یکی از جاهایی که در خانم ها اغلب مورد شکایت قرار می گیرد درد در زیر شکم است. درد از نظر تعریف، به احساس های ناخوشایند آزاردهنده تا زمین گیر کننده (بسته به ماهیت آن) اطلاق می شود. در عالم پزشکی درد به دو نوع کولیکی یا مواج و غیر کولیکی تقسیم می شود.
ماهیت درد، زمان شروع درد، محل انتشار درد و علائم گوارشی و ادراری همراه درد، از مواردی هستند که به تشخیص احتمالی علت درد بسیار کمک کننده هستند. در اینجا به توضیح درد شکم در زنان می پردازیم.
درد زیر شکم در زنان نشانه چیست؟
درد شکمی در زیر ناف، می تواند نشانه التهاب مثانه، التهاب رحم، تخمدان، لوله های رحمی و یا التهاب انتهایی لوله گوارشی مثل کولیت اولسروز و یا آپاندیسیت با آناتومی غیرطبیعی، حرکت سنگ و گیر افتادن آن در انتهای لوله حالب و یا اسپاسم های گوارشی ناشی از بیماری روده تحریک پذیر و در نهایت احتباس ادراری و جمع شدن ادرار در داخل مثانه باشد که باعث درد در زیر شکم در زنان ایجاد می کنند.
علت درد زیر شکم زنان چیست؟
همچنانکه ذکر شده بر اساس آناتومی محل زیر ناف، همه ارگان هایی از بدن که در این منطقه قرار گرفته اند می تواند منشاء درد باشند.2 عامل شایع درد در خانم ها در ناحیه زیرشکم، التهاب مثانه و بیماری های رحم، لوله های رحم و تخمدان ها هستند. التهاب مثانه یا سیستیت یکی از عفونت های بسیار شایع در زنان می باشد.
به علت کوتاهی مجرای ادراری در خانم ها و همچنین آناتومی محل خروجی مجرا که در مجاورت واژن و مقعد قرار گرفته، عوامل میکروبی به راحتی وارد مجرا و از آنجا به مثانه صعود کرده و در داخل مثانه تکثیر و التهاب و درد و سوزش ادراری ایجاد می کنند که علامت آن شروع ناگهانی تکرر ادراری، سوزش ادراری و خون در ادرار به همراه درد و احساس ناخوشایند در زیر ناف و بالای استخوان عانه که محل قرار گرفتن مثانه می باشد، می شوند. .
این التهاب و عفونت مثانه با مصرف آنتی بیوتیک و مصرف مایعات در عرض 3 الی 5 روز کاملاً قابل درمان بوده و از بین می رود. دومین علت شایع درد زیر ناف خانم ها درد با منشاء رحم و لوله های رحمی و تخمدان می باشند. التهاب در رحم و لوله های رحمی، تحت عنوان سالپنژیت یکی از علل شایع درد می باشند.
ثانویه به التهاب واژن در کسانی که به علل مختلف از قبیل ابتلا به سوزاک، کلامیدیا تراکوماتیس که از بیماری های شایع منتقل شونده از طریق تماس جنسی آلوده می باشند، عامل بیماری وارد واژن و از آنجا به حالت صعودی وارد رحم و لوله های رحمی شده و ایجاد تب و لرز، درد شدید و ترشحات بدبو و چرکی در ناحیه واژن می کند. این بیماری باید سریعاً با درمان آنتی بیوتیکی مناسب درمان شود. چرا که در صورت عدم درمان کامل، باعث چسبندگی لوله های رحمی می شود.
از دیگر عوامل ایجاد کننده درد، حرکت سنگ و گیر افتادن در حالب تحتانی و همچنین وجود التهاب گوارشی مثل بیماری کرون و کولیت اولسرو است که دقیقاً با بررسی و تشخیص درست، باید درمان آن شروع شود.
روش های تشخیصی درد شکم و ناف در خانم ها کدامند؟
هر خانمی که با درد در ناحیه شکمی و زیرناف مراجعه می کند، باید تحت بررسی کامل قرار گیرد. سونوگرافی از شکم، لگن، مثانه، رحم و ضمائم آن از قبیل لوله های رحمی و تخمدان ها یکی از اولین بررسی های رادیولوژی می باشد که اطلاعات گرانقدری در اختیار پزشک قرار می دهد.
دومین ارزیابی، آزمایشگاهی است که شامل آزمایش ساده و کشت ادرار، آزمایش خون از نظر کلوسیتوز و شیفت به چپ نوتروفیلیا،کشت از ترشحات واژن و آنتی بیوگرام می باشند.
در کنار ارزیابی آزمایشگاهی و رادیولوژی، معاینه شکم توسط متخصص زنان و ارولوژی، پایه و اساس تشخیص و درمان درد زیرناف و شکم در خانم ها است. وجود هر گونه حساسیت و تحریک پریتوان در معاینه، ممکن است نشان دهنده شکم حاد باشد که باید با انجام جراحی شکمی به تشخیص و درمان بیماری های دیگر رفت.
چه زمانی باید برای درد پایین شکم به پزشک مراجعه نمود؟
با احساس هر درد پیش رونده که خوب نمی شود و روند تشدیدی دارد، باید به پزشک متخصص ارولوژی و زنان و در صورت شک به آپاندیسیت و بیماری های روده، به جراح گوارشی سریعاً مراجعه شود.