آیا عمل وازکتومی مردان یعنی عدم باروی همیشگی آنها؟ ممکن است پس از وازکتومی، فرد به دلیل از دست دادن فرزند، ازدواج مجدد و یا هزاران  دلیل دیگر اقدام به بچه دار شدن کند. اما آیا باروری پس از وازکتومی مردان برگشت پذیر است؟ راه های مختلفی برای جلوگیری از باروری زوجین وجود دارد که از آن جمله می توان به استفاده از کاندوم، تکنیک with drawl (انزال به بیرون) و استفاده از قرص های جلوگیری کننده توسط خانم ها و استفاده از وسیله های اسپرم کش، می توان اشاره کرد. موضوع ناباروری قصه عجیبی است.

از یک سو زوجین جوانی را می بینیم که در بدو ولد له له زنان آرزومند باروری و داشتن یک بچه هستد و در این راه تمام مشکلات و سختی های مسیر را که می توان مسئله فرهنگی خانواده و فشار از بیرون خانواده به زوجین و از طرفی تحمل پرداخت هزینه های بالای باروری از قبیل جراحی واریکوسل و IVFو IUI، به جان خریده و چه بسا در بسیاری از مواقع موفق به بچه دار شدن نمی شوند و این آرزو بر دل آنها می ماند. از این سو شاهد مردان جوانی هستیم که با داشتن یک بچه اقدام به قطع راه تولید اسپرم و باروری یعنی وازکتومی می کنند.

اینجانب بر اساس تجربه 20 سالگی جراحی کلیه و مشاهده بیماران زیادی که بعد از وازکتومی دچار مشکلاتی از قبیل درد مزمن بیضه و یا احساس پشیمانی از وازکتومی به علت طلاق و اقدام دوباره برای بچه دار شدن با خانم جدید و یا از دست دادن بچه ها به علت تصادفات و بیماری و غیره، بوده ام. هرگز در طول 20 سال سابقه جراحی ام عمل وازکتومی را انجام نداده ام.

عمده دلیل من در این موضوع قطع سه صوت آن توسط پزشکان عمومی ولی در صد موفقیت بسیار پایین عمل برگشت و یا وازووازستومی است و لذا این راه تقریباً بی برگشت را به عنوان یک روش جلوگیری مناسب نمی دانم و از زوجین خواهشمندم که قبل از اقدام به وزاکتومی حتماً مطالعه کافی و مشورت با چند پزشک متخصص را داشته باشند.

لوله واز چیست و عملکرد آن کدام است؟

لوله های واز در طرف راست و چپ به بیضه ها متصل هستند و از طرفی با طی مسیر در طناب بیضه ها در نهایت منجر به مجرای ادرار مردان و در قسمت جلو پروستات باز می شوند. نقش اصلی لوله های واز در بیضه راست و چپ حمل سلول ها یا نطفه های تولید شده در مرد و بارور کردن و به بلوغ رساند آنها در طول مسیر و سپس ریختن مایع منی به مجرای ادرار و سپس انزال مایع منی موقع مقاربت می باشد که این امر در نهایت باعث مواجه اسپرم یا نطفه مرد با تخمک خانم در موقع انزال شده و ترکیب آنها منجر به باروری می شود.

عمل وازکتومی چیست؟

وازکتومی به معنی قطع کردن دوطرفه لوله های واز یا منی بر می باشد.

# چگونگی انجام عمل

در این روش به صورت سرپایی و در درمانگاه ها و اغلب توسط پزشکان محترم عمومی انجام می شود که اغلب بدون بیهوشی و با تزریق بی حس کننده به محل با برش کوچک روی پوست بیضه ، واز را بیرون کشیده و قطع می کنند و با نخ غیرقابل جذب گره می کنند. این عمل دوطرفه و در راست و چپ بیضه انجام می شود.

درصد موفقیت آن چقدر است؟

به علت قطع شدن کامل مسیر و حبس شدن سلول های نطفه ساز و مرگ تدریجی آنها اصولاً پس از 3-4 هفته دیگر اسپرمی در مایع انزالی وجود ندارد و در آزمایش اسپرم تعدا نطفه ها صفر است و هر چه زمان پیش می رود سلول های نطفه ساز در بیضه کم کارتر خواهند شد و لذا می توان گفت عمل وازکتومی 100 درصد مرد بارور را نازا خواهد کرد.

عوراض وازکتومی چیست؟

عوارض را می توان به دو گروه کوتاه مدت و بلند مدت تقسیم کرد. در کوتاه مدت پس از عمل، التهاب و درد و یا جمع شدن خون یا هماتوم و عفونت محل عمل را می تواند پس از عمل وازکتومی را ایجاد کند. در عوارض بلند مدت وازکتومی: درد مزمن بیضه ها را می توان نام برد. هنوز مطالعه ثابت شده ای که عمل وازکتومی شانس سرطان بیضه و پروستات را بالا می برد ثابت نشده است.
از دیگر عارضه وازکتومی بعد روحی و روانی آن است. کسانی که از اقدام خود پشیمان می شوند دوباره باید تحت عمل جراحی وازووازستومی یا عمل پیوند مجدد قرار گیرند که همچنانکه عرض کردم یک عمل میکروسکوپی و با درصد موفقیت پایین می باشد و بین 20-40 درصد گزارش شده است.

آیا وازکتومی باعث قطع شدن مایع منی می شود؟

مایع منی ترکیبی از ترشحات کیسه های منی و پروستات می باشد که به آنها نطفه هایی نیز از طریق لوله منی بر یا واز اضافه می شوند و لذا در هنگام وازکتومی مایع منی وجود دارد ولی در داخل آن اسپرم یا نطفه اصلاً وجود ندارد و لذا خاصیت باروری ندارد.

آیا وازکتومی روی میل و توان جنسی اثر دارد؟

ارتباطی ساختاری بین عمل وازکتومی و میل و توان جنسی وجود ندارد ولی از لحاظ روحی اغلب کسانی که وازکتومی می کنند به علت درد مزمن محل و نیز مشکلات روحی و روانی ممکن است میل و توان جنسی آنها با منشاء روحی کاهش پیدا کند.

☑️ اما توصیه های پایانی و علمی اینجانب

• حتی الامکان وازکتومی را به عنوان روش اول رای ایجاد ناباروری انتخاب نکنید چون تقریباً برگشت پذیر نیست و اول روش های ساده را انتخاب کنید.
• قبل از انجام وازکتومی حتماً تمام جوانب آن را در نظر بگیرید.
• با همسر خود مشورت کنید و او را در جریان عواقب آن قرار دهید.
• با چند پزشک متخصص مشورت کنید.
• با گذشت زمان بیشتر از زمان عمل وازکتومی شانس باروری از بین خواهد رفت ولذا در صورت پشیمانی هر چه سریتر نسبت به عمل وازووازستومی اقدام نمایید.

سوال: آیا وازکتومی را می توان جهت جلوگیری از انتقال بعضی از بیماری ها از والدین به بچه انجام داد؟

بله، سوال خوبی است. بعضی از بیماری ها به صورت ارثی و ژنتیکی که غیر قابل درمان هستند از مرد منتقل می شود. مثلاً بیماری پلی کیستیک کلیه ها و … که با جلوگیری از باروری از انتقال آن جلوگیری می شود و لذا این کار باید به تشخیص پزشک و مشورت بیمار و با رضایت آنها انجام داد.
در صورت نیاز، جهت اخذ نوبت با شماره تلفن 22642744-021 تماس بگیرید.

دکتر حسین کرمی متخصص جراحی کلیه، مجاری ادراری تناسلی و فوق تخصص درمان آندوسکوپی و لاپاراسکوپی