امروزه سنگ كلیه یکی از شایعترین بیماری ها در كشور ما می باشد. شایعترین علت درد شدید كلیه ها، حركت سنگ كلیه به لوله حالب است كه به سلطان درد ها مشهور بوده و حتی از درد زایمان در خانم ها نیز شدید تر می باشد.
علت تشكیل سنگ كلیه چیست ؟
علت تشكیل سنگ كلیه به صورت خلاصه عبارتند از :
✔️ عادت به كم مصرف كردن آب
✔️ مصرف زیاد نمك سر سفره
✔️ مصرف رژیم غذایی پر پروتئین
✔️ آب و هوای گرم و مرطوب و عرق كردن زیاد
✔️ كم حركتی طولانی مدت
✔️ وجود انسداد طول كشیده در مسیر كلیه ها
✔️ ارث
چگونه بفهمیم سنگ كلیه داریم؟
ساده ترین راه تشخیص سنگ كلیه ها، انجام سونوگرافی می باشد كه در صورت نیاز عكس رنگی یا IVP توسط پزشك انجام می شود.
آیا همه سنگ های کلیه نیاز به درمان دارند ؟
درمان سنگ كلیه بر اساس اندازه آنها فرق می كند. سنگ هایی كه حالت شن ریزه دارند و اندازه آنها كمتر از 6 میلی متر می باشد، اگر در مسیر كلیه ها انسدادی وجود نداشته باشد، این سنگها خود بخود و با مصرف مایعات زیاد، ورزش و تحركات بدنی خود بخود دفع می شوند و نیاز به هیچ اقدام درمانی ندارند.
اگر اندازه سنگ بالای 6 میلیمتر و زیر 1 سانت باشد، بهترین درمان آن انجام سنگ شكنی بیرون اندامی است كه در ان بیمار حداكثر به مدت 3 جلسه و هر جلسه یك ربع در زیر دستگاه سنگ شكنی می خوابد و با تاباندن امواج سنگ شكنی به محل سنگ در كلیه و بدون نیاز به بیهوشی، سنگ بیمار خرد می شود.
درمان سنگ های کوچک کلیه
سنگ های کوچک کلیه معمولاً بدون نیاز به جراحی خود به خود دفع می شوند. سنگ های بسیار کوچک (زیر 3 میلی متر) حتی ممکن است بدون هیچ دردی از حالب عبور کرده و توسط ادرار از بدن شما خارج شوند. سنگ های بین 3 تا 5 میلی متر اغلب هنگام عبور از حالب، باعث ایجاد درد (رنال کولیک) می شوند.
به طور کلی، سنگ های کوچک کلیه با گذشت زمان رشد می کنند. البته در برخی موارد نادر، اندازه ی این سنگ ها ثابت می ماند. با وجود اینکه سنگ های کوچک کلیه ممکن است خود به خود دفع شوند، اما برخی از افراد برای پیشگیری از رشد این سنگ ها و ایجاد درد در آینده، به دنبال روش های درمانی برای از بین بردن آنها هستند. مخصوصاً بیمارانی که قبلاً دچار سنگ کلیه شده و تجربه ی این درد را داشته اند!
اگر بیمار عدم درمان سنگ های کوچک کلیه را انتخاب کند، معمولاً پزشک هر چند وقت یک بار برای بررسی این سنگ ها آزمایشاتی (در اغلب موارد سونوگرافی) را تجویز می کند. این آزمایش برای اطمینان از عدم بزرگ شدن این سنگ ها (بیشتر از 5 میلی متر) انجام می شود.
در صورتی که بیمار بخواهد از روش های درمانی برای از بین بردن سنگ های استفاده کند، گزینه های درمانی می تواند شامل موارد زیر باشد:
- مشاهده و بررسی منظم
- سنگ شکنی شاک ویو (ESWL)
- اورتروپیلوسکوپی (Ureteropyeloscopy)
درمان سنگ های کوچک کلیه
همانطور که قبلاً گفتیم، این سنگ ها به قدری کوچک هستند که معمولاً خود به خود دفع می شوند.
در برخی موارد این سنگ ها ممکن است باعث ایجاد درد شوند که معمولاً 1 الی 2 روز ادامه پیدا می کند.
پزشک عمومی ممکن است برای تسکین درد شما داروی ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) تجویز کند.
برای کنترل و بهبود علائم، پزشک موارد زیر را تجویز می کند:
- نوشیدن مایعات فراوان در طول روز
- آلفا بلاکر ها (دارو های مسدود کننده ی آلفا که به دفع سنگ کلیه کمک می کنند)
- مسکن های بدون نسخه
پزشک ممکن است نوشیدن 3 لیتر آب در طول روز را توصیه کند.
برای کمک به دفع سنگ های کوچک کلیه:
1- آب بنوشید. نوشیدنی های دیگری مثل چای و قهوه هم مصرف کنید.
2- مقداری آب لیموی تازه به آبی که می نوشید اضافه کنید.
3- از مصرف نوشیدنی های گازدار خودداری کنید.
4- مصرف نمک را به حداقل برسانید.
در صورت درد شدید، پزشک ممکن است از شما بخواهد تا برای آزمایش و درمان به بیمارستان مراجعه کنید.
چقدر طول می کشد تا سنگ های کوچک کلیه دفع شوند؟
دفع سنگ کلیه به میزان زیادی، به اندازه ی این سنگ ها بستگی دارد. سنگ های کوچک تر از 4 میلی متر، در 80 درصد مواقع خود به خود دفع می شوند. دفع این سنگ ها به طور متوسط 31 روز زمان می برد.
سنگ هایی با اندازه ی 4 تا 6 میلی متر در برخی موارد برای دفع، نیاز به یک روش درمانی دارند. اما حدود 60 درصد این سنگ ها طی 45 روز (به طور متوسط) خود به خود دفع می شوند.
درمان سنگهای بزرگ كلیه
خوشبختانه با انجام عمل آندوسكوپی كلیه، امروزه همه سنگ های بزرگ كلیه با این روش، بدون شكاف جراحی یك وجبی در پهلو ها و تنها از یك بخیه قابل درمان هستند.
در این روش با عبور دوربین به داخل كلیه، سنگ مستقیماً توسط پزشك مشخص و با استفاده از لیزر و یا امواج سونوگرافی سنگ را خرد كرده و از كلیه ها خارج می كنیم كه نمونه آن در شكل مشاهده می شود و جهت تعیین نوع سنگ به آزمایشگاه فرستاده می شود.
توصیه هایی جهت جلوگیری از تشكیل سنگ كلیه
هر 2 ساعت یك لیوان آب بنوشید در صورت عدم مصرف آب ، چای كمرنگ و دستور رژیم غذایی آبكی مفید می باشد.
سرسفره از نمك استفاده نكنید.
ورزش كنید.
رژیم غذایی روزانه را تعدیل كرده و از مصرف پروتئین حیوانی بیش از حد اجتناب نمائید.
در صورت تكرار سنگ سازی با مراجعه به دكتر ارولوژی علت تشكیل سنگ را مشخص و درمان پیش گیری انجام دهید.
هر 6 ماه سونوگرافی از كلیه ها و مثانه با نظر پزشك متخصص ارولوژی انجام دهید.
در صورت وجود سنگ در كلیه درمان آن را به تأخیر نیندازید.
خوشبختانه 96% سنگها امروزه با سنگ شكنی و آندوسكوپی قابل درمان ونیاز به شكاف پهلو نیست .
دکتر حسین کرمی متخصص جراحی کلیه ، مجاری ادراری تناسلی و فلوشیپ فوق تخصصی درمان آندوسکوپی و لاپاراسکوپی
عضو هیئت علمی و دانشیار دانشگاه شهید بهشتی تهران ، عضو انجمن ارولوژی اروپا ، امریکا و آسیا
محمد
سه شنبه ۲۰ آذر ۹۷( 4 سال پیش)
تعداد بازدید: 353
مشاهده پرسش
