عفونت کلیه یکی از بیماری هایی است که ممکن است افراد به آن دچار شوند. در این مقاله سعی شده است در رابطه با مواد غذایی که بر بهبودی عفونت کلیه تاثیر می گذارند صحبت شود.
آیا عفونت کلیه نگران کننده می باشد؟
عفونت کلیه یک بیماری جدی است که نیاز به درمان سریع دارد. این عفونت ها غالباً به صورت عفونت ادراری یا عفونت مثانه شروع می گردند و سپس منتشر می شوند تا یک یا هر دو کلیه را درگیر کنند.
علائم آن شامل موارد زیر می باشد:
- تب
- لرز
- درد کمر یا پهلو
- درد کشاله ران
- درد شکم
- تهوع و استفراغ
- تکرر ادرار
- ادرار کدر، بد بو یا حاوی خون
برای تسکین برخی علائم و بهبود سلامت کلیه می توانید از درمان های خانگی همراه با درمان دارویی تجویز شده استفاده کنید، اما نباید سعی کنید خود را به تنهایی درمان کنید. برای تشخیص و درمان، همیشه باید ابتدا به پزشک مراجعه کنید.
چه زمانی باید به دنبال مراقبت های پزشکی فوری رفت؟
عفونت های ادراری ناخوشایند می باشند اما فوریت پزشکی نیستند. برخی افراد تصور می کنند که در مورد عفونت کلیه نیز صادق است.
عفونت کلیه بیماری جدی تری است و نیاز به مراقبت پزشکی فوری دارد. اگر عفونت کلیه درمان نشود، (که گاهی پیلونفریت نامیده می شود) می تواند به سرعت باعث آسیب طولانی مدت کلیه یا ایجاد زخم در کلیه شود. این عفونت می تواند باعث سپسیس نیز شود، که منجر به شوک می گردد.
به همین دلیل، عفونت کلیه در صورت پیشرفت، می تواند کشنده باشد. با درمان توسط یک پزشک متخصص، خودتان را در خطر نیندازید.
درمان پزشکی
همیشه اولین خط دفاعی در برابر عفونت کلیه، آنتی بیوتیک ها می باشند. اگر عفونت کلیه شدید نباشد، پزشک احتمالاً آنتی بیوتیک خوراکی برای یک یا دو بار در روز به مدت 10 تا 14 روز تجویز می کند. شما باید مصرف آنتی بیوتیک را تا روز آخر ادامه دهید، حتی اگر پس از چند روز احساس بهتری داشتید. پزشک شما را به نوشیدن آب فراوان نیز ترغیب می کند.
در صورت شدید بودن عفونت کلیه ممکن است نیاز به بستری در بیمارستان داشته باشید. به شما مایعات و آنتی بیوتیک از طریق ورید تزریق می شود که به درمان عفونت کمک می کنند.
اگر دچار عفونت ادراری مکرر می شوید، که احتمال خطر عفونت مکرر کلیه را بیشتر می کند، پزشک علت آن را تعیین کرده و از بروز عفونت های بعدی جلوگیری می کند.
داروهای دیگری به جز آنتی بیوتیک ها نیز برای درمان در دسترس هستند.
درمان خانگی برای بهبود عفونت کلیه
برخی افراد درمان های خانگی را ترجیح می دهند. به دلیل جدی بودن عفونت کلیه، نباید به درمان های خانگی اعتماد کنید. بلکه باید آنتی بیوتیک های تجویز شده توسط پزشک را مصرف کنید و از درمان های خانگی برای تسکین علائم یا درد استفاده کنید.
همچنین می توانید از درمان های خانگی برای جلوگیری از عفونت ادراری و بهبود عملکرد کلیه استفاده کنید.
1- آب فراوان بنوشید
نوشیدن آب فراوان می تواند به دفع باکتری ها از بدن و از بین بردن سریع تر عفونت کمک کند. همچنین می تواند به پاکسازی کل سیستم ادراری کمک کند.
نوشیدن آب فراوان می تواند به پیشگیری از عفونت ادراری که منجر به عفونت کلیه می شود، نیز کمک کند. روزانه حداقل هشت لیوان آب بنوشید.
2- آب زغال اخته بنوشید
در گذشته از آب زغال اخته برای درمان عفونت ادراری و عفونت مثانه استفاده می شد. برخی شواهد نشان می دهد که نوشیدن آب زغال اخته ممکن است به بهبود عفونت ادراری در برخی افراد کمک کند یا از آن جلوگیری کند.
بسیاری از افراد آب زغال اخته با عطر و طعم شیرین دوست دارند که نوشیدن بیشتر آن برایشان آسان می شود. با این حال، آب زغال اخته صنعتی که حاوی مواد شیرین کننده می باشد، مناسب نیست. آب زغال اخته طبیعی و خالص بهترین گزینه است.
3- از مصرف الکل و قهوه خودداری کنید
مهم ترین نقش کلیه ها فیلتر کردن مواد مضر و سموم از بدن می باشد. فیلتر الکل و کافئین می تواند کار بیشتری برای کلیه ها داشته باشد. این مواد ممکن است مانع روند بهبودی عفونت شوند. هم چنین نباید هم زمان با مصرف آنتی بیوتیک، الکل مصرف کرد. بنابراین بهتر است در طول دوره درمان از مصرف الکل خودداری کنید.
4- پروبیوتیک مصرف کنید
پروبیوتیک ها دارای دو مزیت اصلی در درمان عفونت های کلیوی هستند. اولین مزیت آن ها، کنترل باکتری های سالم بدن است، حتی اگر آنتی بیوتیک ها در برابر باکتری های “خوب” و “بد” مصرف شوند.
همچنین شواهدی وجود دارد که پروبیوتیک ها می توانند به کلیه ها در فیلتر مواد زائد کمک کنند و هرچه عملکرد کلیه ها بهتر باشد، درمان موثرتر خواهد بود.
5- ویتامین C مصرف کنید
ویتامین C یک آنتی اکسیدان قوی است که به محافظت بافت های بدن در برابر استرس اکسیداتیو کمک می کند و به طور خودکار به سلامت کلیه ها نیز کمک می کند. همچنین یک مطالعه نشان داده است که ویتامین C می تواند از ایجاد زخم در کلیه پس از عفونت حاد کلیوی جلوگیری و آنزیم های داخل کلیه را تقویت کند. می توانید از مکمل های ویتامین C یا غذاهای حاوی این ماده مغذی استفاده کنید.
6- آب جعفری را امتحان کنید
آب جعفری یک ماده مدر (ادرار آور) و غنی از مواد مغذی است که می تواند دفعات و میزان دفع ادرار را افزایش دهد. این امر می تواند باعث دفع سریع تر باکتری ها از کلیه ها شود و اثر آنتی بیوتیک ها را تقویت کند. اگر طعم جعفری را دوست ندارید، می توانید آن را با آبمیوه های دیگر، از جمله زغال اخته مخلوط کنید تا طعم بهتری داشته باشد.
7- سیب و آب سیب مصرف کنید
سیب دارای مواد مغذی زیادی می باشد. سیب حاوی اسید زیادی است به کلیه ها در حفظ اسیدیته ادرار کمک می کند و احتمالاً مانع رشد بیشتر باکتری ها می گردد. همچنین دارای خواص ضد التهابی می باشد که در بهبود کلیه ها از عفونت مفید می باشد.
8- از نمک حمام اپسوم استفاده کنید
حمام با نمک اپسوم و آب گرم می تواند درد را تسکین دهد. این حمام می تواند به تحمل عوارض جانبی ناراحت کننده عفونت کلیه کمک کند.
از آنجا که گاهی درد شکم یکی از عوارض جانبی آنتی بیوتیک و عفونت کلیه می باشد، حمام با نمک اپسوم می تواند به کاهش آن کمک کند.
9- از مسکن هایی غیر از آسپرین استفاده کنید
مسکن های غیر آسپرین می توانند به رفع ناراحتی کمک کنند. ایبوپروفن و استامینوفن می توانند به کاهش تب های ناشی از عفونت کمک کنند.
10- از کمپرس گرم استفاده کنید
شما می توانید برای کاهش درد از کمپرس گرم استفاده کنید. یک پد گرم کننده یا بطری آب گرم را روی ناحیه درد قرار دهید و آن را حدود 20 دقیقه نگه دارید.
از مصرف چه مواد غذایی باید دوری کرد؟
معمولاً توصیه می شود که همه افراد مبتلا به بیماری های کلیوی مصرف مواد مغذی زیر را محدود کنند:
1- سدیم. سدیم در بسیاری از غذاها وجود دارد و یکی از اجزای اصلی نمک غذایی می باشد. کلیه های آسیب دیده نمی توانند سدیم اضافی را فیلتر کنند و باعث افزایش سطح سدیم درخون می شوند. اغلب توصیه می شود که سدیم مصرفی را به کمتر از 2000 میلی گرم در روز محدود کنید.
2- پتاسیم. پتاسیم دارای نقش های حیاتی بسیاری در بدن می باشد، اما برای جلوگیری از بالا رفتن میزان خطرناک پتاسیم در خون افراد مبتلا به بیماری کلیوی، باید مصرف پتاسیم محدود شود. معمولاً توصیه می شود مصرف پتاسیم را به کمتر از 2000 میلی گرم در روز محدود کنید.
3- فسفر. کلیه های آسیب دیده نمی توانند فسفر اضافی موجود در بسیاری از غذاها را از بین ببرند. مقادیر زیاد فسفر می تواند به بدن آسیب برساند، پس توصیه می شود که میزان فسفر در رژیم غذایی در بیماران به کمتر از 800-1000 میلی گرم در روز محدود شود.
4-پروتئین. پروتئین ماده مغذی دیگری است که افراد مبتلا به بیماری کلیوی باید مصرف آن را محدود کنند، زیرا کلیه های آسیب دیده نمی توانند مواد زائد را از متابولیسم پروتئین فیلتر کنند.
با این حال، افرادی که در مرحله نهایی بیماری کلیوی قرار دارند و تحت دیالیز قرار می گیرند، نیاز بیشتری به پروتئین دارند.
نیاز هر فرد مبتلا به بیماری کلیوی به مواد مغذی متفاوت است، به همین دلیل بهتر است که با پزشک در مورد نیازهای غذایی خود مشورت کنید.
خوشبختانه بسیاری از غذاهای خوشمزه و سالم حاوی فسفر، پتاسیم و سدیم کمی هستند.
آیا سرکه سیب برای عفونت کلیه مناسب است؟
سرکه سیب یکی از محبوب ترین درمان های خانگی برای تمام بیماری ها می باشد. برخی معتقدند به دلیل خواص ضد باکتریایی ، می توانند آن را به عنوان دارو برای عفونت کلیه استفاده می کنند. هیچ مطالعه و تحقیقی این کاربرد را پشتیبانی نمی کند.
تاثیر جوش شیرین بر عفونت کلیه
برخی از جوش شیرین به عنوان یک درمان خانگی برای عفونت کلیه استفاده می کنند و معتقدند که با کمک به فیلتر بهتر کلیه ها، می تواند به سم زدایی کلیه کمک کند. هیچ مطالعه و تحقیقی این موضوع را تایید نمی کند.
حتی ممکن است استفاده از جوش شیرین برای این منظور خطرناک باشد. یک مطالعه در سال 2013 نشان داد که سو استفاده از جوش شیرین منجر به عدم تعادل الکترولیت ها، دپرسیون تنفسی یا آلکالوز متابولیک می شود.
دکتر حسین کرمی متخصص و جراح کلیه و مجاری ادراری