اپیدیدیمیت، لوله ای نازک واقع در پشت بیضه که مایع جنسی را ذخیره و حمل می کند، می باشد. مردان مبتلا به اپیدیدیمیت بیضه، ممکن است هنگام ادرار یا مقاربت درد داشته باشند یا در ادرار یا مایع منی خود، خون ببینند.
از علل اپیدیدیمیت بیضه، می توان به تجمع باکتری ها (به عنوان مثال E. coli) در مجرای ادرار اشاره کرد که به بیضه ها منتقل شده و عفونت های مقاربتی (STIs) مانند سوزاک و کلامیدیا ایجاد می نماید. اپیدیدیمیت حاد، قابل درمان است و به طور معمول با آنتی بیوتیک درمان می شود، در حالی که هدف درمان نوع مزمن آن، تلاش برای کاهش ناراحتی کلی در هنگام عود بیماری ست.
اپیدیدیمیت بیضه چیست؟
اپیدیدیمیت، بیماری التهابی شایع اپیدیدیم (لوله پیچ خورده ای واقع در قسمت پشت بیضه) است. اپیدیدیم، وظیفه حمل و ذخیره اسپرم های بالغ را بر عهده دارد.
انواع اپیدیدیمیت
مردان ممکن است به نوع حاد یا مزمن اپیدیدیمیت مبتلا باشند.
1- اپیدیدیمیت حاد
اپیدیدیمیت حاد با علائم ناگهانی و شدید مشخص می شود.
2- اپیدیدیمیت مزمن
. اپیدیدیمیتی که بیش از شش هفته ادامه داشته باشد، مزمن محسوب می گردد. اگر علت اصلی عفونت مشخص نشده و در نتیجه درمان نگردد، اپیدیدیمیت حاد می تواند تبدیل به نوع مزمن شود. اپیدیدیمیت مزمن، برخلاف حاد، به طور کامل قابل درمان نیست، اما به صورت علامتی قابل کنترل می باشد.
علائم اپیدیدیمیت بیضه
علائم اپیدیدیمیت و التهاب بیضه، می تواند شامل موارد زیر باشد:
✔️درد، تورم و حساسیت در کیسه بیضه. فقط یک طرف کیسه بیضه آسیب دیده است.
✔️دردی که در ابتدا در پشت یکی از بیضه ها شدیدتر است. در عرض چند ساعت به موارد زیر گسترش می یابد: 1-کل بیضه 2-بخش عمده کیسه بیضه 3- در بعضی موارد، کشاله ران
✔️عدم توانایی راه رفتن بدون لنگیدن به دلیل وجود درد
✔️قرمزی و گرما در ناحیه دردناک
✔️سوزش هنگام دفع ادرار
✔️تجمع مایع آبکی در کیسه بیضه
✔️تب، لرز و احساس سوزش هنگام ادرار کردن
✔️ترشح غیر طبیعی، سفید یا زرد از نوک آلت تناسلی مرد
تشخیص عفونت بیضه
برا ی تشخیص اپیدیدیمیت بیضه علائمتان را به پزشک می گویید و او در مورد سابقه پزشکی، سابقه جراحی و فعالیت جنسی شما سوال خواهد کرد. سپس ناحیه تناسلیتان را معاینه می نماید.
برای تشخیص ممکن است به انجام یک یا چند آزمایش زیر نیاز داشته باشید:
✅ آزمایش ادرار
تجزیه و تحلیل شیمیایی ادرار.
✅ کشت ادرار
این آزمایش، وجود باکتری در ادرار را مشخص می کند، که نشان دهنده UTI احتمالی ست.
✅ تست های آزمایشگاهی
مایع گرفته شده از داخل مجرای ادرار یا ترشح آلت تناسلی.
✅ آزمایش خون
برای بررسی علائم عفونت، از جمله STD.
✅ سونوگرافی
ممکن است به سونوگرافی نیاز داشته باشید. که یک تست بدون درد است و از امواج صوتی استفاده می کند. به کمک این تست، جریان خون را در بیضه ها اندازه گیری می نمایند.
✅ اسکن رادیونوکلئید
اسکن رادیونوکلئید، آزمایش دیگری است که ممکن است لازم داشته باشید. در این آزمایش، مقدار کمی ایزوتوپ رادیواکتیو به خون شما تزریق می شود. اگر ایزوتوپ نزدیک بیضه تجمع یابد، ممکن است پیچ خوردگی بیضه را نشان دهد.
علائم ممکن است به قدری شدید باشد که پزشک به بررسی پیچ خوردگی بیضه نیاز داشته باشد. پیچش ناگهانی و دردناک بیضه ممکن است سبب قطع خونرسانی بیضه گردد.
عوارض اپیدیدیمیت
در صورتی که اپیدیدیمیت درمان نشود، می تواند عوارض خاصی ایجاد نماید، از جمله:
⛔اپیدیدیمیت مزمن
ممکن است التهاب مداوم شود، حتی در صورت عدم وجود عفونت باکتریایی.
⛔آبسه
یک گلوله چرکی می تواند در داخل اپیدیدیم یا ساختارهای مجاور آن تجمع یابد و برای تخلیه چرک نیاز به جراحی داشته باشد.
⛔تخریب اپیدیدیم
التهاب می تواند به طور دائمی به اپیدیدیم و بیضه آسیب برساند یا حتی آن را از بین ببرد، که می تواند منجر به ناباروری گردد.
⛔گسترش عفونت
عفونت می تواند از کیسه بیضه، به هر ساختار یا سیستم دیگری در بدن منتقل شود.
مقاله پیشنهادی دکتر حسین کرمی: علت نعوظ صبحگاهی مردان چیست؟
درمان عفونت بیضه
بهترین آنتی بیوتیک برای عفونت بیضه کدام است؟ اپیدیدیمیت ناشی از باکتری ها، با آنتی بیوتیک، اغلب داکسی سایکلین (Oracea® ، Monodox®)، سیپروفلوکساسین (Cipro®)، لووفلوکساسین (Levaquin®) یا تری متوپریم-سولفامتوکسازول (Bactrim®) درمان می شود. دوره درمانی آن ها معمولاً 1 تا 2 هفته است.
مردان مبتلا به اپیدیدیمیت، همچنین می توانند علائم خود را با استفاده از موارد زیر تسکین دهند:
- استراحت کردن
- بالا بردن کیسه بیضه
- استفاده از کیسه های یخ در منطقه آسیب دیده
- نوشیدن مایعات
- مصرف داروهای ضد التهاب برای کاهش درد
انتی بیوتیک برای درمان اپیدیدیمیت
1- برای اپیدیدیمیت حادی که به احتمال زیاد، توسط بیماری های منتقله از راه جنسی کلامیدیا و سوزاک، ایجاد شده است دارو های زیر تجویز می شود:
سفتریاکسون 250 میلی گرم IM تک دوز به علاوه داکسی سایکلین 100 میلی گرم، خوراکی، دو بار در روز، و به مدت 10 روز.
2- برای اپیدیدیمیت حادی که به احتمال زیاد، توسط بیماری های منتقله از راه جنسی کلامیدیا و سوزاک، و ارگانیسم های روده ای ایجاد شده است (مردانی که رابطه جنسی مقعدی دارند) آنتی بیوتیک های زیر توصیه می گردد:
سفتریاکسون 250 میلی گرم IM تک دوز به علاوه لووفلوکساسین 500 میلی گرم، خوراکی، یک بار در روز، و به مدت 10 روز. یا افلوکساسین 300 میلی گرم خوراکی دو بار در روز و به مدت 10 روز.
3- برای اپیدیدیمیت حادی که به احتمال زیاد توسط ارگانیسم های روده ایجاد گردیده است قرص های زیر کاربرد دارند:
لووفلوکساسین 500 میلی گرم، خوراکی، یک بار در روز، به مدت 10 روز. یا افلوکساسین 300 میلی گرم، خوراکی، دو بار در روز، و به مدت 10 روز.
اگر به عفونت مجاری ادراری یا سایر عوامل خطر برای اپیدیدیمیت مبتلا هستید، پزشک، راه های دیگر جلوگیری از عود بیماری را به شما می آموزد.
دکتر حسین کرمی متخصص مجاری ادراری و تناسلی