خارش در بیماران دیالیزی، یک مشکل شایع است. که معمولا بیماران مبتلا به نارسایی کلیه یا بیماران دیالیزی با آن دست و پنجه نرم می کنند. این یکی از آن عوارض بیماری پیشرفته کلیه است که درک آن دشوار است و شاید درمان آن دشوارتر باشد.
خارش در بیماران دیالیزی چقدر شایع است؟
طی مطالعات صورت گرفته دریافتیم که خارش توسط کمتر از نیمی از بیماران دیالیزی تجربه شده است. این داده ها از بیماران تحت همودیالیز جمع آوری شده، اما ما هنوز به خوبی نمی دانیم که در چه جمعیتی از بیماران مبتلا به بیماری پیشرفته کلیه، که هنوز دیالیز نشده اند یا حتی بیماران تحت دیالیز صفاقی، این مشکل وجود دارد.
علت خارش در بیماران دیالیزی
در ادامه مواردی را که می توانند دلیلی بر این خارش باشند را مورد بررسی قرار می دهیم:
التهاب
یک فرضیه این است که از آنجا که دیالیز وضعیتی ست که در آن بدن در حالت التهاب مزمن قرار دارد، این مساله ممکن است یک اختلال التهابی باشد. مطالعاتی انجام شده است که به اصطلاح “نشانگرهای التهاب” را بررسی کرده اند و نشان داده شده است که این فاکتورها در بیماران مبتلا به نارسایی کلیه که دچار خارش هستند زیاد است.
خشکی
خشکی پوست یک مشکل شایع در بیماران دیالیزی است که می تواند عاملی موثر بر این مشکل باشد.
آیا این عارضه تمام بیماران دیالیزی را تحت تاثیر قرار می دهد؟
نه لزوما. با این حال، بیمارانی هستند که ریسک فاکتورهای خاصی در آنها شناسایی شده است. این لیست کامل نیست زیرا این موضوع، یک حوزه تحقیقاتی فعال است:
فقدان دیالیز کافی یک ریسک فاکتور عمده است. بیمارانی که دیالیز فعال کافی دریافت نمی کنند، بیشتر “اورمیک” هستند و خارش بیشتری را احساس می کنند.
همچنین به نظر می رسد که این عارضه با مقادیر بالای فسفر خون همراه باشد، گرچه سایر ناهنجاری های آزمایشگاهی از جمله غلظت منیزیم و آلومینیوم بالا، نیز مسئول بروز آن شناخته شده است.
در نهایت، بیماران دیالیزی سطوح بالایی از هورمون پاراتیروئید دارند، که جزئی از عارضه ای به نام بیماری مزمن کلیه مرتبط با مواد معدنی و استخوان است. معمولا این بیماران در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
در چه شرایطی خارش در بیماران دیالیزی تشدید می شود؟
- معمولاً خارش در شب بدتر است تا جایی که می تواند خواب را مختل کند.
- اگرچه بقیه اعضای بدن لزوماً از ابتلا به این عارضه مصون نیستند، اما خارش در قسمت پشت بیشتر است.
- به نظر می رسد گرما آن را بدتر می کند.
درمان خارش در بیماران دیالیزی
در واقع اولین مرحله، شناسایی عوامل زمینه ای است، که ممکن است یکی از دلایل خارش باشد، از جمله:
1_ دیالیز ناکافی
اگر بیماری که به اندازه کافی دیالیز نشده یا درمانهای خود را انجام نداده است، از خارش شکایت دارد، در این صورت “درمان” اولیه ممکن است به جای شروع هر داروی خاصی برای خارش در بیمار، تجویز دوز بهینه دیالیز باشد.
یکی از راه های افزایش دوز دیالیز، افزایش مدت زمان درمان است. با این حال، این گزینه ممکن است برای بیمار قابل قبول نباشد. مداخلات دیگری که می توان برای اطمینان از اینکه بیماران، تحت درمان مناسبی قرار دارند، انجام داد، این است که سرعت جریان خون در طول درمان را افزایش دهیم یا از دسترسی مناسب به دیالیز در مواردی که در حالت ایده آل هیچ گردش مجددی (recirculation) وجود ندارد اطمینان حاصل کنیم.
2_انجام آزمایش
متخصص کلیه باید آزمایشات شما را بررسی کند. آیا هورمون پاراتیروئید (PTH) یا سطح فسفر شما زیاد است؟ اگر این عوامل یا ریسک فاکتورهای دیگر به راحتی قابل شناسایی باشند، می توان برای رفع آن اقداماتی انجام داد. به عنوان مثال، آنالوگ های ویتامین D می توانند به کاهش سطح PTH کمک کنند. سطح بالای فسفر را می توان با یک رژیم غذایی کم فسفر یا تجویز مواد متصل شونده به فسفر برای بیمار، کاهش داد.
3_ تجویز دارو
در نهایت، اگر هیچ یک از گزینه ها جواب نداد، اغلب مجبور می شویم، به دارو روی آوریم. این داروها می توانند شامل یک آنتی هیستامین مانند بنادریل (Benadryl) یا دیفن هیدرامین و یا داروی مشابه دیگر، مانند هیدروکسی زین، باشند. این داروها ممکن است اثرات آرام بخشی (خواب آوری) داشته و در همه موارد موثر نباشند. لوراتادین یک جایگزین بدون اثر آرام بخشی است.
سایر داروهایی که آزمایش شده اند شامل گاباپنتین ، پرگابالین و داروهای ضد افسردگی از جمله سرترالین است. برای بیمارانی که حتی با این داروها هیچ بهبودی نمی یابند ، فتوتراپی با اشعه ماورا بنفش B ممکن است کمک کننده باشد.
دکتر حسین کرمی جراح و متخصص کلیه مجاری ادراری و تناسلی
لادن
دوشنبه ۱۳ فروردین ۳( 2 هفته پیش)
تعداد بازدید: 9
مشاهده پرسش
