یکی از آزاردهنده ترین دردها برای یک مرد و جنس مذکر درد ناشی از بیضه ها است که کیفیت زندگی فرد را شدیداً تحت تأثیر قرار می دهد. درد بیضه می‌تواند ناشی از آسیب‌های جزئی به اندام تناسلی باشد. عوامل درد بیضه می تواند منشا درونی یا بیرونی داشته باشد.
شایع ترین علل درد بیضه و درمان آن
عوامل مختلفی باعث ایجاد درد در بیضه مردان می شود که در حالت کلی این درد می تواند به علت تحریکات بیرونی از قبیل ضربه، تصادف و آسیب ناشی از آن و یا علت درونی باشد
درمان احتقان جنسی
وضعیت «شق درد» که در ادبیات پزشکی به آن احتقان جنسی (sexual congestion) یا در زبان رایج انگلیسی blue balls گفته می‌شود،
وضعیتی است که فرد، دچار تحریک جنسی شدید بدون رسیدن به ارگاسم شده است. این حالت ممکن است باعث ایجاد احساس فشار، درد یا ناراحتی در ناحیه تناسلی شود؛ حالتی که در اصطلاح پزشکی به آن احتقان جنسی گفته می‌شود و نیازمند تخلیه یا پاسخ مناسب جنسی برای تسکین آن است
بهترین راهکارها بسته به شرایط، فرد و زمینه فرهنگی/شرعی متفاوت‌اند.
بهترین راهکارها برای کاهش یا رفع احتقان جنسی:
بهترین راهکارها برای درمان شق درد شامل موارد زیر می شود:
1. تخلیه طبیعی از طریق انزال (در صورت امکان و مجاز بودن)
انزال (از طریق رابطه جنسی یا خودارضایی) ساده‌ترین و سریع‌ترین راه برای رفع فشار ناشی از تحریک جنسی حل‌نشده است. این روش در مطالعات پزشکی، راه مؤثری برای کاهش درد، گرفتگی و ناراحتی معرفی شده است.
2. پرت کردن حواس و کاهش تحریک ذهنی
ترک موقعیت‌های تحریک‌کننده (فیلم، عکس، خیال‌پردازی، تماس فیزیکی)پرداختن به فعالیت‌هایی مثل پیاده‌روی، ورزش، مطالعه یا انجام کارهای فکری، تمرین تنفس عمیق یا مدیتیشن برای کاهش تمرکز بر میل جنسی
3. ورزش‌های هوازی سبک
فعالیت بدنی باعث افزایش جریان خون عمومی، آزاد شدن اندورفین و در نتیجه کاهش احساس ناراحتی ناشی از احتقان می‌شود.
4. کمپرس سرد (در صورت درد شدید)
استفاده از حوله سرد روی ناحیه بیضه یا لگن ممکن است در برخی افراد موجب تسکین درد شود، هرچند این روش باید با احتیاط انجام شود و در صورت تکرار نشانه‌ها، نیاز به بررسی تخصصی دارد.
5. گفت‌وگو و آگاهی‌بخشی در رابطه عاطفی (در صورت وجود شریک جنسی)
اگر تحریک جنسی بدون رابطه کامل رخ میدهد (مثلاً در روابط ناقص یا ناکامل)، گفت‌وگو درباره نیازها و توقعات جنسی می‌تواند از بروز مکرر این وضعیت جلوگیری کند.
عوامل درونی درد بیضه چیست؟
- ورم بیضه
- ورم اپیدیدیم
- تومور یا سرطان بیضه
- پیچش طناب بیضه
- آب دور بیضه
همه موارد بالا از شایع ترین عوامل درد بیضه است که در ادامه به اختصار توضیح می دهیم.
1-درد بیضه ناشی از تورم یا ارکیت
در این حالت خود بیضه به علت عامل ویروسی از قبیل ابتلا به ویروس اریون و یا ثانویه به تورم اپیدیدیم باعث التهاب نسج بیضه و درد شدیدی می شود که در این حالت بیضه مبتلا بزرگ و قرمز و شدیداً دردناک می شود و در معاینه بیضه گرم و متورم می باشد و فرد سابقه ابتلا به اریون را در روزهای اخیر ذکر می کند. درمان این حالت استراحت، کمپرس آب سرد و بالا نگه داشتن بیضه در مواقع استراحت و با گذاشتن حوله سرد زیر آن و مصرف داروهای ضد التهاب ظرف 2 الی 3 روز درد بیضه فروکش می کند.
2- تورم بیضه به ثانویه به تورم اپیدیدیم
اپیدیدیم یک سری لوله های پیچ در پیچی هستند که در پشت بیضه قرار می گیرند و نطفه های تولید شده در بیضه از داخل آنها حرکت و به قسمت پشتی مجرای ادراری باز می شوند و باعث خروج مایع منی در موقع انزال می شوند. درد بیضه ناشی از تورم اپیدیدیمیت اغلب در مردان جوان که از نظر سکس فعال می باشند و اغلب در رده سنی بین 35-20 سالگی دیده می شود. علت ایجاد این بیماری اغلب تماس های جنسی کنترل نشده و با فرد آلوده می باشد که به مرد منتقل می شود و از طریق مجرای ادراری هنگام نزدیکی وارد مجرای مرد و باعث التهاب و درد شدید بیضه می شود.
اغلب علت شایع این عفونت سوزاک و یا کلامیدیا می باشد. در شرح حال فرد مبتلا سابقه ترشحات چرکی از مجرای ادراری را در چند روز گذشته ذکر می کند. در این حالت فرد از درد شدید بیضه شاکی است و در معاینه بیضه گرم و متورم و سفت و شدیداً دردناک است.
درمان ورم اپیدیدیم:
استراحت و عدم زور زدن و مصرف آنتی بیوتیک های قوی با نظر پزشک، کمپرس یخ و بالا نگاه داشتن بیضه با گذاشتن حوله سرد زیر آن در موقع استراحت و مصرف داروای ضد التهاب می باشد. اغلب با دادن نمونه آزمایشگاه و کشت از مجرا علت و عامل ایجاد کننده بیماری مشخص می شود.
3- تورشن یا پیچش طناب بیضه
درد بیضه ناشی از پیچش بیضه خطرناک ترین عامل درد بیضه می باشد. مثل شکل زیر در این حالت بیضه به دور طناب آویز آن که شامل رگهای بیضه است می چرخد و در نتیجه این چرخش خونرسانی به بیضه قطع می گردد و اگر در عرض 4 ساعت این گره باز نشود بیضه فاسد می شود و باید با جراحی از بدن خارج شود.شکل نمائی از چرخش بیضه را نشان میدهد.
نکات قابل توجه:
- هر درد بیضه از دوره نوزادی تا سن بلوغ که به صورت ناگهانی در بیضه ها شروع شود پیچش بیضه می باشد مگر اینکه خلاف آن ثابت شود.
- در صورت شکایت پسر بچه ها از درد بیضه بلافاصله به پزشک جراحی کلیه مراجعه نمایید زیرا اگر پیچش علت درد بیضه باشد وقت کافی ندارید.
چه عواملی احتمال پیچش بیضه را بیشتر می کنند؟
- ضربه
- دوچرخه سواری
- اسب سواری
درد بیضه ناگهانی با علت نامعلوم که در خواب و بیداری خودبخود شروع می شود.
4-تومور بیضه
تومور بیضه یا سرطان بیضه به سفت شدگی و یا بزرگ شدن خودبخود بضه گفته می شود که اغلب با احساس سنگینی و درد بیضه و معاینه خود فرد مشخص می شود. این بیماری به علت انتشار آن به دیگر اعضای بدن جزء خطرناک ترین بیماری های بیضه می باشد و لذا توصیه می شود:
- هر از چند گاهی بیضه های خود را معاینه کنید.
- در صورت احساس بزرگی و سفت شدگی بیضه بلافاصله به پزشک مراجعه نمایید.
پزشک با انجام معاینه و سونوگرافی بیضه و آزمایشات تست سرطان بیضه، آن را تشخیص می دهد. در صورت سرطانی شدن بیضه باید توسط جراحی بیضه برداشته شود. اگر در مراحل اولیه سرطان بیضه تشخیص داده شود چه بسا نیاز به شیمی درمانی و رادیوتراپی نیز نباشد. پس از برداشته شدن بیضه سرطانی آزمایش نسج شناسی روی آن انجام می شود و پس از تشخیص دقیق نسجی و نوع سرطان درمان های تکمیلی که اغلب جراحی و یا ترکیبی از شیمی درمانی و رادیوتراپی است برای بیمار شروع می شود.
اگر سرطان بیضه در مرحله شروع و اولیه تشخیص داده شود با درمان آن بیمار کاملاً بهبودی پیدا می کند. در خاتمه یادآوری می شود هر از چند گاهی بیضه های خود را لمس کنید و در موارد مشکوک به پزشک مراجعه نمایید. شکل زیر نمائی از سرطان بیضه می باشد .
5-هیدروسل یا آب آوردن بیضه
یکی از علل درد بیضه و بزرگ شدگی آن هیدروسل می باشد. در این بیماری بیضه به علت اختلال در تولید و جذب مایع بیضه آب در دور بیضه جمع شده و باعث بزرگی تدریجی بیضه می گردد. مثل شکل زیر:
علت بیماری هیدروسل (آب آوردن بیضه)+تشخیص و درمان
- تومور بیضه
- ضربه به بیضه
- عفونت بیضه
- بعد از عمل جراحی واریکوسل از عوامل ثانویه ایجاد کننده هیدروسل می باشند.
راه های تشخیص هیدروسل
با معاینه توسط پزشک و انجام سونوگرافی از بیضه می باشد. هیدروسل درمان دارویی ندارد و اگر ثانویه به سرطان بیضه نباشد بیماری خطرناکی نیست. تنها درمان قطعی هیدروسل عمل جراحی می باشد که این عمل به صورت سرپائی و بدون بیهوشی و بستری در بیمارستان انجام می شود. در عمل جراحی علاوه بر تخلیه کامل آب بیضه نسج اضافه نیز برداشته می شود که باعث برگشت بیضه به اندازه طبیعی می گردد و تخلیه آب بیضه با سرنگ نه تنها باعث بهبودی بیمار نمی گردد بلکه به علت عود مجدد ممکن است باعث عفونت شدید بیضه نیز گردد.
زمان طلایی درمان پیچش بیضه
توصیه می شود در عرض 4 ساعت سریعاً به نزدیکترین مرکز جراحی مراجعه نمایید و توسط پزشک جراحی کلیه و مجاری ویزیت شوید. تنها درمان مؤثر پیچش بیضه جراحی و باز کردن گره آن می باشد پس یادتان باشد در پیچش بیضه زمان طلائی شما جهت نجات بیضه 4 ساعت می باشد.
دکتر حسین کرمی متخصص جراحی کلیه ، مجاری ادراری تناسلی و فوق تخصص درمان آندوسکوپی و لاپاراسکوپی
اکبرنادری
سه شنبه ۴ شهریور ۹۳( 1 دهه پیش)
تعداد بازدید: 377
مشاهده پرسش
