درمان دارویی و خانگی برگشت ادرار در کودکان

تصویر دکترحسین کرمی

دکترحسین کرمی

در این مقاله مطالعه می‌کنید:

حدود نیمی از موارد برگشت ادرار در کودکان بدون نیاز به جراحی و فقط با درمان دارویی و غیرجراحی و با انتظار، درمان می شوند (به ویژه در کودکان کم سنی که علت برگشت ادرار در آنها، ضعف خفیف عضلات مثانه در محل اتصال سوراخ های حالب بوده است.

برگشت ادرار از مثانه به حالب (ریفلاکس ادراری)

در شرایط طبیعی به دلیل شکل و وضعیت حمایتی عضلات مثانه در محل اتصال حالب ها به مثانه، برگشت ادرار از مثانه به حالب ها رخ نداده و حالب ها و کلیه ها از فشار بالای داخل مثانه و از ادرار احتمالاً عفونی داخل مثانه مصون هستند. بنا به دلایلی از جمله اشکال در شکل طبیعی محل اتصال حالب به مثانه یا ضعف عضلانی این قسمت از مثانه یا افزایش بیش از حد فشار داخل مثانه به دلیل مثانه عصبی یا انسداد خروجی مثانه یا … ممکن است ادرار از مثانه به درون حالب ها (و در موارد شدیدتر حتی تا کلیه ها) برگشت نماید.

برگشت ادراری

علایم برگشت ادرار در کودکان

-عفونت ادراری

در نیمی از کودکان مبتلا به عفونت ادراری و به ویژه دختر ها (پس از 6 ماهگی) برگشت ادرار دیده می شود. (در سن کمتر از شش ماهگی در صورت برگشت ادرار عفونی، شواهد عفونت منتشر در بدن و آسیب به عملکرد کلیه ها شایع تر است و این وضعیت به ویژه در پسر بچه های با دریچه مجرای خلفی ادراری بیشتر دیده می شود) عفونت ادراری ممکن است با یا بدون تب و شاید در همراهی با تهوع واستفراغ، اسهال یا یبوست و درد مبهم شکمی باشد.

-اختلال در ادرار کردن

که به صورت زور زدن حین ادرار کردن، قطع و وصل شدن جریان ادرار، قیچی کردن پاها، بیقراری حین ادرار کردن، شب ادراری (پس از آموزش کنترل ادرار) و … می باشد.

تشخیص برگشت ادرار 

در تشخیص علت برگشت ادرار در کودکان و یا مسیر و عوارض بیماری یاد شده ممکن است از روش های تشخیصی متنوعی بر اساس شرح حال اخذ شده و معاینه بالینی در هر مورد و روش های تصویربرداری یا آزمایشگاهی قبلی آن مورد، کمک گرفته شود. برخی از این روش ها عبارتند از: آزمایش کشت و کامل ادرار، عکس رنگی مثانه، عکس رنگی کلیه ها، سونوگرافی، اسکن هسته ای مثانه، اسکن هسته ای کلیه ها، بررسی داخل مثانه و مجرا با دوربین، نوار مثانه و ….

درمان برگشت ادرار در کودکان

حدود نیمی از موارد برگشت ادرار کودکان بدون نیاز به جراحی و فقط با درمان دارویی و غیرجراحی و با انتظار، درمان می شوند (به ویژه در کودکان کم سنی که علت برگشت ادراری در آنها، ضعف خفیف عضلات مثانه در محل اتصال سوراخ های حالب بوده و کلیه های آنها در اثر برگشت ادراری آسیب ندیده باشند).

در پسر بچه هایی که برگشت ادراری آنها به دلیل دریچه خلفی مجرا باشد، با انجام جراحی برای از بین بردن دریچه، مشکل آنها برطرف می شود. در مواردی که شدت برگشت ادرار در کودکان بالاست یا با گذشت زمان بیشتر می شود و نیز در مواردی که آسیب کلیه ها در اثر برگشت ادراری بیشتر می شود یا در مواردی که استریل نگه داشتن ادرار مقدور نیست و علی رغم مصرف آنتی بیوتیک، عفونت ادراری عود می کند و به ویژه در دختر هایی که بعد از سن پنج سالگی برگشت ادراری آنها باقیست، درمان جراحی پیشنهاد می شود.

درمان برگشت ادرار در کودکان

آشنایی با علت و دوره ی بی اختیاری ادراری، به کاهش تأثیرات روانی منفی حوادث ادراری کمک می کند. پزشکان از والدین سؤال می پرسند که کودک تا چه حد تحت تأثیر بی اختیاری ادراری قرار گرفته است، زیرا این موضوع می تواند بر تصمیم گیری در مورد درمان تأثیر بگذارد. درمان بی اختیاری ادراری بستگی به علت آن دارد. برای مثال، عفونت معمولاً با آنتی بیوتیک درمان می شود.

کودکانی با مشکلات مادرزادی یا ناهنجاری های جسمی، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند. برای درمان مشکل بی اختیاری ادراری، بسته به این که در شب اتفاق می افتد یا در روز، اقدامات خاصی می توان انجام داد.

بی اختیاری اداری شبانه (شب ادراری)

مؤترین راهکار طولانی مدت، استفاده از هشدار خیس شدن رختخواب یا آلارم شب ادراری است. با وجود اینکه این روش زمان بر است، اما وقتی که کودکان برای پایان دادن به شب ادراری تشویق شوند و خانواده ها با جدیت برنامه را دنبال کنند، میزان موفقیت آن 70% خواهد بود. برطرف شدن کامل علائم، پس از 4 ماه استفاده ی شبانه از این آلارم اتفاق می افتد. تنبیه کودکان برای خیس کردن رختخواب واقعاً کارساز نیست. این روش فقط عزت نفس کودک را پایین می آورد. قرص های خوراکی مانند دسموپرسین  و ایمی پر امین می توانند تعداد دفعات خیس کردن رختخواب را کاهش دهند.

گرچه با قطع دارو ها در اکثر کودکان، دوباره خیس کردن رختخواب اتفاق می افتد. والدین و کودکان باید از این احتمال آگاه باشند و اگر دوباره شب ادراری شروع شد، کودکان را تخریب شخصیتی نکنند. در حال حاضر، داروی ایمی پر امین به ندرت تجویز می شود، زیرا در موارد بسیار اندک می تواند موجب مرگ ناگهانی شود.

بی اختیاری ادرار در روز

اقدامات کلی ممکن است شامل تمرینات مهار ادرار فوری (تقویت اسفنکتر مجرای ادرار) باشد.

✔️ به تدریج طولانی کردن فاصله زمانی های رفتن به دستشویی (اگر فکر می کنید که کودک عضله مثانه ی ضعیفی دارد یا تخلیه ناکارآمد دارد)

✔️ تغییر رفتار (برای مثال، به تأخیر انداختن ادرار) از طریق تقویت مثبت رفتار و برنامه ریزی برای ادرار کردن

✔️ یادآوری زمان ادرار کردن به کودکان با ساعت زنگ دار یا آلارم تلفن همراه

✔️ انجام روش هایی که مانع از نگه داشتن ادرار در واژن می شوند (برای مثال، نشستن رو به عقب در توالت یا با زانو های با فاصله)

✔️ به کودکان نحوه تمرینات کنترل عضلات کف لگن (پیشابراه، واژن، مثانه و مقعد) و عضلات شکم را برای هماهنگی عضلات دستگاه ادراری آموزش دهید.

بی اختیاری ادرار در روز

برای آموزش تمرینات مهار ادرار فوری، به کودکان بگویید به محض اینکه احساس نیاز فوری به ادرار کردن پیدا می کنند، به دستشویی بروند و زمانی که در دستشویی هستند، از آنها بخواهید که تا جایی که می توانند ادرار خود را نگه دارند. وقتی که دیگر قادر به نگه داشتن ادرار خود نباشند، آنها باید شروع به ادرار کردن کنند اما هر چند ثانیه یک بار ادرار کردن را متوقف کنند و سپس دوباره آن را شروع کنند. این تمرین، عضله اسفنکتر مجرای  ادراری را تقویت می کند و به کودکان این اعتماد به نفس را می دهد که پیش از بروز حادثه ادراری ناخواسته، به دستشویی بروند.

این تمرین پس از معاینه کودک توسط پزشک، باید به او آموزش داده شود. دختربچه هایی که به چسبندگی لابیا دچار هستند، باید از کرم های حاوی استروژن استفاده کنند. اگر مشکل مربوط به اسپاسم مثانه باشد، دارو هایی مانند اُکسی بوتینین و تولترودین می توانند به درمان کمک کنند.

دکتر حسین کرمی متخصص جراحی کلیه ، مجاری ادراری تناسلی و فلوشیپ فوق تخصصی درمان آندوسکوپی و لاپاراسکوپی  

عضو هیئت علمی و دانشیار دانشگاه شهید بهشتی تهران ، عضو انجمن ارولوژی اروپا ، امریکا و آسیا

3.7/5 - (14 امتیاز)

مشاوره پزشکی

در پایان هر مقاله برای راحتی شما عزیزان، نرم افزار پرسش و پاسخ قرار داده شده است تا به راحتی سوالات خود را با ما در میان بگذارید. از طریق این نرم افزار می توانید پرسش ها و مدارک پزشکی خود را ارسال کنید تا در اسرع وقت به آنها پاسخ داده شود.

سیستم پرسش و پاسخ

ثبت سوال جدید

پاسخ های ارایه شده اعم از تشخیصی و درمانی توصیه های کلی بوده شما را از مراجعه به پزشک معالجتان بی نیاز نمی کنند.با توجه به تعداد زیاد سوالات پاسخ شما تا 4 روز کاری به صورت پیامک اطلاع رسانی خواهد شد  

پیگیری سوال قبل

برای پیگیری پاسخ سوال خودتون و نمایش آن کد رهگیری خود را در این قسمت وارد کنید.
تصاویر پیوست امکان انتخاب تا ۵ تصویر وجود دارد. جهت انتخاب چندگانه کلید Ctrl را نگه دارید. (فرمت های مجاز شامل png, gif و jpg می باشد و حداکثر حجم هر تصویر ۸ مگابایت است.)
© همیارسیستم
  • تصویر کاربر فایزه سه شنبه ۲۲ دی ۹۴( 8 سال پیش) تعداد بازدید: 264 مشاهده پرسش
    سلام 24ساله هستم ادارم بصورت قطرات درشت نشت میکنه و اصلا نمیتونم کنترل کنم اما موقع نشت کاملا حس میکنم اغلب بعد از دستشویی رفتنم اینطوری میشم وتا ساعت ها ادامه دار کلا خسته شدم وکاملا خونه نشین لطفا بگید چیکار کنم
    1. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی سه شنبه ۲۲ دی ۹۴( 8 سال پیش)
      02122642744 نوا رمثانه
  • تصویر کاربر راحله سه شنبه ۲۲ دی ۹۴( 8 سال پیش) تعداد بازدید: 323 مشاهده پرسش
    با سلام حدود سه ماه پیش به یک متخصص و جراح کلیه مراجعه کردم که با انجام آزمایشات و سونوگرافی مشخص شد دو سنگ 3 میلی متری در کلیه راست دارم و خون در ادرار مشاهده شده بود و دکتر گفتند باید عمل شوم که عمل با بی حسی نخاعی انجام شد که در حین عمل متوجه شدند که حالب راست هم دچار تنگی می باشد و wjبرایم گذاشتند اما تکرر ادرار من هنوز ادامه دارد که با مراجعه دوباره و آزمایش ادرار عفونت نداشتم و دکتر گفتند که مثانه کوچک و تحریک پذیر است گفتند در حین عمل متوجه تحریک پذیری مثانه شده اند و گفتند عصبی است و برایم قرص تولترودین و تاوانکس تجویز کردند و گفتند پس از 20 روز که قرص ها تمام شد بیا و لی با مراجعه بعدی دیگر دارویی برایم تجویز نکردند و دوباره دچار تکرر ادرار شده ام و الان نمی دانم باید چکار کنم آیا دوباره به دکتر مراجعه کنم یا خودم قرص تولترودین را مصرف کنم با وجود حجم کم ادرار احساس دفع زیادی دارم متشکرم
    1. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی سه شنبه ۲۲ دی ۹۴( 8 سال پیش)
      02122642744 نوار مثانه بگیرید
  • تصویر کاربر خانم دوشنبه ۲۱ دی ۹۴( 8 سال پیش) تعداد بازدید: 247 مشاهده پرسش
    باسلام وخسته نباشید؛اقای دکترنوزادما۵ماهه است وازبدوتولدتاالان مشکل برگشت ادراردرکلیه داردسفالکسیم هم مصرف کرده وبازهم برگشت ادراربیشترشده عکس رنگی هم گرفته ودکترگفته ۱سال سفالکسیم مصرف کندبعداگررفع نشدعمل جراحی؛ لطفاراهنمایی کنید؛باتشکرفراوان
    1. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی یکشنبه ۲۰ دی ۹۴( 8 سال پیش)
      باید ببینم
    2. تصویر کاربر خانم یکشنبه ۲۰ دی ۹۴( 8 سال پیش)
      باسلام خدمت اقای دکتر؛ازاینکه وقت باارزشتان رادراختیارماگذاشتیدکمال تشکررادارم؛راه مادوراست .
      خانم عسگری ازشهرکرد
    3. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی دوشنبه ۲۱ دی ۹۴( 8 سال پیش)
      با نظر دکترتان موافقم
    4. نمایش سایر 2 پاسخ
  • تصویر کاربر مژگان دوشنبه ۲۱ دی ۹۴( 8 سال پیش) تعداد بازدید: 1735 مشاهده پرسش
    سلام.پسر من 17 سال دارد.دو ماه است که میگوید هر بار که به دستشویی میروم نمیتوانم کامل ادرار کنم.به دو پزشک متخصص اورولوژی وکلیه مراجعه کردم. سونوگرافی از کلیه.مثانه و پروستات دادند همچنین آزمایش خون و ادرار برای عفونت که همه سالم بود.متخصص مغز و اعصاب بردم ام آر آی مغز و نخاع دادند برای بیماری های خاص که سالم بود. در آخر متخصصین گفتند که عصبی است.البته پسرم استرس درس و. . . زیاد دارد. کف دستش و کلا خیلی عرق می کند. آزمایش تیرویید هم دادم که نداشته.در آخر متخصص جراح
    مغز روزی نصف قرص سیتالوپرام پیام دادند که دارد میخورد و همه متخصصین حتی پزشک کلیه گفتند در مورد ادرار کردن ازش یواش نکنم تا خود به خود فراموش کند. ولی هر دو سه روز خودش از این شکایت دارد که ادرارش کامل تخلیه نمیشود. حالا میخواستم سوال کنم آیا تا کی من باید بی خیال شوم؟و چه مدت ممکن است طول بکشد و آیا باز هم به پزشک کلیه و مجاری باید مراجعه کنم یا خیر؟پسرم از لحاظ بلوغ هم استرس دارد و اینطور که گفته خود ارضایی زیاد داشته و همش میترسد. آیا روانپزشک ببرم ؟آیا این مسئله بلوغ به ادرار کردن ربط دارد؟بیشتر نگرانی من در مورد کامل ادرار نکردنش است.با تشکر از شما
    1. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی دوشنبه ۲۱ دی ۹۴( 8 سال پیش)
      02122642744 نوار عصب مثانه
  • تصویر کاربر سجاد یکشنبه ۲۷ دی ۹۴( 8 سال پیش) تعداد بازدید: 212 مشاهده پرسش
    با سلام خدمت شما من چند روز پیش با درد شدید بیضه سمت راست وکلیه وسوزش ادرار به دکتر مراجعه کردم بعد انجام سونو دکتر سونو گفت که سنگ قابل توجهی ندارم بعد از آن دکتر بهم داروی مسکن و عفونت داد چون در آزمایش ادرارم خون وکمی عفونت بود فردای اون روز خیلی درد داشتم که به بیمارستان رفتم ودکتر با اندوسکوپ سه تا سنگ از بدنم خارج کرد ولی الان بعد از عمل حدود بیست ساعت هیچ دردی نداشتم ولی الان دوباره سوزش و درد کلیه دارم ميخواستم نظر شما رو بدونم با تشکر از جنابعالی
    1. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی یکشنبه ۲۷ دی ۹۴( 8 سال پیش)
      اب زیاد بخورید مهم نیست
  • تصویر کاربر بدون یکشنبه ۲۷ دی ۹۴( 8 سال پیش) تعداد بازدید: 239 مشاهده پرسش
    سلام آقای دکتر . نوار مثانه دادم. مثانم 45 سی سی که پر میشه اولین احساس دفع ادرار بهم دست میده. 100 سی سی که میشه اجبارا باید تخلیه کنم. واسم نوشته شده بی اختیاری اضطراری . فرکانس سبز رنگ رو هم قوی نوشته. حالا این جواب مثانه من با مثانه نوروژنیک چه فرقی می کنه؟ مثانه نوروژنیک بدتره یا این؟ ( در ضمن پسری 21 ساله هستم و هر 2 ساعت به دستشویی میرم . اگه مایعات زیاد مصرف کنم شاید به 1 ساعت یا نیم ساعت هم برسه. در ضمن تا 15 سالگی شب ادراری داشتم. ولی الان 6 ساله قطع شده . اگه قبل از خواب مایعات زیاد مصرف کنم تا صبح حدود 4 بار باید بیدار شم در غیر این صورت اصلا بیدار نمیشم و راحت می خوابم ).
    1. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی یکشنبه ۲۷ دی ۹۴( 8 سال پیش)
      قرص تولترودین 2 هر 12 ساعت یک عدد
  • تصویر کاربر ریحانه یکشنبه ۲۷ دی ۹۴( 8 سال پیش) تعداد بازدید: 212 مشاهده پرسش
    باسلام.من سه هفته است ک سزارین کردم و از روز سوم عمل شدیدا درد پهلو گرفتم.همه اطرافیان میگفتن ک سرماخوردم.اما با وجود بستن کلیه بند وگرم نگهداشتن فکر نمیکنم سرماخورم.حالا بعداز گذشت سه هفته همچنان درد شدید دارم.دکترهم رفتم گفتن بخاطر عمل هست و این طبیعیه.قرص ازیترومایسین داد.در ضمن من قند بارداری هم داشتم.
    حالا از شما دکتر محترم میخوام که بفرمایید این درد شدید پهلو ناشی از چیه؟
    1. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی یکشنبه ۲۷ دی ۹۴( 8 سال پیش)
      سونو کنید
  • تصویر کاربر یونس یکشنبه ۲۷ دی ۹۴( 8 سال پیش) تعداد بازدید: 575 مشاهده پرسش
    سلام اقای دکتر من چند وقته که دچار شب ادراری شدم چون دچار ناراحتی قلبی ستم دکتر برایه بنده قرصهایه فشار خون وچندا قرص دیگه رو داده بود که اونها هم تا مصرف میکردم تاصبح باید چندین بار البته تابستانه در ایوان میخابیدم بخاطر ادرار بیش از حد ولی الان چند وقته که صبح بلن میشم میبینم شب خراب کاری کردم این در روحیه کاری من بدجو تاثیر گذاشته اقای دکتر من چکار کنم
    1. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی یکشنبه ۲۷ دی ۹۴( 8 سال پیش)
      مال دارو است
  • تصویر کاربر زهراغفوری یکشنبه ۲۷ دی ۹۴( 8 سال پیش) تعداد بازدید: 329 مشاهده پرسش
    با سلام .آقای دکتر بردارمن در6سالگی دچارتب شدیدی شد ه پس ااز مراجعه به دکتروانجام ازمایش خون وادرارسریعادر بیمارستان بستری شد وحدود 20روز در بیمارستان بستری شد ولی دکترمعالجش بیماری برادرم رو به ما نگفت فقط میگفتن دردوران جنینی مشخص میشده وآیادر خانواده سابقه ی بیماری های کلیوی دارین یانه؟وروی برادرم عمل بسته انجام دادن وسوندئرداخل بدن گداشتن پس از یک ماه عمل حراحی باز انجام شد واز اون زمان تا الان که 2سال گذشته هر 2ماه وضعیتش چک میشه نتایج بررسی های ایندفعه به صورت زیر بوده:
    سنوگرافی کلیه:کلیه ها دارای ابعادواکوی پارانشیمال طبیعی می باشند.تصویرتوده فضاگیراتساع یاسنگویامیکرولیتیازیس در سیستم پیلوکالیسیل وحالب چپ رویت نگردید. ش خون وادرارسریعادر بیمارستان بستری شد وحدود 20روز در بیمارستان بستری شد ولی دکترمعالجش بیماری برادرم رو به ما نگفت فقط میگفتن دردوران جنینی مشخص میشده وآیادر خانواده سابقه ی بیماری های کلیوی دارین یانه؟وروی برادرم عمل بسته انجام دادن وسوندئرداخل بدن گداشتن پس از یک ماه عمل حراحی باز انجام شد واز اون زمان تا الان که 2سال گذشته هر 2ماه وضعیتش چک میشه نتایج بررسی های ایندفعه به صورت زیر بوده:
    سنوگرافی کلیه:کلیه ها دارای ابعادواکوی پارانشیمال طبیعی می باشند.تصویرتوده فضاگیراتساع یاسنگویامیکرولیتیازیس در سیستم پیلوکالیسیل وحالب چپ رویت نگردید..اتساع بدون سنگ درسیستم پیلوکالیسیل کلیه چپ رویت شدکه ارجحیت آن درکالیس های فوقانی وتحتانی میباشد.ضخامت پارانشیمال آن12میلیمترمیباشد.حالب دارای متسع است.مثانه داراد حجم نرمال وضخامت جداری بیش ازحدطبیعی وحدودنامنظم است.
    توضیحات عکس هسته ای به شرح زیرمیباشد:
    findings:Renal localization.shape.size,and configuration are normal bilaterally.The right kidney reveals rather homogeneous radiotracer uptake with clear outline.There is reduced uptake throughout the left Kidney mainly in medial aspect.No evidence of obvious margin indentation is seen in each kidney.
    Impression:--preserved cortical functioning tissue of the right kidne.
    larger left kidney with reduced cortical tissue in medial portion(cortical thinning due to dilated collecting system).
    - Divided renal function:right=49.5% and left=50.5%.
    وآزمایش خون وادرار :
    C.B.C
    WBC Count=8.3---RBC=4.20---Hb=11.3---Hct=35.1---M C V=83.6---M C H=26.9
    M C H C=32.2---platelette count=32.2
    C.B.C diff
    P M N=48---Lymphocytes=46---Eosinophils=6
    Chemistry-Biochemistry Test:
    creatinine=0.8---Urea=41
    Chemistry-Enzymes Test:
    A L P=642
    Chemistry-Ionogram test:
    phosphorus=4.5---Calcium,total=9.9---potassium=4.5---sodium=144
    Urine:
    color=yellow--Appearance=clear--P H=5--Specific Gravity=1025--protein=NEG--sugar=NEG--Acetone=NEG--Billirubin=NEG--Urobilinogen=NEG
    W BC=2-3---R B C=1-2--Epithelial cell=0-1---Mucus=positve---Bacteria=FEW
    خواهش میکنم بگید برادر من چه بیماری داره ؟امیدی به درمان هست یانه ؟خیلی نگرانیم خواهش میکنم جواب بدید
    1. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی یکشنبه ۲۷ دی ۹۴( 8 سال پیش)
      با مدارک باید ببینم
  • تصویر کاربر سعید یکشنبه ۲۷ دی ۹۴( 8 سال پیش) تعداد بازدید: 247 مشاهده پرسش
    باسلام بخشید مارفتیم سونوگرافی 38هفته در سونگرافی نوشته یافته اتفاقی :سینوس هردوکلیه جنین مختصری گشاد میباشد وقطرapلگنچه کلیه راست درحدود7.5mmوکلیه چپ درحدود 6mm اندازه گیری شده اگر مشکلی دارد لطفا زودتر جواب بدهید رسیدگی کنیم
    1. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی یکشنبه ۲۷ دی ۹۴( 8 سال پیش)
      نه مهم نیست
درحال دریافت اطلاعات

مطالب بیشتری بخوانید

روزای هفته

ساعت مطب

شنبه (مطب نیکان)

14:00 - 19:00

دوشنبه

تعطیل است

سه شنبه (مطب نیکان)

13:00 - 19:00

پنج شنبه (مطب نیکان)

09:00 - 14:00

جستجو

حالب

+54 مطلب

پرسش از دکتر