تومور کلیه چیست؟ توده در کلیه راست چگونه درمان می شود؟ کلیه ها به عنوان واحد تصفیه کننده خون در هر فردی به اندازه مشت او، و در پهلو ها قرار گرفته اند. مثل اعضاء دیگر بدن کلیه ها نیز در معرض انواع بیماری ها از جمله سرطان کلیه قرار دارند.
توده در کلیه نشانه چیست؟
توده کلیه یا تومور، یک رشد غیر طبیعی در کلیه است. برخی از توده های کلیه خوش خیم (غیر سرطانی) و برخی بدخیم (سرطانی) هستند. از هر چهار توده کلیه، یک نفر خوش خیم است. توده های کوچکتر به احتمال زیاد خوش خیم هستند.
انواع تومور های کلیه
تومورهای کلیه به دو نوع خوش خیم و بدخیم تقیسم می شوند.
تومورهای خوش خیم با توجه به ماهیتشان که اغلب به جائی از بدن منتشر نمی شوند و در اغلب مواقع خطرناک نیستند از لحاظ اهمیت در مرحله دوم قرار دارند. تومور سرطانی کلیه یکی از موذی ترین تومورها می باشد که در اغلب مواقع علیرغم رشد بیش از حد آن حتی انتشار به جاهای دیگر بدن هیچ علامت و نشانه ای ندارند و در اغلب موارد به صورت اتفاقی و در بررسی ها و چکاب کلیه با سونوگرافی و یا CT اسکن تشخیص داده می شود. از مشخصات بد این توموهار سرطانی مقاوم بودن آنها به شیمی درمانی و رادیوتراپی (برق) می باشد و لذا در اینجا به اهمیت و تآثیر تشخیص به موقع این تومورها می پردازیم:
علل ایجاد کننده سرطان کلیه
علت قطعی ایجاد کننده سرطان کلیه مشخص نیستند. ولی عواملی که بیشتر در معرض اتهام ایجاد تومور کلیه هستند عبارتند از :
- سن: با افزایش سن خطر ایجاد تومور بالا می رود.
- مصرف سیگار: تومور کلیه در افراد سیگاری با شیوع بالاتر دیده می شود.
- چاقی و فشارخون: دو عامل بالابرنده شانس تومور کلیه هستند.
- نارسائی کلیه و افرادی که تحت دیالیز هستند در معرض بالای تومور می باشند.
- ارث: ارث نیز در ایجاد تومور مثل بیماری های دیگر قویاً موثر است.
علائم و نشانه های تومور کلیه کدامند؟
تومور کلیه یکی از موذی ترین تومور های بدن است که در اغلب موارد هیچ علامت و نشانه ای ندارد و به صورت اتفاقی سرطان کلیه کشف می شود. در 30% موارد ممکن است درد پهلو و احساس سنگینی و خونریزی ادراری در فرد مبتلا به سرطان کلیه دیده شود. در بسیاری از موارد به علت انتشار تومور به بدن علائمی از قبیل ضعف، خستگی و بیحالی، کم خونی، درد استخوانها و زرد شدن پوست به علت درگیری کلیه به سرطان کلیه خود را نشان دهد.
راههای تشخیص تومور کلیه
تشخیص با توجه به بی علامت بودن تومور ها در اغلب موارد با انجام سونوگرافی و یا CT اسکن و به صورت اتفاقی تومور کشف می شود و لذا در راستای پیشگیری بهتر از درمان است، چکاب روتین از قبیل انجام سونوگرافی هر 6 ماه و یا یک سال را جهت تشخیص های احتمالی تومور کلیه فراموش نکنید. بهترین وسیله تشخیص تومور کلیه و سرطان کلیه انجام سونوگرافی و در صورت شک به تومور تأیید آن با انجام CT اسکن می باشد. در هر گونه شک به تومور باید بلافاصله اقدام اساسی درمانی از قبیل نمونه برداری انجام گردد.
در صورت تشخیص تومور کلیه چه کار باید بکنیم؟
در صورت دیدن تومور کلیه با حفظ آرامش به دکتر کلیه و مجاری ادراری مراجعه نمائید. دکتر شما جهت درمان قطعی مراحل زیر را انجام خواهد داد:
- آزمایش و چکاب کامل خون از نظر گسترش به کبد و ریه و استخوان ها
- تأیید نهایی نوع تومور با انجام CT اسکن سه بعدی با تزرق ماده حاجب
- در صورت کوچک بودن تومور و مشکوک بودن آن شما را جهت نمونه بردار زیر نظر CT اسکن به دکتر رادیولوژیست معرفی خواهند کرد تا از نظر سرطانی و غیرسرطانی بودن تومور نمونه برداری انجام شود.
اقدامات درمانی تومور کلیه
درمان تومور کلیه بر اساس اندازه تومور و نوع آن و همچنین منتشر شدن آن به بدن فرق می کند.
1- اگر اندازه تومور زیر 5 سانت و در قسمت پائین و بالائی کلیه و به صورت توده ی بیرون رشد کرده باشد . امروزه حتی کلیه مبتلا به سرطان کلیه را نیز حفظ کرده و تنها قسمت سرطانی شده کلیه را بر می داریم که به آن پارشیل نفرکتومی گفته می شود که در این عمل با برداشتن قسمت سرطانی بقیه قسمت های کلیه برای فرد باقی می ماند که این عمل با لاپاراسکوپی و بدون شکاف جراحی قابل انجام است.
2-اگر اندازه تومور بالای 5 سانت و به درون کلیه رشد کرده باشد باید جهت حفظ سلامتی بیمار از خیر این کلیه گذشت و کلیه فاسد شده را باید کاملاً خارج بکنیم.
3-اگر تومور کلیه خیلی بزرگ باشد و رگهای اجوف و سایر سیاهرگ کلیه و دیگر جاهای بدن را درگیر کرده باشد پیش آگهی تومور بسیار پائین است.
آیا شیمی درمانی و رادیوتراپی یا دادن برق تأثیری در بهبودی دارد؟
جواب منفی است. متأسفانه تومور کلیه و یا نوعی از سرطان کلیه شدیداً به شیمی درمانی و دادن برق یا رادیوتراپی مقاوم می باشد و لذا تنها درمان طلائی آن عمل جراحی می باشد و در اینجا اهمیت نقش چکاب منظم و تشخیص به موقع تومور خود را بیشتر نشان می دهد. چرا که اگر تومور را زود و به موقع تشخیص و درمان کنیم مشکل بیمار را سریع حل کرده و خطر بزرگی که او را تهدید می کند از فرد دور می کنیم.
آیا سرطان کلیه در سنین جوانی نیز ایجاد می شود؟
بله، یکی از رده های سنی شیوع بالای تومور کلیه سنین شیرخوارگی و نوجوانی است که در این سن تومور به نام ویلمز با شیوع بالائی در این رده سنی ایجاد می شود. این تومور در بچه ها و نوجوانان ممکن است با احساس برآمدگی شکم و احساس توده در پهلو و یا کم خونی و زرد شدگی و سرفه تشخیص داده شود که بهترین وسیله تشخیص سونوگرافی و CT اسکن و آزمایشات خون و بهترین وسیله درمان جراحی می باشد.
خوشبختانه تومور ویلمز بر خلاف سرطان کلیه بزرگسالان به رادیوتراپی و شیمی درمانی حساس می باشد و به عنوان درمان مکمل استفاده می شود.
توصیه ها در جهت پیشگیری
- چکاب منظم را حتی اگر هیچ علائم بیماری ندارید فراموش نکنید از جمله سونوگرافی
- از مصرف سیگار اجتناب کنید.
- چاقی و فشار خونتان را با مراجعه به دکتر درمان کنید.
- در صورت وجود تومورهای مشکوک کلیوی مراجعات منظم و تحت نظر بودن توسط پزشکان را فراموش نکنید.
- در صورت مشاهده خون در ادرار و یا احساس سنگینی و درد پهلو، حتما به دکتر ارولوژی مراجعه کنید.
- از خوردن سبزیجات و میوه ها غفلت نکنید.
آیا آنژیومیولیپوم خطرناک است؟
آنژیومیولیپوم های بزرگ تر از 5 سانتی متر و آن هایی که حاوی آنوریسم هستند، خطر پارگی قابل توجهی دارند. این شرایط اورژانسی در نظر گرفته می شود چرا که می تواند جان انسان را به خطر بیاندازد. یک مطالعه جمعیتی نشان داد که خطر خونریزی در مردان 10 درصد و در زنان 20 درصد است.
آیا سرطان کلیه کشنده است؟
در افراد مبتلا به سرطان کلیه، احتمال زنده ماندن در ۵ سال اول بعد از تشخیص سرطان، فقط ۷۵ درصد می باشد. این احتمال به عوامل مختلفی همچون نوع سرطان، نوع سلول های سرطانی شده و همچنین میزان پیشرفت یا استیج سرطان در زمان تشخیص بستگی دارد. در حدودا دو سوم بیماران، سرطان زمانی تشخیص داده می شود که فقط کلیه ها را درگیر کرده است.
در پایان هر سوالی داشتید در قسمت پرسش و پاسخ مطرح فرمائید تا بلافاصله جواب را تقدیم نمایم.
دکتر حسین کرمی متخصص جراحی کلیه ، مجاری ادراری تناسلی و فوق تخصص درمان آندوسکوپی و لاپاراسکوپی