زگیل مقعدی توسط ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می شود که شایع ترین بیماری مقاربتی (STD) است. این زگیل ها اغلب نواحی اطراف و داخل مقعد را تحت تأثیر قرار می دهند؛ اما در برخی موارد ممکن است روی پوست ناحیه تناسلی نیز ایجاد شوند.
زگیل های مقعدی در ابتدا به صورت لک یا زائده های ریز نمایان می شوند. با گذشت زمان زگیل ها ممکن است گسترش یافته و کل مقعد را در بر بگیرند.
علل زگیل مقعدی چیست؟
رایج ترین راه انتقال HPV رابطه ی جنسی است. اما در موارد نادر، فرد بدون داشتن رابطه جنسی نیز می تواند HPV بگیرد. به طور کلی، هر گونه تماس مستقیم با ناحیه مقعد (مثل تماس دست، مایعات و …) فرد آلوده می تواند سبب ابتلا به HPV و زگیل تناسلی و مقعدی شود.
پیشگیری از زگیل مقعدی چگونه است؟
ویروس HPV در اغلب موارد علائمی ایجاد نمی کند؛ بنابراین تشخیص فرد آلوده به HPV امری دشوار خواهد بود. با این وجود، اقداماتی برای کاهش خطر ابتلا به زگیل مقعدی وجود دارد:
- از رابطه جنسی با افراد مبتلا به زگیل تناسلی یا مقعدی خودداری کنید.
- شرکای جنسی خود را محدود کنید. ترجیحاً یک شریک جنسی داشته باشید.
- از تماس جنسی بپرهیزید.
- همیشه از کاندوم استفاده کنید (با وجود اینکه استفاده از کاندوم خطر ابتلا به زگیل را از بین نمی برد، اما تا حدود زیادی از احتمال ابتلا به آن پیشگیری می کند).
- حتی اگر شما و یا شریک جنسیتان هیچ علائمی ندارید، بهتر است آزمایش HPV و سایر بیماری های مقاربتی را انجام دهید.
- واکسن HPV از ابتلا به 9 سویه HPV پیشگیری می کند. دریافت این واکسن برای مردان و زنان بین 9 تا 45 سال توصیه می شود. در مورد دریافت واکسن گارداسیل 9 با پزشک خود مشورت کنید.
علائم زگیل مقعدی
زگیل ها معمولاً بدون درد هستند؛ بنابراین فرد مبتلا به زگیل ممکن است تا مدت زیادی متوجه وجود این مشکل نشود. علائم اولیه زگیل های مقعدی شامل برجستگی های نرم و گوشتی به رنگ قهوه ای روشن در نزدیکی مقعد می شود. سایر علائم عبارتند از:
- خارش
- خونریزی
- ترشخات مخاطی
- احساس وجود یک توده در ناحیه مقعد
تشخیص زگیل مقعدی
پزشک با معاینه جسمی پوست اطراف مقعد و همچنین کل نواحی لگن -از جمله اندام تناسلی- فرآیند تشخیص را آغاز می کند. در برخی موارد از یک اسکوپ کوچک (آنوسکوپی) برای معاینه داخل کانال مقعد استفاده می شود.
درمان زگیل مقعدی
در صورت عدم درمان، زگیل ها ممکن است بزرگ شده و گسترش یابند. عدم درمان زگیل ها همچنین خطر ابتلا به سرطان مقعد در ناحیه آسیب دیده را افزایش می دهد. زگیل های داخل مقعدی معمولاً به داروهای موضعی پاسخ نمی دهند؛ بنابراین ممکن است پزشک برای درمان این نوع زگیل ها از روش جراحی استفاده کند. گزینه های درمانی زگیل مقعدی عبارتند از:
داروهای موضعی: در صورتی که زگیل ها بسیار کوچک بوده و در نواحی اطراف مقعد قرار داشته باشند، کرم ها و محلول های موضعی تجویز می شود. انواع داروهای موضعی که برای این مشکل به کار می روند عبارتند از:
- داروهای موضعی برای انجماد زگیل (نیتروژن مایع)
- داروهای موضعی برای سوزاندن زگیل (تری کلروستیک اسد، پودوفیلین)
جراحی: زمانی که زگیل ها خیلی بزرگ بوده و یا داخل مقعد شکل گرفته باشند، روش جراحی در نظر گرفته می شود. در این روش، زگیل ها با ایجاد برشی در ناحیه آسیب دیده برداشته خواهند شد. این عمل معمولاً تحت بیهوشی انجام می شود. البته نوع بی حسی یا بیهوشی به تعداد و محل دقیق زگیل ها بستگی دارد.
در صورتی که تعداد زگیل ها زیاد باشد، جراح معمولاً طی چند مرحله زگیل ها را بر می دارد. برای یافتن هر گونه ضایعات داخل بدن، معاینات داخلی نیز صورت می گیرد.
بهبودی پس از درمان
پس از درمان ممکن است شما تا چند روز احساس درد یا ناراحتی داشته باشید. برای بهبود این شرایط معمولاً داروهای مسکن تجویز می شود. بیمارانی که در کلینیک تحت درمان سرپایی قرار می گیرند، می توانند بلافاصله پس از درمان به سرکار خود برگردند.
اغلب بیمارانی که تحت جراحی زگیل مقعدی قرار می گیرند، روز بعد از عمل قادر به بازگشتن به سرکار خود هستند؛ اما افرادی که جراحی گسترده تری دارند ممکن است برای بهبودی کامل به چند روز تا چند هفته زمان نیاز داشته باشند.
زگیل ها ممکن است پس از برداشتن مجدداً عود کنند. زیرا درمان های ذکر شده قادر به از بین بردن عامل ایجاد کننده زگیل (یعنی ویروس HPV) نیست. زگیل های ظاهر شده پس از درمان معمولاً به صورت سرپایی در مطب برداشته می شوند. در صورتی که تعداد زیادی زگیل جدید به سرعت ظاهر شود، ممکن است دوباره به جراحی نیاز داشته باشید.
ویزیت های پیاپی و معاینه ی منظم توسط پزشک پس از درمان، از اهمیت بالایی برخوردار است. در طول این جلسات، پزشک با انجام معایناتی مطمئن می شود که تمام زگیل ها از بین رفته و زگیل جدیدی ظاهر نشده است.
دکتر حسین کرمی متخصص کلیه و مجاری ادراری و فوق تخصص درمان آندوسکوپی و لاپاراسکوپی