خانم 45 ساله به علت درد پهلوی مبهم و جهت بررسی و چکاپ سلامتی کلیه ها به دکتر مراجعه می کند و در بررسیهای انجام شده توسط دکتر در سونوگرافی یک کیست کلیه به اندازه 5 سانتی متر در کلیه چپ تشخیص داده می شود که باعث نگرانی مریم شده و جهت پیگیری بیشتر به دکتر کرمی مراجعه می کند. به خاطر نگرانی مریم از این موضوع سوالها و جوابهایی که بین ایشان و دکتر کرمی درباره کیست کلیه مطرح شده است را در زیر می خوانیم.
کیست کلیه چیست؟
دکترکرمی: کیست به جمع شدن مایع در یک حفره با دیواره نازک که راه خروجی ندارد کیست گفته می شود که به جمع شدن این مایع در دیواره کلیه ها کیست کلیه گفته می شود.
علامت وجود کیست در کلیه چیست؟
دکتر کرمی: کیستهای کلیه اغلب بی علامت هستند و به صورت اتفاقی در بررسی های سونوگرافی تشخیص داده می شود ولی وقتی اندازه کیست کلیه بزرگتر می شود و به علت اثرات فشاری روی کلیه ها می تواند باعث درد پهلو و بالارفتن فشار خون شود. اگر اندازه کیست کلیه خیلی بزرگ باشد می تواند با اثر فشاری روی کلیه آن را از کار بیندازد.
علت تشکیل کیست کلیه چیست؟
دکتر کرمی: در کلیه ها ما چند نوع کیست داریم:
✔️ کیست ساده کلیه
که اغلب به صورت تکی و با دیواره صاف در سونوگرافی می باشد به علت سن بالا ایجاد می شود و 50درصد افراد بالای 50 سال در بررسی سونوگرافی ممکن است کیست ساده داشته باشند. کیستهای ساده در سونوگرافی دیواره صاف دارند و در داخل آنها چرک و خون و لخته وجود ندارد.
✔️ کیست های متعدد
این کیستها باید دقیقاً بررسی شوند. بعضی از این کیست ها علت ارثی دارند و از والدین به بچه ها منتقل می شوند. که به آنها (APCK) گفته می شود. نکته مهم در مورد این کیست ها تشخیص به موقع و کنترل آنها می باشد چرا که ممکن است در نهایت منجر به از کار افتادن کلیه ها و دیالیز در سنین پایین شود. لذا انجام سونوگرافی قبل از ازدواج در تشخیص و جلوگیری از انتقال آن بسیار مهم است.
✔️ کیست های دیواره دار و نامنظم
کیستهای مخلوط می باشند که در سونوگرافی تعداد کیست ها متعدد و در داخل آنها دیواره های متعددی وجود دارد. این کیست ها باید از نظر سرطان کلیه دقیقاً بررسی کرد.
آیا ارتباطی بین کیست کلیه و تبدیل آن به سرطان کلیه وجود دارد؟
دکتر کرمی: کیست ساده هیچ نگرانی نداشته و به سرطان تبدیل نمی شود. اما کیست هایی که دیواره آنها نامنظم و داخل آنها حفره حفره است حتماً باید از نظر سرطان کلیه هرچه زودتر بررسی شوند و کیست های ارثی متعدد اغلب باعث از کارافتادگی کلیه ها می شوند و ندرتاً به سرطان کلیه تبدیل می شوند.
آیا درمانی برای کیست های کلیه وجود دارد؟
دکتر کرمی: کیست های ساده کوچک کلیه اغلب به صورت اتفاقی کشف می شوند و نیاز به درمان ندارند ولی وقتی اندازه آنها بزرگتر می شود باعث درد مداوم پهلوها و یا با اثر فشاری روی کلیه ها فعالیت کلیه ها را خراب می کند و یا باعث افزایش فشار خون بشود باید درمان کرد که امروزه بهترین و قطعی ترین روش درمان آنها برداشتن کیست با عمل لاپاراسکوپی و بدون شکاف جراحی می باشد.
نحوه عمل لاپاراسکوپی
در این روش با عبور دوربین و لوله های باریک به شکم و مشخص کردن کیست کلیه دیواره های آن بریده می شود و خارج می گردد. انجام این عمل به صورت سرپائی و بدون بستری شب در بیمارستان و بدون شکاف بزرگ انجام می گردد. در کیست های متعدد و ارثی، کیست ها در گوشت کلیه رشد کرده و باعث از بین رفتن کلیه ها می شود و نیاز به دیالیز می شود و باید با تشخیص به موقع آنها را درمان کرد.
کیست های مشکوک به سرطان باید هر چه سریعتر تحت عمل جراحی قرار گیرند. که بهترین روش جراحی آنها نیز عمل لاپاراسکوپی می باشند و ممکن است در این عمل جهت حفظ سلامتی بیمار کل کلیه برداشته شود .
اما توصیه های اینجانب جهت جلوگیری، تشخیص و درمان به موقع کیست های کلیه:
- قبل از ازدواج با انجام سونوگرافی از وجود بیماری ارثی کیست کلیه مطمئن شوید تا از انتقال آن به فرزندانتان جلوگیری شود.
- هر 6 ماه یکبار سونوگرافی از کلیه ها انجام شود.
- کیست های ساده کلیه کوچک نیاز به درمان ندارند. آنها هیچ موقع به سرطان تبدیل نمی شوند و هر 6 ماه باید کنترل شوند.
- کیست های مشکوک به سرطان کلیه باید به موقع و سریع درمان شوند.
نگران نباشید امروزه همه کیست های کلیه با لاپاراسکوپی و بدون شکاف جراحی و به صورت سرپائی قابل درمان می باشندکه در فیلم زیر با توضیحات دکتر کرمی و مراحل عمل را می بینید.
دکتر حسین کرمی متخصص جراحی کلیه ، مجاری ادراری تناسلی و فوق تخصص درمان آندوسکوپی و لاپاراسکوپی