اگر پزشک برای شما «نوار مثانه» یا «تست یورودینامیک» را تجویز کرده، احتمالاً همین الان با سوالات و نگرانیهای زیادی مواجه هستید. شاید از بیاختیاری ناگهانی ادرار (Incontinence)، تکرر ادرار یا احساس عدم تخلیه کامل خسته شدهاید و حالا نگران هستید که این تست چگونه انجام میشود و آیا دردناک است یا خیر؟
نوار مثانه چیست؟
تست یورودینامیک تنها روشی است که به صورت زنده، عملکرد مثانه شما (فشارها، حجم و نحوه تخلیه) را هنگام پر و خالی شدن اندازهگیری میکند. برخلاف سونوگرافی یا سیتی اسکن که فقط “ساختار” را نشان میدهند، این تست دقیقاً به پزشک میگوید که “عملکرد” کدام بخش (عضله مثانه، عصب یا اسفنکتر) دچار اختلال شده است. در نتیجه، پزشک شما از “حدس زدن” علت مشکل دست برمیدارد و میتواند دقیقترین و موثرترین درمان (چه دارو، چه فیزیوتراپی یا جراحی) را برای شما تجویز کند تا برای همیشه از شر علائم آزاردهنده خود خلاص شوید و کیفیت زندگیتان را بازیابید.
تست یورودینامیک چگونه انجام می شود؟
میدانیم که ناشناخته بودن این فرآیند میتواند استرسزا باشد. اجازه دهید گام به گام به شما بگوییم که دقیقاً چه اتفاقی میافتد:
۱. آمادگی اولیه
از شما خواسته میشود که با مثانه نسبتاً پر به کلینیک بیایید (نه در حال ترکیدن، اما احساس ادرار داشته باشید).
۲. مرحله اول (تخلیه)
ابتدا از شما خواسته میشود که در یک توالت مخصوص (که شبیه توالت فرنگی است اما سنسور دارد) ادرار کنید. این دستگاه سرعت و حجم جریان ادرار شما را (Uroflowmetry) ثبت میکند.
۳. مرحله اصلی (نصب سنسورها)
-این بخش، همان قسمتی است که باعث نگرانی میشود، اما دردناک نیست.
-شما روی یک صندلی مخصوص مینشینید.
پزشک یا پرستار دو کاتتر (لوله) بسیار نازک و انعطافپذیر (به باریکی یک رشته ماکارونی) را قرار میدهد.
–کاتتر اول از طریق مجرای ادرار (با استفاده از ژل بیحسکننده) وارد مثانه میشود. این کاتتر هم فشار داخل مثانه را اندازه میگیرد و هم مثانه را به آرامی با آب استریل پر میکند.
-کاتتر دوم یک سنسور کوچک است که به آرامی در رکتوم (مقعد) قرار میگیرد. (چرا؟ چون باید فشار شکم شما را اندازه بگیرد تا از فشار مثانه کم شود و عدد دقیق به دست آید).
۴. مرحله پر کردن مثانه
-به آرامی آب استریل از طریق کاتتر وارد مثانه شما میشود.
-شما فقط باید احساس خود را گزارش دهید: “چه زمانی اولین احساس ادرار را داشتم”، “چه زمانی احساس کردم مثانهام پر است”.
۵. مرحله تست استرس
پزشک ممکن است از شما بخواهد سرفه کنید، زور بزنید یا بایستید تا ببیند آیا در این حالتها دچار نشت ادرار میشوید یا خیر؟
۶. مرحله تخلیه نهایی
در نهایت، از شما خواسته میشود که با وجود کاتترها، مثانه خود را تخلیه کنید.
نوار مثانه چقدر طول می کشد؟
نوار مثانه یا تست اورودینامیک برای بررسی عملکرد ذخیره ای و تخلیه ای مثانه و مجرا از نظر عصبی و عضلانی استفاده می شود و سیکل مثانه و مجرای این تست 45-30 دقیقه طول می کشد.
از نوار مثانه برای بررسی موارد زیر استفاده می شود:
- عصب و عملکرد عضله
- فشار اطراف و داخل مثانه
- میزان جریان ادرار و عوامل دیگر

این آزمایشات نحوه عملکرد مثانه، اسفنکترها و مجاری ادراری را برای ذخیره و آزاد سازی ادرار بررسی می کنند. نوار مثانه، برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد چرخه ادرار و نحوه عملکرد عضلات مثانه انجام می شود. چندین آزمایش یورودینامیک وجود دارد که پزشک ممکن است از آنها برای درک بهتر شرایط شما استفاده کند.
این آزمایشات شامل یوروفلومتری و سیستومتری می شوند. علائم مثانه پرکار به شرایط دیگری اشاره دارند. بخشی از روند تشخیص شامل رد مشکلات احتمالی مانند عفونت ادراری یا دیابت می شود.
عوارض تست یورودینامیک
پس از انجام تست یورودینامیک، شما ممکن است به هنگام ادرار ناراحتی یا درد خفیفی را احساس کنید. این شرایط فقط باید چند ساعت طول بکشد. به علت ورود کاتتر، شما حتی ممکن است مقدار کمی خون در ادرار خود مشاهده کنید. نوشیدن مقدار زیادی آب به مدت دو ساعت، می تواند به بهبود این علائم کمک کند.
پزشک ممکن است توصیه کند که دوش آب گرم بگیرید یا روی دهانه مجرای ادراری خود، دستمال گرم و مرطوب قرار دهید. همچنین ممکن است به شما گفته شود در صورت لزوم، از مسکن های بدون نسخه استفاده کنید.
آیا نوار مثانه درد دارد؟
این آزمایش می تواند انقباض های غیرطبیعی یا اسپاسم های عضله دترسور مثانه (عضله ی احاطه کننده ی مثانه) را در زمان پر بودن مثانه بررسی کند. با این که ممکن است وارد شدن کاتتر به مجرای ادراری را احساس کنید، اما انجام این آزمایش درد ندارد.
کاتتر، لوله ای کوچک و انعطاف پذیر است که قرار دادن آن در مجرای ادراری، می تواند برای بیمار ناخوشایند باشد. بنابراین در طول سیتوسکوپی سرپایی یا هر گونه کاتترازیسیون مجرای ادراری، می توان از مقداری ژل لیدوکائین (بی حس کننده) استفاده کرد.
هزینه نوار عصب مثانه 1404
هزینه نوار مثانه با توجه به گران شدن سوند و لوازم جانبی آن، 5 میلیون تومان می باشد.
توصیه های لازم پس از انجام تست نوار عصب مثانه
- برای بیمار به صورت روتین آنتی بیوتیک پس از تست داده شود .
- پس از انجام تست احساس سوزش ادراری خفیف تا متوسطی وجود دارد که با مصرف مایعات زیاد برطرف می شود. در صورت طول کشیدن آن بیش از 24 ساعت یا وجود تب همراه آن حتماً با دکتر مربوطه در ارتباط باشید.
- دفع قطراتی از خون پس از تست طبیعی و در صورت ادامه و شدت آن باید اطلاع داده شود.
آدرس مطب دکترحسین کرمی
مطب۱ :تهران، خیابان شریعتی، روبروی ایستگاه مترو قلهک کوچه سجاد، ساختمان پزشکان سجاد، پلاک ۶۸ زنگ ۴
مطب ۲:میدان اقدسیه ، خیابان اراج خیابان ۲۲ بهمن بیمارستان نیکان
شماره تماس:
دکتر حسین کرمی متخصص جراحی کلیه، مجاری ادراری تناسلی و فلوشیپ فوق تخصصی درمان آندوسکوپی و لاپاراسکوپی- عضو هیئت علمی و دانشیار دانشگاه شهید بهشتی تهران، عضو انجمن ارولوژی اروپا، امریکا و آسیا
