بیماری هیدروسل بیضه چیست؟
هیدروسل تجمعی از مایع در کیسه ای درون کیسه بیضه است. قبل از تولد، بیضه های پسر از شکم او به درون کیسه بیضه جابه جا می شوند. یک کیسه کوچک و نازک که روده ها را در جای خود نگه می دارد به همراه بیضه ها به کیسه بیضه می رود.
معمولا، پس از پایین رفتن بیضه ها این کیسه موجود در کیسه بیضه، بسته شده و بدن هر گونه مایع اضافی باقی مانده درون این کیسه را جذب می کند. در صورتی که کیسه بسته نشود و یا بسته شود اما مایع اضافی در آن باقی بماند، به این وضعیت هیدروسل می گویند.
انواع هیدروسل بیضه کدامند؟
هیدروسل به دو نوع تقسیم بندری می شود که عبارت است از:
هیدروسل غیرمرتبط (ساده)
در این نوع، کیسه درون کیسه بیضه بسته می شود اما بدن فرد مایع اضافی را قبل از تولد، جذب نمی کند. این نوع هیدروسل معمولا هنگامی که پسر به سن یک سالگی می رسد به صورت خود به خود رفع شده و بدن در نهایت آن مایع را جذب می کند. بروز هیدروسل در پسران شایع است. حدودا، از هر 10 پسری که به دنیا می آیند یک نفر به هیدروسل غیر مرتبط ابتلا دارد.
هیدروسل مرتبط
به همین طریق مایعات از شکم به درون کیسه بیضه سرازیر می شوند. این نوع هیدروسل مشابه یک فتق است اما در یک فتق، مجرای کیسه بزرگ بوده و روده نیز می تواند به همراه مایعات به درون کیسه پایین بیاید. همانند یک فتق، نوع مرتبط این بیماری نیز نیازمند جراحی است.
علائم آب آوردن بیضه در کودکان
این وضعیت به صورت وجود کیسه ای کوچک و نرم حاوی مایع در کیسه بیضه که با ایستادن بزرگ تر و در خوابیدن کوچک تر می شود و نور را از خود عبور می دهد و معمولاً درد ندارد، در معاینه مشخص می شود. علاوه بر معاینه از سونوگرافی در کمک به تشخیص استفاده می شود. علائم می توانند به نوع هیدروسل بستگی داشته باشند؛ که در این مقاله به آن می پردازیم.
علائم هیدروسل مرتبط
می توان تغییر اندازه کیسه بیضه کودک را در طول یک روز متوجه شد. این به دلیل پر شدن کیسه از مایع یا برگشت مایع به درون شکم می باشد. همچنین:
✔️ تورم کیسه بیضه می تواند در یک یا هر دو سمت کیسه بیضه بروز کند.
✔️ تورم می تواند در هنگام گریه کردن یا فعالیت نوزاد افزایش یابد.
✔️ تورم می تواند در هنگام استراحت یا آرام بودن کاهش یابد.
✔️ در اغلب موارد، هیدروسل های مرتبط سبب ایجاد درد نمی شوند.
علائم هیدروسل غیرمرتبط
- تورم در طول روز ثابت باقی می ماند.
- تورم بسیار آهسته و در طول زمان کاهش می یابد.
- نوع غیر مرتبط معمولا قبل از اولین سالگرد تولد کودک از بین می روند.
آب آوردن بیضه چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک کودک، ناحیه شکمی و کشاله ران او را معاینه کرده و به دنبال تورمی در کیسه بیضه خواهد گشت که با درد همراه نمی باشد. گاهی اوقات، به دلیل وجود مقادیر بسیار مایع در کیسه بیضه، پزشک نمی تواند بیضه های کودک را احساس کند. ممکن است، پزشک با فشار دادن شکم یا کیسه بیضه فرد بتواند اندازه کیسه را بزرگ تر یا کوچک تر کند.
گاهی اوقات، پزشکان نوری را به کیسه بیضه متورم شده می تابانند. در صورتی که کودک مبتلا به هیدروسل باشد، کیسه بیضه پر از مایعی شفاف به نظر خواهد رسید. در صورتی که پزشک بتواند بافتی دیگر را مشاهده کند، احتمال دارد که نوزاد به یک فتق دچار شده باشد. در برخی موارد غیر عادی، پزشک می تواند برای اطمینان از تشخیص خود انجام یک سونوگرافی از کیسه بیضه را درخواست دهد.
درمان هیدروسل در کودکان
هیچ کدام از انواع هیدروسل خطرناک نیستند. هیدروسل های مرتبط از آنجایی که می توانند به یک فتق منجر شوند، معمولا به وسیله جراحی درمان می شوند. پزشکان معمولا در همان هنگام تشخیص، جراحی را پیشنهاد می کنند. هیدروسل های غیر مرتبط معمولا به صورت خود به خود از بین می روند.
جراحی هیدروسل بیضه
پزشکان یک هیدروسل مرتبط را همانند یک فتق درمان می کنند. این جراحی هیدروسلکتومی نام دارد. در صورتی که کودک نیاز به جراحی داشته باشد، به او دارو هایی داده می شود تا به خواب رفته (بیهوشی عمومی) و در حین جراحی دردی را تحمل نکند.
جراح کودک برشی کوچک در چین خوردگی بین پا و قسمت پایینی شکم ایجاد می کند. سپس مایع اضافی را خارج کرده و کیسه را بخیه می کند. در نهایت، جراح برش بر روی پوست را بخیه می زند. این جراحی مانند جراحی فتق در بزرگسالان نبوده و برخلاف آن نیازمند جایگذاری مش یا تور پلاستیکی نمی باشد. تمام چیزی که کودک به آن نیاز دارد بخیه شدن کیسه می باشد.
جراحی حدودا 30 دقیقه به طول خواهد انجامید و کودک به مدت یک ساعت یا بیشتر در اتاق ریکاوری قرار خواهد داشت. در اغلب موارد، در همان روز جراحی کودک می تواند به خانه خود برده شود.
مراقبت های بعد از عمل هیدروسل در کودکان
جهت تسکین درد کودک و احساس راحتی، به او داروی مسکن داده می شود. برش ایجاد شده باید تا هنگام التیام، خشک و تمیز نگه داشته شود. تیم جراحی کودک، چگونگی مراقبت از برش را به خانواده او آموزش خواهند داد. همچنین در صورت نیاز در ارتباط با محدود سازی میزان فعالیت کودک نیز با خانواده او صحبت خواهند کرد.
عکس ورم بیضه در کودکان
دکتر حسین کرمی متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری