علائم سنگ کلیه شامل: درد شدید و ناگهانی در پهلو و کمر که به کشاله ران منتشر میشود. درد موجدار و متناوب، وجود خون در ادرار (صورتی، قرمز یا قهوهای)، ادرار دردناک و سوزشآور دیده میشود. افزایش نیاز به دفع ادرار با حجم کم یکی دیگر از علائم است. تهوع و استفراغ نیز ممکن است رخ دهد. در برخی موارد، عفونت مجاری ادراری نیز ایجاد میشود.
اگر به اطلاعات بیشتری درمورد علائم سنگ کلیه نیاز دارید این مقاله برای شماست: علائم سنگ کلیه چپ در زنان، در غیر این صورت با ما همراه باشید تا اطلاعات مفیدی درمورد عفونت کلیه به دست آورید.
تفاوت اصلی بین سنگ کلیه و عفونت کلیه:
درد: در سنگ کلیه، درد ناگهانی و شدید است و بهصورت موجی ظاهر میشود، درحالیکه در عفونت کلیه درد پیوستهتر و همراه با احساس ناخوشی عمومی است.
تب: عفونت کلیه اغلب با تب و لرز همراه است، اما سنگ کلیه معمولاً تب ایجاد نمیکند.
ادرار: عفونت کلیه باعث کدورت، بوی بد و وجود چرک در ادرار میشود، اما سنگ کلیه بیشتر باعث وجود خون در ادرار میشود.

عفونت کلیه (پیلونفریت) چیست؟
تحقیقات نشان داده است که در دوران بارداری، خطر ابتلا به پیلونفریت افزایش می یابد. با بزرگ شدن رحم، فشار بیشتری به میزنای ها (حالب ها) وارد می شود که باعث انسداد نسبی جریان طبیعی ادرار به سمت پایین می گردد. علاوه بر این، بارداری باعث گشاد شدن میزنای ها و کاهش انقباضات عضلانی آن ها می شود که در نتیجه، احتمال بازگشت ادرار از مثانه به سمت کلیه ها و متعاقباً عفونت کلیه افزایش می یابد.
در حدود ۵ درصد از موارد، عفونت از طریق جریان خون از بخش دیگری از بدن به کلیه ها منتقل می شود. به عنوان مثال، عفونت پوستی استافیلوکوکی می تواند از طریق خون به کلیه ها سرایت کند.
خطر و شدت پیلونفریت در افراد مبتلا به دیابت یا ضعف سیستم ایمنی (که توانایی بدن را برای مقابله با عفونت کاهش می دهد) بیشتر است. پیلونفریت معمولاً توسط باکتری ها ایجاد می شود، اما در موارد نادر، سل (یک عامل باکتریایی نادر برای پیلونفریت)، عفونت های قارچی و ویروسی نیز می توانند باعث این بیماری شوند.
برخی افراد دچار عفونت طولانی مدت کلیه (پیلونفریت مزمن) می شوند. تقریباً تمام این افراد از مشکلات زمینه ای جدی مثل انسداد مجاری ادراری، سنگ های بزرگ کلیه که به طور مداوم باقی می مانند، یا به طور رایج تر بازگشت ادرار از مثانه به میزنای ها (که بیشتر در کودکان خردسال رخ می دهد) رنج می برند. پیلونفریت مزمن می تواند باعث ورود باکتری ها به جریان خون شود و در برخی موارد، این عفونت به کلیه مقابل یا سایر قسمت های بدن گسترش یابد. در موارد نادر، پیلونفریت مزمن حتی می تواند در نهایت به کلیه ها آسیب شدید برساند.
علائم عفونت کلیه
علائم پیلونفریت معمولاً به طور ناگهانی ظاهر می شوند و شامل موارد زیر هستند:
- لرز
- تب
- درد در قسمت پایین کمر (در یک یا هر دو طرف)
- حالت تهوع
- استفراغ
عفونت کلیه همراه با التهاب مثانه
حدود یک سوم از افراد مبتلا به پیلونفریت، علائم التهاب مثانه، سیستیت(سیستیت بینابینی) را نیز تجربه می کنند که شامل ادرار مکرر و درد در حین ادرار است. در این مشکل، یک یا هر دو کلیه متورم و دردناک شده و پزشک ممکن است به کمک حساسیت در قسمت پایین کمر (در سمت کلیه آسیب دیده) این بیماری را تشخیص دهد. در برخی موارد، عضلات شکم به شدت منقبض شده و منجر به ایجاد درد شدید شکمی در بیمار می شود.
تحریک ناشی از عفونت یا عبور یک سنگ کلیه (در صورت وجود) می تواند باعث گرفتگی میزنای ها شود. در این حالت، فرد ممکن است حملات درد شدید (کولیک کلیوی) را تجربه کند. علائم عفونت کلیه در کودکان اغلب خفیف تر بوده و تشخیص آن، دشوار تر می باشد. در افراد مسن، پیلونفریت ممکن است هیچ علامت مشخصی از مشکلات دستگاه ادراری نشان ندهد. در عوض، منجر به مشکلات جدی تری مثل کاهش عملکرد ذهنی (مانند گیجی یا هذیان)، تب یا عفونت خون (سپسیس) می شود.
تشخیص عفونت کلیه
آزمایش های مورد استفاده برای تشخیص عفونت کلیه شامل موارد زیر می شود:
- آزمایش ادرار
- کشت ادرار
- در برخی موارد، تصویربرداری پزشکی
علائم معمول پیلونفریت باعث می شود پزشکان دو آزمایش رایج آزمایشگاهی را برای تشخیص عفونت کلیه انجام دهند:
- بررسی نمونه ادرار زیر میکروسکوپ برای شمارش تعداد گلبول های قرمز، گلبول های سفید و باکتری ها
- کشت ادرار، که در آن باکتری های موجود در نمونه ادرار در آزمایشگاه رشد داده شده، تا تعداد و نوع آن ها مشخص شود.
همچنین، ممکن است برای بررسی موارد زیر، آزمایش خون تجویز شود:
- افزایش تعداد گلبول های سفید (که نشان دهنده عفونت است)
- وجود باکتری در خون
- آسیب به کلیه ها

تشخیص با تصویر
تصویربرداری پزشکی: در برخی موارد، برای تشخیص بهتر، آزمایش های تصویربرداری انجام می شود، از جمله:
- فرادی که درد شدید در ناحیه کمر دارند (مشخصه کولیک کلیوی)
- افرادی که پس از ۷۲ ساعت مصرف آنتی بیوتیک ها، بهبود نمی یابند
- افرادی که پس از پایان درمان آنتی بیوتیکی، علائمشان باز می گردد
- افرادی که پیلونفریت مزمن یا عود کننده دارند
- افرادی که نتایج آزمایش خونشان نشان دهنده آسیب کلیوی است
- مردان (زیرا ابتلای آن ها به پیلونفریت نادر است)
در این موارد، سونوگرافی یا سی تی اسکن مارپیچی (اسپیرال) ممکن است وجود سنگ کلیه، ناهنجاری های ساختاری یا سایر عوامل انسداد دستگاه ادراری را نشان دهد.
درمان عفونت کلیه
روش های درمان
- آنتی بیوتیک ها
- در برخی موارد، جراحی (برای اصلاح مشکلات دستگاه ادراری)
مصرف آنتی بیوتیک ها بلافاصله پس از تشخیص پیلونفریت آغاز می شود. نوع و دوز آنتی بیوتیک ممکن است بر اساس نتایج آزمایشگاه، شدت بیماری، میزان مقاومت باکتری ها در جامعه و وضعیت سیستم ایمنی بیمار تغییر کند.
درمان سرپایی با آنتی بیوتیک خوراکی معمولا موفقیت آمیز است، مشروط بر اینکه بیمار:
- دچار تهوع و استفراغ نباشد
- علائم کم آبی بدن نداشته باشد
- بیماری هایی مانند دیابت، سرطان یا ایدز که سیستم ایمنی را تضعیف می کنند، نداشته باشد
- علائم عفونت شدید مانند فشار خون پایین یا گیجی نداشته باشد
- درد او با داروهای خوراکی قابل کنترل باشد
درمان بیمارستانی و مدت مصرف آنتی بیوتیک
در صورتی که وضعیت فرد وخیم بوده و نیاز به بستری در بیمارستان باشد، معمولاً مراحل اولیه درمان در بیمارستان طی می شود. مصرف آنتی بیوتیک تجویزی توسط پزشک در بیمارستان اینگونه است که به مدت یک تا دو روز به صورت وریدی آنتی بیوتیک دریافت شده و پس از آن، معمولاً مصرف آن ها به صورت خوراکی ادامه پیدا می کند.
مدت زمان درمان آنتی بیوتیکی برای پیلونفریت بین ۵ تا ۱۴ روز است، تا از عدم بازگشت عفونت اطمینان حاصل شود. با این حال، در مردانی که علت عفونت آن ها ناشی از پروستاتیت است (که درمان آن دشوار تر است)، درمان آنتی بیوتیکی ممکن است تا ۶ هفته نیز ادامه یابد. معمولاً پس از پایان دوره درمان، یک نمونه ادرار گرفته می شود تا رفع کامل عفونت توسط پزشک مربوطه تأیید گردد.
نیاز به جراحی در برخی موارد
در موارد نادر، اگر آزمایش ها نشان دهند که مشکلی مزمن باعث انسداد مجاری ادراری شده است (مانند یک ناهنجاری ساختاری یا سنگ کلیه بزرگ)، ممکن است جراحی در دستور کار قرار گیرد.
در افرادی که دچار پیلونفریت مزمن هستند و قرار است پیوند کلیه انجام دهند، گاهی لازم است کلیه آلوده برداشته شود. زیرا انتشار عفونت به کلیه پیوندی بسیار خطرناک است. از آنجایی که این بیماران برای جلوگیری از پس زدن پیوند، داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مصرف می کنند، این داروها نه تنها واکنش بدن در برابر کلیه جدید را کاهش می دهند، بلکه توانایی بدن برای مبارزه با عفونت را نیز تضعیف می کنند.
نکته مهم درمورد عفونت کلیه
بیشتر افراد مبتلا به عفونت کلیه به طور کامل بهبود پیدا می کنند. اما در برخی موارد، روند بهبودی ممکن است کند تر بوده و خطر بروز عوارض ناشی از بیماری بیشتر شود، به ویژه اگر:
- فرد به بستری شدن در بیمارستان نیاز پیدا کند
- باکتری عامل عفونت، نسبت به آنتی بیوتیک های رایج مقاوم باشد
- فرد دارای بیماری هایی باشد که سیستم ایمنی را ضعیف می کنند (مانند برخی سرطان ها، دیابت یا ایدز)
- فرد دچار سنگ کلیه باشد
پیشگیری از عفونت کلیه
در افرادی که مکرراً دچار پیلونفریت می شوند، یا عفونت آن ها پس از پایان درمان آنتی بیوتیکی باز می گردد، ممکن است پزشک برای مدت طولانی، دوز کمی از آنتی بیوتیک را تجویز کند، تا از بروز مجدد عفونت جلوگیری شود. مدت زمان ایده آل برای این روش هنوز مشخص نیست. اگر پس از قطع آنتی بیوتیک، عفونت دوباره برگردد، درمان پیشگیرانه ممکن است به طور نا محدود ادامه یابد.
بارداری برای بیماران زنی که در سنین بارداری بوده و آنتی بیوتیک مصرف می کنند، توصیه نمی شود. در صورت بارداری ناخواسته، بهتر است بیمار در اولین فرصت به پزشک مراجعه کرده، تا آنتی بیوتیک ایمن برای بارداری تجویز گردد.