امروزه نازا به کسی گفته می شود که اصلاٌ نطفه ندارد و در آزمایش اسپرم انجام شده، اسپرم صفر می باشد. اگر کسی اسپرم داشته باشد نازا نبوده و با روش های کمکی می تواند باردار شود.
هر از چند گاهی زوجینی را می بینیم که به حالت ناامیدی مراجعه می کنند و شدیداً نگران و مضطرب هستند، زیرا در بررسی های انجام شده در آزمایش نطفه، تعداد اسپرم آنها صفر می باشد.
در حالت طبیعی هر مردی 100میلیون اسپرم دارد که جهت بارداری باید 40 درصد متحرک و شکل طبیعی داشته باشند. در بسیاری از مواقع وقتی آزمایش اسپرم را مطالعه می کنیم اسپرم هم از نظر تعداد و هم شکل و هم حرکت کاملاً پایین است که به آن الیگو اسپرم گفته می شود.
هر چند کیفیت اسپرم پائین باشد شانس باروری پائین تر خواهد بود. در شدیدترین حالت افت کیفیت اسپرم در آزمایش انجام شده همه صفر هستند که به آن آزواسپرمی گفته می شود.
علت نداشتن اسپرم مرد
وقتی آزمایش اسپرم یک مرد صفر است علت های مختلفی در پشت آن وجود دارد:
ترشح هورمون های تحریک کننده بیضه ها از هیپوفیز مغز مشکل دارد. این اختلال در ترشح که اغلب به علت کاهش ترشح هورمونی به نام FSH است. هورمون FSH وظیفه تحریک سلول های نطفه ساز را به عهده دارد.
تزریق بی رویه تستوسترون که متأسفانه در باشگاه های بدنسازی و سرخودی استفاده می شود، ترشح هورمون تحریک کننده را شدیداً مختل می کند.
ایجاد شدن تومور در غده هیپوفیز به نام پرولاکتنبوما باعث می شود که بیش از حد پرولاکتین ترشح شده و آن هم هورمون تحریک کننده نطفه سازی یا FSH را مختل می کند.
بیضه محل اصلی نطفه سازی مرد می باشد که سلول های نطفه ساز در آن قرار دارند. شایعترین علت آزواسپرمی مردان اختلال در عملکرد بیضه می باشد که 49 تا 93 درصد آزواسپرمی را تشکیل می دهد.
در این حالت سلول های نطفه ساز یا در بیضه به صورت مادرزادی وجود ندارند که تحت عنوان سرتولی سل سندرم گفته می شود که در این صورت فرد نازا است و راهی برای درمان وجود ندارد. علل دیگر آن بیماری ژنتیکی به نام کلاین فیلتر می باشد که در معاینه بیضه ها کاملاً سفت و کوچک هستند و نطفه تولید نمی کنند.
یکی دیگر از علل دیگر از بین رفتن سلول های نطفه ساز بیضه، بیضه های پائین نیامده و نزول نکرده هستند. اگر بیضه بعد از تولد در داخل شکم بماند به کیسه بیضه نرسد با گذشت زمان سلول های نطفه ساز آن از بین خواهد رفت و اگر این امر دوطرفه اتفاق بیافتد فرد مبتلا به آزواسپرمی یا نطفه صفر خواهد شد و لذا در اینجا به والدین عزیز توصیه می کنم هر نوزاد پسر که در معاینه بیضه خالی باشد و بیضه در مسیر نزول گیر افتاده باشد بلافاصله باید پس از سه ماهگی تحت عمل جراحی پائین آوردن بیضه قرار گیرد تا در آینده نابارور نگردد.
از علل دیگر نازایی با منشاء بیضه، بیماری اوریون می باشد که باعث تورم بیضه ها شده و سلول های نطفه ساز را ممکن است تخریب کند.
ضربه به بیضه ها، شیمی درمانی و رادیوتراپی از عواملی هستند که سلول های نطفه ساز بیضه را خراب می کنند و باعث صفر شدن اسپرم و نازایی مردان می گردند.
واریکوسل که سبب اتساع وریدهای اسکروتوم می شود، نیز می تواند به آزواسپرمی منجر شود.
لوله هایی به نام منی بر اسپرم را از بیضه ها خارج کرده و به مجرا می آورند که با انزال بیرون می ریزد. به هر عللی انسدادی در مسیر خروج وجود داشته باشد اسپرم ساخته شده محبوس می شود و به بیرون نمی ریزد و لذا باعث صفر شدن آزمایش اسپرم می گردد.
شایعترین علت انسداد متأسفانه انجام وازکتومی یا بستن لوله مردان می باشد که با قطع مسیر لوله های منی بر باعث از بین رفتن همیشگی باروری مردان می شود.
عدم وجود لوله های منی بر و یا انسداد مادرزادی آنها از علل دیگر صفر شدن آزمایش اسپرم مردان است.
آیا با اسپرم صفر میتوان باردار شد؟
بلی. درمان آزواسپرمی بستگی به علت آن دارد و در هر مورد متفاوت است. در بیمارانی که بیضه های آنها کوچک است و رشد کافی ندارد، از هورمون استفاده می شود. در این موارد درمان تا 95% موفقیت آمیز است و ظرف مدت 6 ماه و حداکثر 3 سال بیضه ها بزرگ شده، اسپرم ظاهر می شود.
در واریس بیضه ( واریکوسل) عمل جراحی 50 تا 60% موارد موفقیت آمیز بوده و معمولاً پس از 1 تا 3 سال نتیجه داده است. در نازائی های انسدادی، عمل جراحی پیوند مجاری منی بر صورت می گیرد که نتیجه بخش است. امروزه با روشهای جدید مثل لقاح خارج از بدن و انتقال جنین به رحم و یا تزریق اسپرم به داخل تخمک – در مواردی که تعداد اسپرم فوق العاده کم بوده است- امیدواری زیادی برای درمان به وجود آمده است.
دارو برای درمان اسپرم صفر
اگر سطح هورمون گنادوتروپین شما بسیار پایین باشد، برای بهبود شانس باروری خود و افزایش تعداد اسپرم میتوانید از داروی گنادوتروپین استفاده کنید. گنادوتروپین هورمونی است که تولید اسپرم را تحریک می‌کند.
لقاح مصنوعی (IVF)
در روش IVF، یک تخمک از تخمدان زن برداشته می شود و ،در محیط آزمایشگاه با اسپرم مرد بارور میشود. سپس تخمک بارورشده به رحم زن بازگردانده میشود.
شایان به ذکر است که اگر تعداد اسپرم شما اندکی پایین باشد و حداقل به مدت دو سال برای فرزنددار شدن به طور طبیعی تلاش کرده باشید و نتیجه ای نگرفته باشید شما کاندید مناسبی برای لقاح مصنوعی هستید.
تزریق درون سیتوپلاسمی اسپرم
تزریق درون سیتوپلاسمی اسپرم (ICSI)، یک نوع تکنیک IVF است. در این روش یک اسپرم واحد به صورت مستقیم به تخمک زن تزریق میشود تا آن را بارور کند. تخمک پس از بارور شدن به رحم زن بازگردانده میشود.
شایان به ذکر است که اگر حداقل به مدت دو سال برای فرزنددار شدن به طور طبیعی تلاش کرده اید و نتیجه‌ای نگرفته‌اید و یکی از مشکلات ضعیف بودن کیفیت اسپرم و پایین بودن تعداد اسپرم یا فاقد اسپرم بودن مایع منی را داشته باشید، کاندید مناسبی برای این روش درمانی خواهید بود.
اهدای اسپرم
اهدی اسپرم به معنی استفاده از اسپرم مرد دیگری برای باروری است که اسپرم خود را اهداء می‌کند.
در صورت داشتن مشکل نازایی جهت اخذ نوبت با شماره تلفن 22642744 تماس بگیرید.
دکتر حسین کرمی متخصص جراحی کلیه ، مجاری ادراری تناسلی و فوق تخصص درمان آندوسکوپی و لاپاراسکوپی
رضا
شنبه ۱۳ مرداد ۹۷( 7 سال پیش)
تعداد بازدید: 26109
مشاهده پرسش
همیارسیستم