رنج نرمال free psa و مقدار psa در سرطان پروستات

تصویر دکترحسین کرمی

دکترحسین کرمی

در این مقاله مطالعه می‌کنید:
سرطان پروستات دومین سرطان شایع منجر به مرگ در مردان بعد از سرطان ریه می باشد. مقدار psa در واقع چراغ هشدار دهنده ی سرطان پروستات است. در این مقاله به شما می گوییم نسبت free psa به total psa چقدر باید باشد. 

زمانی که سرطان پروستات خود را با کم خونی، درد منتشر استخوان ها، شکستگی خودبخود استخوان ها و یا سوراخ های حالب و از کار افتادن کلیه ها نشان می دهد که کار از کار گذشته و دیگر هیچ کاری نمی توان کرد و لذا با توجه به اهمیت سرطان پروستات و تشخیص به موقع آن، سوال و جواب های رایج درباره PSA که نقش چشمک زن در شروع سرطان پروستات مردان را برعهده دارد، با هم مرور می کنیم.

سرطان پروستات مردان

psa چیست؟

PSA یک ماده پروتئینی است که از سلول های پروستات مردان ترشح و اغلب وارد مایع منی شده و در جهت سیال بودن مایع منی و نطفه های مرد و بالغ شدن نطفه ها عمل می کند و در حالت طبیعی مقدار کمی از آن وارد جریان خون می شود.

علت بالا بودن psa در آزمایش خون چیست؟

  • سرطان پروستات که شایع ترین علت بالا بودن psa است. مشخصه سرطان پروستات افزایش بالارونده ی PSA است یعنی به صورت مداوم در هر اندازه گیری، سطح آن بالا می رود.
  • بزرگی خوش خیم پروستات و التهاب پروستات نیز از عوامل بالارونده PSA می باشند ولی وقتی علت بالارونده PSA سرطان پروستات نباشد افزایش PSA در این موارد خیلی زیاد نیست و حالت صعودی با گذر زمان ندارد.

بزرگ شدن پروستات چه تاثیری بر روی ادرار کردن، توانایی جنسی و نعوظ مردان می گذارد؟ برای یافتن پاسخ برروی لینک زیر کلیک کنید.

بزرگ شدن پروستات

در چه سنی باید PSA خون را اندازه گرفت؟

اصولاً سرطان پروستات بیماری مردان بالای 50 سال است و لذا بهترین زمان شروع به چکاپ سرطان پروستات، بالای 50 سال می باشد. در مردانی که عمو، برادر و پدرشان به سرطان پروستات مبتلا شده اند بهتر است، سطح PSA خون در آنها بالای 40 سال اندازه گیری شود.

مقدار نرمال پی اس ای چقدر است؟

منظور از رنج نرمال آزمایش psa چیست؟ مقدار psa در سرطان پروستات چقدر است؟ باید گفت که اندازه PSA در خون با توجه به حجم، مقدار بزرگی پروستات و سن بیمار تفسیر می شود. مثلاً برای پروستاتی حجیم که اندازه آن 100 گرم است، PSA 4-6 اغلب طبیعی است و همین مقدار 6-4 اگر حجم پروستات 30 گرم و سن بیمار پایین باشد، می تواند نشان دنده سرطان پروستات در فرد مذکور باشد.

بطور تقریبی مقدار طبیعی PSA در هر سن به صورت زیر است. گرچه بطور کلی، مقدار طبیعی PSA را کمتر از ۴ نانو گرم بر میلی لیتر در نظر می گیرند.

  • مردان تا سن ۵۰ سال کمتر از 3ng/ml
  • مردان تا سن ۶۰سال کمتر از 4ng/ml
  • مردان تا سن ۷۰ سال و بیشترکمتر از 5ng/ml
سرطان آلت

نکته مهم در اندازه گیری PSA و تشخیص سرطان پروستات برحسب آن، سطح بالارونده مداوم PSA در خون است، یعنی اگر در آزمایش های سریالی و در پیگیری های هر سه ماه سطح PSA خون منحنی بالارونده تدریجی داشته باشد تحت عنوان PSA Rizing و با شک قوی به سرطان پروستات، بیمار حتماً باید تحت بررسی بیشتر قرار گیرد.

رنج نرمال free psa چقدر است؟

psa پروتئینی است که از غده پروستات ترشح می شود. psa در خون به صورت آزاد و کل وجود دارد. free psa چیست؟ free psa یعنی به صورت آزاد و بدون ترکیب با پروتئین وجود دارد.

در مواقعی که به سرطان پروستات مشکوک باشیم، علاوه بر psa total، مقدار free psa را نیز اندازه گیری می کنیم. مقدار نرمال آزمایش free psa چقدر است؟ رنج نرمال free psa حدود 0.25 است. هر چقدر این عدد کمتر شود، شانس ابتلا به سرطان پروستات بیشتر است.

تفاوت free psa با total psa چیست؟

PSA ترشح شده از پروستات به دو شکل آزاد و ترکیب با پروتئین در خون جریان دارد. هر چه مقدار PSA کل (TOTAL PSA) بالاتر و سطح PSA آزاد (Free PSA) کمتر باشد، شانس ابتلا به سرطان پروستات بالا می رود.

اگر پی اس ای خون بالاتر از طبیعی و یا حالت صعودی داشته باشد تکلیف بیمار چیست؟

شما باید به دکتر کلیه و مجاری ادراری مراجعه نمایید. دومین قدم معاینه انگشتی پروستات شما توسط پزشک جراح کلیه و مجاری ادرار می باشد که اگر در معاینه انگشتی قوام پروستات سفت و سخت باشد شک به سرطان پروستات را بالا می برد ولی روش قطعی تشخیص سرطان پروستات نیست و حالت کمک کننده دارد.

قطعی ترین روش تشخیص سرطان پروستات چیست؟

در هر بیماری که سطح پی اس ای خون آن بالا باشد یا حالت افزاینده دائم داشته باشد و یا در معاینه مقعدی پروستات سفت شده باشد باید نمونه برداری پروستات انجام شود.

نمونه برداری پروستات به کمک سونوگرافی و از راه مقعد قطعی ترین و دقیق ترین روش تشخیص سرطان پروستات می باشد که در آن به کمک سونوگرافی پروستات را از مقعد مشخص کرده و تعداد 12 قطعه از نقاط مختلف و مشکوک پروستات نمونه برداری جهت فرستادن به آزمایشگاه پاتولوژی گرفته می شود و پس از اعلام جواب آزمایشگاه که حدود یک هفته طول می کشد تکلیف بیمار و پزشک در رابطه با سرطانی بودن و یا نبودن پروستات مشخص می گردد.

در فیلم زیر چگونگی انجام بیوپسی پروستات را با توضیحات دکتر کرمی مشاهده می فرمایید.

در صورت نیاز، جهت اخذ نوبت با شماره تلفن 22642744 تماس بگیرید.

 دکتر حسین کرمی متخصص جراحی کلیه، مجاری ادراری تناسلی و فوق تخصص درمان آندوسکوپی و لاپاراسکوپی

3.7/5 - (154 امتیاز)

مشاوره پزشکی

در پایان هر مقاله برای راحتی شما عزیزان، نرم افزار پرسش و پاسخ قرار داده شده است تا به راحتی سوالات خود را با ما در میان بگذارید. از طریق این نرم افزار می توانید پرسش ها و مدارک پزشکی خود را ارسال کنید تا در اسرع وقت به آنها پاسخ داده شود.

  • تصویر کاربر سلمان جمعه ۲۸ آبان ۰( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 426 مشاهده پرسش
    سلام اقای دکتر . من قرص فشار میخورم سینومیکس۱۶۰/۵. بیزوپرولول یک چهارم . قرص ا. اس ا. این عکس هم جواب کلیه ام هست که سنگ دارم . برای دفع سنگ چی کار باید بکنم . جدیدن هم زیر شکمم سمت راست و چپ درد دارم رفتم دکتر بهم هیدروکلروتیازید۵۰داده گفته صبح نصفه بخور . لطفا راهنمایی کنید . ممنون .
    1. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی جمعه ۲۸ آبان ۰( 3 سال پیش)
      سنگ های داخل کلیه که باعث انسداد نشدن نیاز به سنگ شکنی ندارن
  • تصویر کاربر محمد جمعه ۲۸ آبان ۰( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 257 مشاهده پرسش
    سلام وخسته نباشین .من نفروپاتی فشارخون هستم باکراتین ۳.میخوام‌بدونم بیماری من ژنتیکی هست یعنی اگه اقدار به بچه اوردن کنم احتمال این وجود داره که فرزندم دچار این مریضی بشه یانه ربطی نداره.درضمن سال ۹۵صاحب یه فرزند شدم که خداروشکر سالم هست ولی نمیدونم اون موقع بنده دچار این بیماری یودم یانه.ویسوال دیگه اینکه ما ۲بار میکرو انجام دادیم بخاطر مرفولوژی وتحرک کم وبااسپرم ۱۵میلیون.میخوام بدونم باتوجه به شرایط کلیه چه داروهایی بخورم‌که اولا کلیه منو بیشتر تخریب نکنه واینکه بتونم بچه دار بشم.واریکوسل هم طبق سونو ندارم.ممنون
    1. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی جمعه ۲۸ آبان ۰( 3 سال پیش)
      مولتی ویتامین WELLMAN برای آقا و مولتی ویتامین WELLWOMAN برای خانم پودر اندروفرتی هر ۱۲ ساعت
  • تصویر کاربر حمید چهارشنبه ۲۶ آبان ۰( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 282 مشاهده پرسش
    با عرض سلام خدمت پروفسورکرمی
    اخوی ااینجاب حدودا دوسال پیش ازناحیه چپ زیرکلیه احساس ناراحتی شدیدی کردندکه پس ازانجام سیتی اسکن وسونوگرافی متوجه توده ای به ابعادیک پرتغال شدیم وپس ازمشورت با پزشکان اکثرا تشخیص جراحی دادند ولی ایشان زیربارنرفتند وباآن دردمدارا نمودند ولی اکنون خیلی اذیت میباشندلذا خواهشمنداست راهنماییهای لازم رامبذول فرمایید
    مدارک به پیوست تقدیم میگردد درضمن دعا گوی شما درجوارامام هشتم هستیم
    1. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی چهارشنبه ۲۶ آبان ۰( 3 سال پیش)
      باید جراحی بشید
  • تصویر کاربر کریم دوشنبه ۲۴ آبان ۰( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 275 مشاهده پرسش
    باسلام بنده دو ماه پیش یه سنگ 7mm نزدیک مثانه داشتم که با لیزر شکستم و Dj گذاشتم بعد از تقریبا 3هفته Djرا دراوردم ولی بعد از به هوش اومدن به قدری درد داشتم که 5ccمرفین تزریق کردن وتا شب درد داشتم و یواش یواش درد کم شد تا بعد از سه روز درد افتاد.
    ولی 12روز بعد از عمل،سوزش گرفتم . الان 36روزه احساس میکنم داخل التم زخمه. داروهایی مثل افلوکساسین 20تا و پروترال 20 تاو فنازوپین خوردم ولی سوزشم کم نشده.یه شب بعد از رابطه به قدری درد داشتم که نتونستم بخوابم. دردی در پهلوها ندارم .ادارام هم راحت میاد .سوزشم دائمیه .موقع ادرار هم سوزش ندارم. سی تی هم دادم فقط یه سنگ 3mmداخل کلیه چپ دارم.
    1. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی دوشنبه ۲۴ آبان ۰( 3 سال پیش)
      این سنگ نیاز به جراحی نداره
    2. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی دوشنبه ۲۴ آبان ۰( 3 سال پیش)
      ممکنه خراشیدگی در مجرا دارید که باید قرص فنازوپریدین هر ۶ ساعت مصرف کنید
    3. نمایش سایر 1 پاسخ
  • تصویر کاربر افشین چهارشنبه ۱۹ آبان ۰( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 300 مشاهده پرسش
    سلام خسته نباشید دقیقا دو ماهه درگیر کلیه راستم هستم یکبار سنگ شکن بیمارستان نور شهریار انجام دادم که هیچ نتیجه ای نگرفتم امروز باز رفتم یونوگرافی بعد گذشت حدود 30 روز بعد سنگ شکن نتیجه به شرح زیر
    کلیه راست دارای اندازه 103mm، اکوپارانشیمال نرمال و ضخامت پارانشیم 12mm
    هیدرونفروز خفیف تا متوسط همراه با اتساع پروگزیمال حالب در کلیه راست دیده میشود
    کلیه چپ دارای اندازه 100mm، اکوپارانشیمال نرمال و ضخامت پارانشیم 12.5mmمیباشد
    یک لیتیاز به سایز5.5mm در کالیاس تحتانی کلیه چپ دیده شد
    سیستم پیلوکالیسیل طرف چپ دیلاته نمیباشد
    یک لیتیاز به سایز 9.5mmدر قسمت میانی تحتانی حالب راست در ابتدای ورودی لگن به فاصله تقریبی 40mmازupjدر داخل حالب دیده میشود
    مثانه دارای ضخامت جداری طبیعی
    شواهدی به نفع سنگ یا ضایعه فضاگیر در مثانه مشاهده نشد



    متاسفانه دو هفته قبل ب بیمارستان برای عملtulمراجعه کردم و دکتر اونجا دستور utlننوشت و گفت هیچ تضمینی وجود نداره بتونم برات کاری کنم مجددا برو سنگ شکن با امواج انجام بده هر چ گفتم داخل حالب سنگ شکن جواب نمیده گفت هر کی گفته پزشک بدرد خوری نبوده لطفا بنده رو راهنمایی بفرمایید ممنون دکتر جان
    1. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی چهارشنبه ۱۹ آبان ۰( 3 سال پیش)
      سی تی اسکن شکم و لگن بدون کنتراست انجام بدید و بیارید ببینم
  • تصویر کاربر عبدالهی سه شنبه ۱۸ آبان ۰( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 363 مشاهده پرسش
    سلام خدمت دکتر کرمی خسته نباشید: من جوانی ۲۹ساله هستم تقریبا دوسال هست هنگام ادراردچار ناراحتی وسوزش هستم احساس میکنم هنوز از ادرار مانده سونو انجام دادم در کلیه راستم دچار سنگ ریزه هستم وحجم پروستاتم ۱۶سی سی هست هر قرصی میخورم کم میشه ولی خوب خوب نمیشه خواهش میکنم کمکم کنید الان فکرم همش درگیر همین است باتشکر جواب بدید.؟
    1. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی سه شنبه ۱۸ آبان ۰( 3 سال پیش)
      ازمایش آنالیز و کشت ادراری انجام بدید
  • تصویر کاربر Afsaneh سه شنبه ۱۸ آبان ۰( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 243 مشاهده پرسش
    سلام آقای دکتر وقت بخیر .
    من با مراجعه حضوری خدمت شما و دیدن سی تی کلیه از طرف شما کاندید عمل جراحی pcnl شدم چون سنگ بزرگی در پایین کلیه راست دیده شده است .
    از آنجایی که پرداخت هزینه عمل برای من در بیمارستان نیکان بسیار سنگین است آیا امکان دارد این عمل توسط جنابعالی در بیمارستان شهدای تجریش انجام شود ؟
    با سپاس از شما . ممنون می شوم آقای پروفسور که پاسخ بفرمایید .
    1. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی سه شنبه ۱۸ آبان ۰( 3 سال پیش)
      باید شنبه صبح بیاید درمانگاه شهدا تا نوبت بگیرید
  • تصویر کاربر مردانی سه شنبه ۱۸ آبان ۰( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 276 مشاهده پرسش
    دختر۱۸ ساله من از چندین سال قبل مسکل سوزش ادار وکمی درد داشت که اکثر مواقع آزمایشات عفونت ادراری نشان نمیداد وفکر میکردیم حساسیت غذایی است درمان خاصی هم انجام ندادیم ولی از دوسال پیش که برلی کنکور آماده میشد دردها بیشتر شد مخصوصا موقع آزمون دادن که مجلور بود ۲ یاعت بنشیند ویا اموقعی که استرس بیشتری داشت یک سال پیشبه دکت مراجه کردیم ابتدا گفتد مربوط به عقب مثانه وکف لگن میباشد گمی دارو و گفتند نرمش کنه ولی افاقه نکرد پیش پزسک دیگری رفتیم بعد از دودوره درمان عمل تشخیصی وتزریق آمپول داخل مثانه انجام‌دادند وسیستیت تسخیص دادند بعد از عمل التهاب وسوزش شدید شد به طوری که تا بک ماه نمیتوانست بنشیند وبا چند دوره دارو‌کمی بهتر شد ولی درد وسوزش وگاهی سختی خروج ادرار وگاهی تکرر داستند بعد از چهار ماه قرص افسردگی تجویز کردند وگفتند نوار مثانه انجام دهید
    من چهار ماهه پیش روانپزشک بردم‌ودارو‌مصرف میکنند هم افسردگی وااختلال خلقی وسواس فکری ولی بعد ازاین مدت فقط سدت درد کتر شده وبا تکرار درد در روز کمتذ شده ولی هنوز ادامه دارد سوالم اینه آیا با این تشخیص بازهم‌نیاز به نوار مثانه هست ؟چون دخترم به دلیل تری از زیاد سدن سوزش ودرد برای انجام نوار مقاومت میکنند.٫بهترین ددرمان دربن مورد چیست؟
    1. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی سه شنبه ۱۸ آبان ۰( 3 سال پیش)
      سونوگرافی مثانه جهت بررسی PVR انجام بدید
  • تصویر کاربر رضا سه شنبه ۱۸ آبان ۰( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 351 مشاهده پرسش
    سلام.تروخدا اگه امکانش هست جواب بدید آقای دکتر.ممنون میشم.من پدرم ۶۳ سالشه و یک سنگ ۱۳ میلی متری در دهانه ی ورودی حالبش گیر کرده.از طرفی ۱۵ سال پیش هم عمل باز قلب انجام داده.و در حال حاضر قرص آسپرین مصرف میکنه.بردیم برای سنگ شکنی گفتن چون مصرف آسپرین داره احتمال خونریزی زیاده،وچون کاراییه قلبش ۱۵ در صده امکان بیهوشی وجود نداره.در ضمن دکتر مشاور قلب هم گفته که آسپرین نباید قطع بشه.موندیم دیگه چکار بکنیم.دکتر گفته که اون سنگ داره کلیشو از کار می ندازه.به خدا دیگه نمیدونم باید چکار کنیم.خواهش میکنم،اگه براتون مقدور هست کمکمون کنید.راهنمایی کنید.حتی اگر قرار باشه حضوری خدمت برسیم.خیلی خیلی تشکر.
    1. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی سه شنبه ۱۸ آبان ۰( 3 سال پیش)
      میتونید لیزر انجام بدید
  • تصویر کاربر افشین سه شنبه ۱۸ آبان ۰( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 733 مشاهده پرسش
    عرض ادب و خسته نباشید
    بنده دو ماه پیش دچار ادرار قهوه ای شدم. ازمایش و سونوگرافی انجام دادم جز اربی سی بالا در ادرار و چند سنگ ریزه در هر دو کلیه مشکل دیگه ای نداشتم. سیتولوژی هم انجام دادم که از لحاظ سرطان منفی بود ولی ار بی سی مثبت. دو سه بار این ادرار قهوه ای تکرار شد. سوزش سر الت چه قبل و چه بعد ادرار داشتم + درد خفیف پشت مایل به چپ. با یکی از همکاران محترم شما مشورت کردم ایشون فرمودند سیپروفلوکساسین دو هفته مصرف کنم. طی این مدت سوزشم کمتر شد ولی همچنان ادرارم اکثرا زرد تیره بود. مخصوصا وقتی وزنه سنگین بلند میکردم یا سر بالایی راه میرفتم حجم ادرار کم و قهوه ای میشد.دو روز بعد از اتمام سیپرو درد شدیدی در ناحیه پهلو چپ و زیر شکم سمت چپ حس کردم که داخل اب گرم نشستم درد کمتر شد ولی مجدد ادرارم قهوه ای شد. این درد چندین بارتکرار شده. سونوگرافی مجدد انجام دادم که ورم و سنگی در کلیه چپ تشخیص داده شد. اما مثانه مثل بار اول سالم بود. دو شب پیش به یکی از همکاران نفرولوژ شما مراجعه کردم ایشون اورتیکا و پتاسیم سیترات برای دو هفته تجویز کردن. فرمودن بعد دو هفته ازمایش و سونو انجام بدم اگر همچنان سنگ بود سیستوسکوپی کنم و سی تی لازم نیست
    مدارک رو خدمتتون ارسال میکنم. خواستم بپرسم به نظر شما ایا امکان سرطان هست یا این هماچوری بخاطر سنگه؟ ایا سیستوسکوپی نیازه؟ دارو های تجویزی مناسبن؟

    بنده ۲۷ سال سن دارم. دیابت دارم و متاسفانه سیگار میکشم
    پیشاپیش سپاسگزارم
    1. تصویر کاربر افشین پنجشنبه ۱۳ آبان ۰( 3 سال پیش)
      ضمنا اقای دکتر بنده اریتمی قلب هم دارم بابتش بیزوپرولول ۲.۵ مصرف میکنم که فشارم همیشه ۱۲ رو ۶۰ تا ۷۰ بود اما این چند وقت به ۱۳۵ تا ۱۵۰ رو ۸۵ تا ۹۰ رسیده
    2. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی سه شنبه ۱۸ آبان ۰( 3 سال پیش)
      بهتره سیستوسکوپی بشید
    3. نمایش سایر 1 پاسخ
درحال دریافت اطلاعات
  • تصویر کاربر امیر یکشنبه ۷ اردیبهشت ۹۳( 1 دهه پیش) تعداد بازدید: 474 مشاهده پرسش
    سلام آقای دکتر
    امیر هستم از آبادان قبل از عید هم آمدم مطب شما
    مشکل من از وجود یک توده عفونی در زیر بیضه سمت چپم بود که بعد از خوردن آنتی بیوتیکی که شما تجویز کردید برطرف شد
    بعد بخاطر دو شاخه شدنه ادرارم در آبادان آزمایش psa دادم که 7 بود که شما گفتید اشتباس که همون موقعه به آزمایشگاه مسعود مراجعه کردم که ازمایش psa من شد 3.54 مشکل اصلی من وجود خون در منی من هست که وقتی برج 12 به شما مراجعه کردم شما گفتیدجای نگرانی نیست و قرص tavanex تجویز کردید ولی مصرف کردم مشکلم حل نشده من خیلی نگرانم آقای دکتر چند ماه که من خون زیاد در آخره منیم در موقع مراقبت میبینم آیا درده پاهای من ربطی به پروستات داره چند درصد احتمال سرطان پروستات رو میدید بعضی وقتها این خون کم میشود ولی اکثرا زیاده با توجه به طولانی شدن خون من نگران بدخیمی باشم اگر مشکلی نیست چرا دو شاخه شدنه ادرارم خوب نمیشود چرا این خون بند نمیاید من 34 سالمه آقای دکتر کرمی میترسم کار از کار بگذره ماهاس درگیره این مرضیم لطفا من رو راهنمایی کنید .
    1. تصویر کاربر دکتر حسین کرمی یکشنبه ۷ اردیبهشت ۹۳( 1 دهه پیش)
      نگران نباش بعد از 2 ماه دوباره ازمایش psa بگیر و نتیجه را به من بفرمائید
درحال دریافت اطلاعات

مطالب بیشتری بخوانید

سنگ‌های کلیه توده‌های جامدی هستند که در داخل کلیه تشکیل می‌شوند و ممکن است حاوی موادی مانند…
زندگی با یک بیضه، که به نام مونورکیسم (monorchism) نیز شناخته می‌شود، وضعیتی است که در آن…
اختلال نعوظ یا  به اصطلاح عامیانه بلند نشدن آلت تناسلی، یکی از مشکلات شایع در سلامت جنسی…

روزای هفته

ساعت مطب

شنبه (مطب نیکان)

14:00 - 19:00

دوشنبه

تعطیل است

سه شنبه (مطب نیکان)

13:00 - 19:00

جستجو

حالب

+54 مطلب