثانه جمع شده و بی اختیاری لبریزی ایجاد می کند. درمان این نوع بی اختیاری لبریزی اغلب زدن سوند توسط خود بیمار می باشد که به آن سونداژ متناوب می گویند به این معنی که به علت عدم توانائی پمپاژ مثانه برای تخیه ادرار بیمار را آموزش می دهیم که روزی 4-5 بار مثانه خود را با سوند تخلیه نماید  چرا که ادرار باقیمانده در مثانه اگر تخلیه نشود باعث نارسائی و از کارافتادگی کله های بیمار می گردد.

درمان این نوع بی اختیاری اورژانسی اغلب استفاده از داروهای شل کننده عضلات مثانه و کنترل انقاباضات خودبخودی مثانه می باشد که اغلب با داروهای جدید موجود در بازار مشکل بیمار حل می شود. در مواردی که به درمان دارودی جواب نمی دهند و مثانه سرکش می شود تزریق بوتاکس داخل مثانه و یا بزرگ کردن مثانه با استفاده از قسمتی از روده کوچک که به آن سیستوپلاستی می گویند حجم مثانه را بزرگ می کنیم و مشکل بیمار حل می گردد.

4- بی اختیاری ادراری واقعی

در این نوع بیماری دریچه نگاه دارنده ادرار در مثانه به علت جراحی و یا آسیب نخاعی کاملاً از کارافتاده است و در این حالت مثانه همیشه باز است و ادرار را نگاه نمی دارد و فرد همیشه خیس می باشد. درمان این حالت گذاشتن دریچه مصنوعی در روی مثانه است که بسیار پر هزینه می باشد.

یادتان باشد بی اختیاری ادراری یک نشانه است نه بیماری. اگر مبتلا به بی اختیاری ادراری هستید مراجعه به دکتر را به تأخیر نیندازید چون در اغلب موارد با درمان داروئی قابل کنترل است.

چه عواملی باعث تشدید بی اختیاری ادرار می شوند و یا باعث بی اختیاری ادراری موقت می گردند؟

بله، بی اختیاری ادراری می تواند به صورت اتفاقی و موقتی با موارد زیر دیده شود:

• مصرف الکل
• خوردن مایعات زیاد شبانه
• قهوه و نسکافه شبانه
• داروهای فشار خون که پر ادراری می آورند
• عفونت های ادراری حاد
• یبوست که با حذف آنها بی اختیاری موقتی بلافاصله قطع می گردد
• حاملگی

چرا بی اختیاری ادراری را باید سریعاً درمان کنیم؟

بی اختیاری ادراری توام با عوارض زیر می باشد:

✔️ تحریک مزمن پوست توسط ادرار که باعث زخم محل می شود

✔️ عفونت ادراری: بی اختیاری باعث افزایش عفونت ادرار می شود

✔️ بی اختیاری باعث افت کیفیت زندگی فرد شده و از نظر روحی و روانی افسرده کننده است چون فرد به خاطر آن از ورزش، مقاربت جنسی، بودن در اجتماعات و مسافرت دوری می گزیند و دچار افسردگی می شود.

چه اقداماتی برای تشخیص و درمان بی اختیاری ادراری شما ضروری است؟

باید آزمایش خون و ادرار، سونوگرافی از نظر ادرار باقیمانده انجام دهید. قطعی ترین و طلائی ترین وسیله تشخیص انواع بی اختیاری های ادراری تست ارودینامیک یا نوار مثانه است. در بعضی موارد سیستوسکوپی نیز کمک کننده خواهد بود.

آیا همه بیماران مبتلا به بی اختیاری نیاز به جراحی دارند؟

خوشبختانه با پیشرفت در تکنولوژی اغلب بیماران نیاز به جراحی ندارند. درمان بی اختیاری ادراری بر اساس نوع بی اختیاری می باشد.

درمان بی اختیاری ادراری

1-بی اختیاری استرسی: اغلب با داروهای تقویت کننده دریچه مثانه و تمرین منقبض کردن روزانه کف عضلات لگن بیمار را کنترل می کنیم. اگر جواب نداد باید با عمل جراحی، گردن مثانه بالا کشیده شود.

2- درمان بی اختیاری اورژانسی: اغلب داروئی می باشد. در مواردی که جواب ندهد تزریق بوتاکس و بزرگ کردن مثانه با روده کوچک یا سیستوپلاستی می باشد.

3-درمان بی اختیاری لبریزی: سونداژ متناوب توسط فرد بهترین درمان می باشد که به بیمار آموزش می دهیم روزی 5-4 بار خودش با سوند مثانه را تخلیه کند.

4-بی اختیاری واقعی: چون دریچه کاملاً خراب و نارسا است بهترین درمان کاشتن دریچه مصنوعی برای مثانه می باشد.

در خاتمه امیدوارم مطالب ذکر شده باعث افزایش اطلاعات پزشکی شما بیننده عزیز سایت شده و قدمی مؤثر در راستای شعار پیشگیری بهتر از درمان است برداشته باشم.